Економска и политичка несигурност се очекува во светот во 2016-та година
Објавено во: Анализа, Свет 05 Јануари, 2016
Што ја очекува светската економија во 2016 година? Добрата вест е дека таа речиси сигурно ќе порасне. Само во многу моќен негативен шок - нова финансиска криза или војна помеѓу големите сили - ќе го запре растот целосно, наведува „Фајненшл тајмс“.
Според „Consensus Forecast“ се очекува глобалниот економски раст да биде 2,8% во 2016 година - повисок во споредба со 2,6% во 2015 година. Оваа прогноза изгледа прилично добра. Таа сепак крие големи економски разлики и ризици.
Практично сите економии, каде што луѓето имаат високи примања, се вратија кон растот. Според прогнозите економијата на еврозоната ќе порасне за 1,7% во 2016 година, повеќе во споредба за 1,5% во 2015 година, британската - со 2,3%, а САД - со 2,5%. Очекувањата се Јапонија да регистрира економски раст од 1,2% во 2016-та, повеќе во споредба со 0,6% во 2015 година.
Прогнозите се дека Азија (без Јапонија) повторно ќе ја води глобалната економија, со раст од 5,7%. Се очекува Индија да е најбрзо растечка голема економија во 2016-та, со темпо од 7,8% наспроти 6,5% за Кина. Бразил и Русија сепак се во рецесија: прогнозите се дека економијата ќе им се намали за 2,2% во 2016 година по -3,5% во 2015 година. Се очекува руската економија да се намали за 0,2% наспроти -3,8 проценти минатата година.
Крајот на бумот на суровините и поконкретно падот на цените на нафтата има сложени ризици. Падот на цените на суровините е предодреден да направи дел од долговите на компаниите за екстракција на суровини се полош. Тој исто така ги намали државните приходи и на тој начин го зголеми фискалниот дефицит на зависни економии од суровините.
Во исто време падот на цените на суровините ги зголемува реалните приходи на корисниците. Ова би требало да ја зголеми нивната потрошувачка. На ниво на земји Австралија, Канада, Русија, Бразил и Јужна Африка се главни губитници, додека еврозоната, Јапонија, Кина и Индија се профитабилни.
Макроекономските разлики помеѓу земјите со високи приходи освен тоа се зголемија. Управата за федерални резерви (УФР) на САД го започна циклусот на затегнување на монетарната политика, и ги зголеми каматните стапки во декември 2015 година. „Bank of England“ може да го следи неговиот пример во 2016 година. Во меѓувреме, Европската централна банка (ЕЦБ) и „Bank of Japan“ сеуште ја ублажуваат агресивната монетарна политика.
Почетокот на циклусот на затегнување во САД веројатно ќе го остави доларот силен. Комбинацијата од паѓање на цените на суровините, силен долар и повисоки камати во САД ќе го зајакне дополнително притисокот врз многу должници, особено врз оние чии кредити се деноминирани претежно во американската валута.
Заедно со овие разлики постојат најмалку четири важни несигурни нешта. Првото е дали одлуката на УФР да почне да ја затегнува монетарната политика ќе се покаже како мудар потег или грешка, која е толку сериозна, дека треба да биде укината.
Второто е дали притисокот врз еврозоната, особено за слабата побарувачка и високата невработеност, ќе предизвикаат нов циклус кризи.
Третото и најважно е дали кинеската влада ќе се соочи со предизвиците на реформирањето на својата невообичаено зависна од инвестициите и кредитите економија и истовремено со тоа ќе се избегне дестабилизација и девалвација на јуанот.
Последното е дали тешкотиите во зависните економии од суровините ќе доживеат нов бран на финансиски кризи.
Кон голема мера на економските неизвесности се додаваат и геополитичките ризици. Популизмот во политиката е во подем. Русија на Владимир Путин и Кина на Си Цзинпин се склони кон воинствено однесување. Делови од Блискиот Исток се во хаос.
Справувањето со овие хетерогени ризици ќе бара трпение и мудрост - квалитети кои не се во голема достапност. Светската економија сепак и покрај сето тоа сигурно ќе остане на нозе, исто како и во 2015 година. Резултатот е со години по ред континуиран, иако нем којзнае каков раст. Тој може да биде и подобар.
