ДАНИЛОВСКИ ПРЕДУПРЕДУВА НА НОВА ВАРИЈАНТА ОД ГРИПОТ А/H3N2: Што значи тоа за нас и како да превенираме?
Објавено во: Македонија 07 Декември, 2025 09:06
Докторот Драган Даниловски предупредува на новара варијанта на грипот A/H3N2 - Subclade 2 и објаснува што значи тоа за нас оваа сезона. Еве што вели тој:
„Секоја зима, респираторните вируси, особено грипот, SARS-CoV-2 и RSV, вршат огромен притисок врз здравствените системи низ Европа. Во една типична сезона, грипот предизвикува до 50 милиони симптоматски случаи и од 15.000 до 70.000 смртни случаи годишно.
Засегнати се сите возрасни групи, иако децата имаат највисоки стапки на инфекција и честопати се првите што ја фаќаат болеста и ја шират во своите семејства. Се проценува дека до 20% од населението заболува од грип секоја година.
Симптомите се добро познати: висока температура, кашлица, болки во мускулите и коските, замор, главоболка, воспалено грло, поретко дијареја и/или болки во стомакот, мачнина и повраќање (пред сѐ, кај деца).
Кај деца и постари лица може да се јават и компликации — пневмонија, отежнато дишење, влошување на хронични состојби. Секој алармантен симптом треба да биде причина за јавување кај лекар.
Вирусите на грипот припаѓаат воглавно на два типа: грип А (најваријабилниот, одговорен за повеќето сезонски епидемии и сите познати пандемии на грип) и грип В (кој циркулира речиси исклучиво меѓу луѓето).
Постојат многу различни поттипови на грип А, во зависност од тоа како се комбинираат нивните протеини: хемаглутинин - H и неураминидаза - N. Поттиповите што моментално циркулираат кај луѓето се H1N1 (вклучувајќи ја пандемиската варијанта од 2009 година, која сега е сезонска) и H3N2. Овие поттипови можат да варираат во секоја сезона поради мали мутации или т.н. антигенски „дрифт-ови“.
Грипот Б има две лози: B/Victoria и B/Yamagata.
Варијабилноста на вирусот на грипот е причината зошто вакцините се подготвуваат секоја година со мешавина од три (или четири) вируси што циркулирале претходната година.
Оваа сезона на грипот на северната хемисфера започна неколку недели порано отколку во претходните години. Јапонија, на пример, бележи невообичаено голем број случаи уште од октомври.
Во Европската Унија грипот се појави, исто така, невообичаено рано. Во Шпанија, на пример, епидемискиот праг веќе е надминат неколку недели порано од очекувањата.
Во Македонија бројот на заболувања слични на грип сѐ уште е во рамките на вонсезонска активност. Иако се регистрирани првите случаи на грип (поттип A/H1N1), активноста сè уште е на спорадично ниво.
Друга нова специфика оваа сезона е појавата на поттипот A/H3N2, поточно, варијантата A/H3N2 (subclade К), (во понатамошниот текст „подклада K“).
Иако поттипот A/H1N1 доминираше оваа година на јужната хемисфера, „подкладата K“ се појави дури пред крајот на тамошната сезона.
Потоа, ваквaта мутирана варијанта („подкладата K“) стана сѐ повеќе доминантна и на северната хемисфера: во Обединетото Кралство и Јапонија речиси 90% од примероците од грип сега се „подклада K“. Се чини дека САД и Канада следат сличен тренд.
„Подкладата K“ сега е детектирана на сите континенти. Таа сочинува една третина од сите вируси A/H3N2 анализирани помеѓу мај и ноември 2025 година во светот, а речиси половина во ЕУ.
Во Македонија, засега, не е регистриран поттипот A/H3N2, вклучително и „подкладата K“.
Појавата на „подкладата К“ во поттипот A/H3N2 не изненадува, бидејќи секоја сезона вирусот еволуира (преку мутации) за да му „избега“ на нашиот имунолошки систем, повеќе или помалку успешно.
Мутациите во оваа нова „подклада“, по сѐ изгледа, не влијаат на ефикасноста на антивирусните лекови, ниту пак се поврзани со зголемена вирулентност или сериозност на болеста.
Меѓутоа, поттипот A/H3N2 не беше доминантен вирус во последните сезони – тоа беше А/Н1N1. Ова неизбежно довело до помал имунитет кај населението поради подолго отсуство на изложеноста кон поттипот A/H3N2.
А како последица на тоа, бројот на случаи за очекување е да се зголеми.
Покрај тоа, познато е дека сезоните во кои доминирал поттипот A/H3N2 секогаш имале тенденција да бидат потешки, со помала ефикасност на вакцините и појава на потешки симптоми кај ризичните лица, во споредба со сезоните во кои доминирал поттипот A/H1N1.
Што со вакцините?
За создавање на вакцини против грип, се користат податоци од претходната година за да се предвиди кои соеви на вирусот најверојатно ќе бидат најраспространети во текот на следната година. Вакцината за оваа сезона е дизајнирана да заштити од две варијанти на A/H1N1, инфлуенца В и варијанта на A/H3N2 што ѝ претходи на новата „подклада K“.
