ЕУ останува во рецесија, Македонија со раст од 1,5%

Добивај вести на Viber

Раст на македонскиот Бруто-домашен производ (БДП) за 1,5 проценти во оваа и два отсто за 2014-та, по дефицитот од 0,3 проценти во 2012 година предвидува за Мкаедонија Европската комисија. Во пролетната економска прогноза за земјава, што потпретседателот задолжен за економски прашања Оли Рен денеска ја претстави во Брисел, заедно со прогнозата за сите земји-членки и кандидати за членство во Европската унија, се посочува дека земјава покажува знаци на силна економска состојба и одржливост, што не е случај со еврозоната.

Според најновата економска прогноза на ЕК предвидениот јавен долг изнесува 34,3 проценти за 2013, односно 36,1 отсто од БДП за 2014 година.

Според комесарот Рен, БДП на Европската унија се очекува да остане во дефицит од 0,1 отсто годинава, а во минус 0,4 проценти од БДП во Еврозоната, додека идната година се прогнозира раст од 1,4 отсто во ЕУ, односно 1,2 проценти во Еврозоната.

„Она што не загрижува е податокот што јавниот долг продолжува да расте и во ЕУ годинава е прогнозиран на 89,9 отсто од БДП, додека во Еврозоната на 95,9 проценти, иако максимум дозволено е 60 проценти од БДП. А, долгот во некои земји е неодржлив“, истакна Рен на прес-конференцијата по повод пролетната економска прогноза на Комисијата.

Рецесијата останува најголем проблем и во овој извештај. Како проблематични во овој дел се наведува економската состојба кај  Грција (минус 4,2%), Шпанија (-1,5%), Франција (-0,1%), Италија (-1,3%), Кипар (-8,7%)Холандија (-0,8%), Португалија (-2,3%), Словенија (-2,0%), Чешка (-0,4%) и Хрватска (-1,0%). До година пак, очекувањата се дека сите држави ќе излезат од рецесија освен Кипар (со минус 3,9 проценти од БДП) и Словенија (-0,1%).

Што ја чека Македонија?

Во објаснувањето на Комисијата за кономската ситуација за Македонија, насловено како „Излез од каналот“, се вели дека економската ситуација значително се влошила во 2012 година и слабостите кои биле карактеристични за првата половина од годината продолжиле и во втората половина.

„Раното собирање на растот на производството во третиот и четвртиот квартал не може да се компензира за стрмни хитови на почетокот на годината. Како резултат на тоа, Бруто-домашниот производ се намали за 0,3 отсто во 2012 година, по зголемувањето од 2,8 проценти во 2011 година. Приватната потрошувачка остана слаба, со намалување од 1,2 проценти. Растот на инвестициите се покажа еластичен на 12,1 проценти од БДП и е потпомогнат пред крајот на годината со бумот во владините капитални трошоци. Сепак, позитивниот придонес на домашната побарувачка за растот на производството беа повеќе од компензирани со повлекување од надворешните побарувања, се наведува во прогнозата на ЕК за нашата земја.

Комисијата наведува дека извозот на стоки се опоравил малку во втората половина на минатата година, но дека за време на целата 2012 година тоа било под нивото од 2011 година.

Во однос на рамнотежата на услугите, според ЕК, Македонија влезе на негативна територија во последните месеци од годината што доведе до значително намалување на годишниот вишок. Тековните трансфери останаа силни на околу, во просек 21 проценти од БДП, иако беа во опаѓање кон крајот на годината, па оттука дефицитот на тековната сметка се зголеми на 3,9 отсто во 2012 година, во споребда со 2,7 проценти една година порано.

Јавните финансии и понатаму се влошуваа во 2012 година, стои во Извештајот, па дефицитот на централната власт изнесуваше 3,8 проценти во споредба со 2,5 отсто во 2011 година со што дури го надмина и ревидираниот дефицит на Владата од 3,5 отсто. Во согласност со послабиот економски раст, приходите останале значително под очекувањата. Неплатени долгови за поврат на ДДВ и договорот за исплати дополнително ја влошиле ситуацијата, а уделот на реализираните инвестиции во БДП останал под четири проценти, додека учеството на социјалните трансфери и субвенции се зголемил.

Според ЕК, импулсите на раст главно ќе дојдат од инвестициите. Приватната потрошувачка се очекува повеќе да падне оваа година, на грбот на стагнацијата на реално расположивиот приход и слабата ситуација на пазарот на трудот, а собрано во однос на зголемената врбаотеност во 2014 година.

Инфлацијата се очекува да забавува до 3,2 отсто во 2013 година, по очекуваниот застој во увозниот пораст на цените и да забавува и понатаму до 2,8 отсто во 2014 година. Растот на вработените ќе се забрза маргинално во 2013 година, во согласност со забрзаниот раст на производството, додека стапката на невработеност е проектирана за да овозможи понатамошен пад што би стигнал до вкупен процент од 30 проценти на невработени во 2014 година. Порастот на платите се очекува да остане низок.

 „Општите владини приходи како дел од БДП се очекува да останат стабилни на околу 30 проценти. Односот на општите владини расходи се намалува за 33,6 отсто во двете години, што е намалување за 0,3 поени во текот на годината. Долгот на централната власт е проектиран да се зголеми за четири индексни поени во текот на хоризонтот од прогнозата, главно на сметка на континуираното негативно примарно салдо“, пoсочуваат од ЕК.