Источна Европа на крстопат помеѓу бавнaта и брзата ЕУ

Добивај вести на Viber

Лидерите на Полска, Унгарија, Словачка и Чешка во среда ќе одржат средба со претседателот на Европската комисија, Жан-Клод Јункер, пишува Financial Times. Целта на овој состанок е да се намалат тензиите меѓу земјите во спомнатите и земјите од Западна Европа.

Кривина на Австрија десно по парламентарните избори во неделата и доаѓањето на влада која изразува презир кон политиката на Европската унија во областа на миграцијата, може да ги натера Полска, Унгарија, Словачка и Чешка да се почувствуваат посигурни во своите позиции во однос на Брисел.

Сепак резултатот во Австрија и успехот на екстремната десница во Германија, се чини дека е малку веројатно дека ќе спречат обид за подлабока интеграција во ЕУ, центрирана околу Еврозоната. Оваа потрага ја предводат Јункер и францускиот претседател Емануел Макрон. Сето ова значи дека за сите земји кои неодамна влегоа во ЕУ во Централна и Источна Европа, се приближува моментот на одлучување. Тие треба да одлучат дали сакаат да бидат на "брза песна" на т.н. " "Европа со две брзини", или претпочитаат да бидат меѓу земјите кои заостануваат.

Одлуката на источноевропските држави може да доведе до потреси во различните помали сојузи, вклучувајќи и во Вишеградската група составена од четирите земји, поканети од Јункер. Унгарија се залага за зајакнување на групата како алтернативен регионален центар на моќ.

Владите на Полска и Унгарија, кои се одредуваат против либералниот западен ред, треба да проценат дали откриената желба за децентрализирана Европа вреди за ризикот да загубат влијание и престиж, ако западните држави одлучат да се интегрираат без нив. Чешката Република и Словачка мора да одлучат дали ќе изразат регионална солидарност или ќе се свртат кон "брзата" на ЕУ.

За некои, одлуката се чини дека веќе е донесена. Давајќи нов почеток на својата коалиција во август по внатрешнополитички скандал, премиерот на Словачка Роберт Фицо, кој одамна е посочен како евроскептик, изјави дека фундаменталната политика е е "блиску до јадрото на ЕУ, во близина на Франција и Германија". "Многу сум заинтересиран за регионална соработка во рамките на Вишеградската група, но главен интерес на Словачка е ЕУ", рече тој.

Изборот на Фицо е полесен, бидејќи Словачка - заедно со трите Балтички републики Литванија, Латвија и Естонија - веќе е во Еврозоната. Надвор од Вишеградската група, Хрватска и Романија во последниве недели јасно ставија до знаење дека планираат да бидат во Еврозоната до 2023 година а Бугарија исто така се стреми кон членство.

Работите се посложени за Чешка, која е една од најпознатите скептични земји во врска со заедничката европска валута, но чија влада се обидува да ја остави отворена вратата за поблиска интеграција. Она што оваа земја ќе го направи зависи од претстојните парламентарни избори овој викенд. Милијардерот Андреј Бабис, кого прелиминарните студии досега го покажаа како потенцијален победник, исто така е скептичен кон еврото.

Со најголемата дилема се соочуваат Унгарија и Полска. Парадоксално, истражувањата покажуваат дека нивните граѓани генерално се попозитивни кон ЕУ отколку населението во другите земји-членки. Сепак, незадоволството меѓу делови од општеството со плодовите на членството во ЕУ доведе до популистичко-националистички влади. Како одговор, Брисел ги обвини тие влади дека се обидуваат да ја зајакнат својата моќ со ослабување на владеењето на правото.

Во исто време, Полска е силно привлечна од можноста да има водечка улога, и сомничаво за растечката Русија. Без изненадување, Варшава со месеци изразува силни предупредувања дека Европа на две брзини ќе биде најслаба во Европската унија.