Според некои анализи, „подкладата К“ покажува дивергенција (се разликува) од варијантата на H3N2 употребена во вакцината.
Сепак, податоците за ефикасноста на вакцината спрема „подкладата К“ во реалниот свет, во моментов, се ограничени. Доколку се покаже дека ефикасноста на вакцината е намалена, може да се очекува појава на повеќе случаи на грип.
Мониторингот во тек на оваа сезона е клучен за да се утврди колкава заштита обезбедуваат вакцините.
Сепак, дури и покрај доминацијата на помалку вакцино-компатибилната варијанта, „подкладата K“, се очекува имунизацијата, сепак, да обезбеди заштита од тешки заболувања и хоспитализација. Затоа, таа останува суштинска јавноздравствена алатка.
Во моментов, ризикот за општата популација се чини дека е умерен, но поголем е за луѓето кои се под висок ризик да развијат потешки симптоми (пред сѐ, децата под 5 години, оние над 65 години, со хронични болести, бремените жени или оние кои се имунокомпромитирани).
Затоа, иако „подкладата K“ изгледа не е повирулентна, фактот дека сезоната на грип на северната хемисфера е почната неколку недели порано и дека најраспространетата варијанта е „подкладата K“, сугерира дека ова ќе биде потешка сезона, со поголем број хоспитализации и поголем притисок врз здравствените служби.
Не е јасно дали и колку „подкладата K“ ќе доминира кај нас — и дали ќе предизвика значително полоша сезона од просечната. Малку е веројатно да нѐ одмине.
Поради сите овие причини, вакцината се препорачува за сите кои ги исполнуваат условите.
Понатаму, сезоната на грип оваа година почна порано, а потребни се 2-3 недели по примањето на вакцината, одбраната против вирусот да стане целосно активна. Што значи, препорачливо е вакцината да се прими што побрзо.
Конечно, важно е да се нагласи и важноста на миењето раце, носењето маска ако се сомневаме дека сме заразени и останувањето дома ако имаме симптоми. За да се спречи ширењето на инфекцијата врз оние кои се најранливи. Тука не зборуваме за рестрикции, туку за култура на здраво однесување“, објаснува Даниловски.
* Македонска берза и оваа година во соработка со Фактор доделува повеќе награди во различни категории за „Акција на годината“ при тргувањето со хартии од вредност.
Еден од критериумите за доделување на признанијата ќе биде и мислењето на јавноста. Гласањето ќе се одвива до 12 декември, а предвиден термин за доделувањето на самите награди е 23 декември.
Од таму, може да гласате за едно од следните котирани друштва:
Можеби ќе ве интересира
„НЕМА ДА СЕ ГРАДАТ ОГРАДЕНИ КАМПОВИ, ТУКУ СТАНОВИ ЗА ОДБИЕНИТЕ АЗИЛАНТИ“: Професорот Трајковски со реакција за мигрантите
„НЕМА ДА СЕ ГРАДАТ ОГРАДЕНИ КАМПОВИ, ТУКУ СТАНОВИ ЗА ОДБИЕНИТЕ АЗИЛАНТИ“: Професорот Трајковски со реакција за мигрантите
Левица: Томовски дели тендери на негови блиски фирми, ќе објавиме фотографии
Левица: Томовски дели тендери на негови блиски фирми, ќе објавиме фотографии
Томовски најави тужба за СДСМ: „Јака работа направиле, го нашле мојот број“
Томовски најави тужба за СДСМ: „Јака работа направиле, го нашле мојот број“
Пред Поликлиниката Ченто најден починат 44 годишен скопјанец
Пред Поликлиниката Ченто најден починат 44 годишен скопјанец
Ваботен во затворот Скопје фатил двајца затвореници со кокаин
Ваботен во затворот Скопје фатил двајца затвореници со кокаин
Арсовски до Кузеска: Подготвувам повеќе тужби, се надевам дека се поготвени да докажат на Суд
Арсовски до Кузеска: Подготвувам повеќе тужби, се надевам дека се поготвени да докажат на Суд
Им дала пари и накит за да и „тргнат магија“: Две жени измамиле жителка на кочанско село
Им дала пари и накит за да и „тргнат магија“: Две жени измамиле жителка на кочанско село
Жени од цела Македонија овде бараат лек за рожба: „Каменот на плодноста“ сместен во златната котлина крие исцелителна тајна
Жени од цела Македонија овде бараат лек за рожба: „Каменот на плодноста“ сместен во златната котлина крие исцелителна тајна
„КОЈ ЌЕ СЕ ИЗВИНУВА СЕГА?“: СДСМ обајви телефонски број од фирмата „Сити Аутсорсинг“ за кој тврди дека е на Томовски
„КОЈ ЌЕ СЕ ИЗВИНУВА СЕГА?“: СДСМ обајви телефонски број од фирмата „Сити Аутсорсинг“ за кој тврди дека е на Томовски
