Темпирана бомба од илјадници тони токсичен и канцероген отпад во ОХИС

Добивај вести на Viber

Во дворот на фабриката ОХИС во Скопје се наоѓа депонија каде се депонирани илјадници тони токсичен и канцероген отпад кој што е голем загадувач на почвата, подземните води и воздухот .
Според истражувањата на професорот по хемија Трајче Стафилов,  околу 10% од нив отпаѓаат на пестицидот Линдан, кој беше еден од  хит производите на ОХИС, особено за извоз, но чие производство Европа го забрани во 2009-та затоа што е канцероген. Останатите 90% од отпадот се суптанци кои се сметаат за „потенцијално канцерогени“

„Смртоносните токсични супстанци во ОХИС се сметаат за најжестока еколошка точка во Македонија.“ –  вели професорот  Стафилов.

Тоа што денес  се затрупани со земја воопшто не може да се смета за ефективна заштита. Напротив, земјата се контаминирала од отровите и така се создала уште поголема маса од четириесет илјади тони опасни супстанци кои со децении се оставени на отворено. Со текот на времето бетонските базени распукале, па со линдан се контаминирале и подземните води. 

Освен со линдан и нуспродуктите од неговото производство, ОХИС ја контаминирал средината и со жива.

 „Значи, пет, шест пати повеќе жива имаме во подземните води од максимално дозволените.“, вели професорот Стафилов.

Државата е запознаена со проблемот, а првичните показатели од тестирањата биле изненадувачки и загрижувачки. Испитувањето на присуството на токсини во крвта кај 56 девојчиња, на неполни осум години, кај кои настапил предвремен развој на млечни жлезди, како вовед во пубертет, покажало присуство на линдан кај 10 отсто од тестираните деца. Девојчињата биле од различни делови на Македонија, а најмногу 40 од нив биле од Скопје. Студијата е направена во 2007-ма и во неа се констатира дека покачените нивоа на Линдан кај оваа популација треба дополнително да се испитаат. Овие резултати се споменуваат и во брошурата за ОХИС која министерството за животна средина ја испечатило во 2014-та:

„Како неочекуван наод од студијата беа високите концентрации линдан во крвта на испитаниците, дури и во контролната група. Тоа беше причина за преземање на конкретни активности за конечно наоѓање решение за историските загадувања со линдан… во земјата.“, пишува во брошурата.

За како да се реагира на овој проблем и  да се деконтаминира целиот простор, допрва ќе се бара помош од странски фондови за отпочнување студии. Иако тоа е бавен и скап процес, стручната јавност е децидна – доколку не се почне веднаш, под атмосферските влијанија отровите ќе се разнесат уште повеќе.