Дали го знаете точниот одговор на трик-прашањето на добитникот на Нобелова награда за економија?

Добивај вести на Viber

Нобеловата награда за економија му е доделена на Ричард Талер од Универзитетот во Чикаго за допринес за подобро разбирање на психолошки и социјални механизми во донесување на одлуките на инвеститори и потрошувачи.

Талер еднаш постави прашање кое, во суштина го отсликува она што повеќето од нас не го разбираат кога се во прашање парите. Талер инаку е автор на популарната книга Nudge: Improving Decisions about Health, Wealth, and Happiness“.  Покрај економијата, ужива во голф и добро вино. Затоа не е ниту чудо што при една прилика на колумнист во Њујорк Тајмс му го поставил следното прашање за виното, кое всушност го открива нашето сфаќање за парите.

Пред да одговорите, правете се дека сте колекционер на вино, или барем некој кој купува квалитетно вино и го чува дома некое време, пред да го отвори.

Прашањето е следно:

„Колку би ве чинело да испиете флаша вино кое сте го купиле пред неколку години за 50 долари, а сега вреди 500 долари?“

Oдговорот има малку врска со виното а многу со економијата.

Прашањето илустрира колку луѓе ги мешаат основните поими: реални трошоци и потенцијални трошоци.

Реалните трошоци се она што веќе сте го потрошиле. Веќе сте дале пари за нешто, и не може ништо да направите за да се врати тоа. Мора тоа да го отпишете. Во овој случај, тоа се 50 долари кои веќе ги дадовте на флаша вино.

Потенцијалните трошоци се цена на избор на една акција во однос на друга-во овој случај тоа што избравте да испиете флаша вино а не да ја продадете за 500 долари, или дури и да ја задржите и продадете е по уште поголема цена во иднина.

Точниот одговор на прашањето е дека ве чини 500 долари да испиете флаша вино, бидејќи сте одбрале да уживате во него без да го пробате.

„Повеќето луѓе велат дека не ги чини ништо. Некои луѓе дури и велат дека „заработуваат“ пари пиејќи го тоа вино бидејќи ги чинело само 50 долари. Тоа е ментална пресметка“, објаснува Талер за Њујорк тајмс.

Луѓето не секогаш се рационални кога се во прашање пари. Купуваме многу а штедиме малку, бидејќи просечна личност не мисли за пари целосно рационално, како што тоа го прават економистите. Сепак, за почеток би можеле да прифатиме некои основни принципи на економијата како би биле на „вистинска“ добивка.