Бегаат ли банките од македонските фирми?
Објавено во: Економија 12 Март, 2018
Лани новите кредити за фирмите пораснале за 70 милиони евра, а кредитите за граѓаните пораснале за 199 милиони евра. Овие податоци доволно говорат сами за себе како банките гледаат на домашните фирми, а зошто е тоа така и може ли без здрава и конкректна домашна економија банките да работат на долг рок?
Сите 14 деловни банки лани вкупно пласирале 269 милиони евра во македонската економија преку кредити и заеми за компании и за физички лица, покажуваат официјални банкарски податоци. Многу е значајно да се истакне дека нема баланс меѓу кредитирањето компании и граѓани затоа што банките повеќе од очигледно форсираат задолжување на граѓаните пред кредитирање на компаниите. Соодносот е следен: физичките лица подигнале 199 милиони евра кредити лани, а сите фирми заедно само 70 милиони евра. Како ќе се одразува ваков тренд на домашното стопанство ќе видиме, но теоретски гледано ова не е добар сигнал ниту за конкурентноста ниту развојот на домашните компании. Особено заради тоа што граѓанските кредити во принцип ја стимулираат потрошувачката на готови стоки кои на нашиот пазар доминантно се од увозно потекло, што значи дека тие пари во поголема мерка одат на плаќање стоки од увоз. Но, банките процениле дека за нив посигурен односно помалку ризичен бизнис е кредитирање на граѓани.
Трите најголеми банки лани го намалиле кредитирање компании
Ова е многу значаен сигнал што сигурно дека не оди во прилог на раст на домашната економија. „Стопанска банка Скопје“, „Комерцијална банка“ и НЛБ Банка ги намалиле кредитните пласмани во домашните компании. На крај на 2017 година најголемиот поддржувач на домашните компании „Комерцијална банка“ има во корпоративни пласмани 605 милиони евра што е за 10 милиони помалку од 2016 година, „Стопанска банка Скопје“ има 12 милиони евра помалку од 2016 година и тие изнесуваат 358 милиони евра, а кај НЛБ Банка намалувањето е речиси и незабележливо и изнесува само 2 милиони евра помалку. Намалување на кредитирањето компании има и кај „Шпаркассе“ и кај најмалата „Капитал банка“. Ова укажува дека вкупно 5 домашни банки го намалиле нивото на кредитни пласмани во компании лани во споредба со 2016 година. Наспроти овој тренд лани истакнато биле три банки: Халк банка, Прокредит банка и Охридска банка. Најголем раст на кредитирањето компании остварила турската банка која вбризгала 42 милион евра во македонската економија и тоа е речиси 60 отсто од сите нови корпоративни кредити лани. Прокредит банка пласирала 30 милиони евра, а Охридска банка уште 10 милиони евра.
Р.Ф.