ЌЕ ДОБИЕ ЛИ РУСИЈА ПОНУДА КОЈА НЕ СЕ ОДБИВА: Кси Џинпинг во посета
Објавено во: Свет 20 Март, 2023
Кинескиот претседател Кси Џинпинг денеска пристигна во Москва како прв странски лидер кој се сретна со Владимир Путин лице в лице, откако Меѓународниот кривичен суд издаде налог за негово апсење за воени злосторства.
Ова е неговата прва посета на Русија откако таа започна инвазија на Украина..
Неколку часа откако беше објавено дека Кси ќе ја посети Москва, МКС во петокот издаде налог за апсење на Путин поради насилната депортација на украинските деца. Најавата за посетата дојде само неколку дена откако Кина извојува голема дипломатска победа и посредуваше за ненадејно зближување меѓу Иран и Саудиска Арабија по долгогодишни тензии.
Кси ќе се сретне со Путин на неформална приватна вечера подоцна во текот на денот, а разговорите ќе се одржат и утре.
„Патот на мирот“ или „состанокот на двајца автократи“
Пекинг ја опиша посетата како „пат на мирот“ во кој Кси треба да одигра „конструктивна улога во промовирањето на мировните преговори“ во војната во Украина. „Гардијан“ пишува дека Кси ќе се обиде да се претстави како миротворец, без да ја загрози својата позиција на „стар добар пријател“ на Путин. „Пиплс дејли“ објави писмо од Путин во кое тој го поздравува „другарот Кси“ и изразува мислење дека западните сили еден ден ќе дојдат за Кина.
„Кристално јасно е дека НАТО се стреми кон глобален досег на активности и се стреми да навлезе во азиско-пацифичкиот регион“, рече Путин.
Истиот ден Кси ја објави својата статија во „Росискаја газета“ во која повикува на прагматизам во Украина. Тој рече дека предлогот на Кина, документ од 12 точки објавен минатиот месец, кој беше широко отфрлен од Западот, ги одразува глобалните ставови и се обидува да ги неутрализира последиците. Но, тој призна дека „комплексните проблеми немаат едноставни решенија“.
Си-Ен-Ен пишува дека за Кси, тридневната посета е можност да го покаже зголеменото дипломатско влијание на Кина на светската сцена и нејзините амбиции да го оспори глобалниот поредок предводен од САД. За Путин, по налогот на МКС, ова е политички поттик. Но, многумина на Запад на тоа гледаат поинаку - за нив ова ќе биде средба на двајца автократи кои се ракуваат и гости додека беснее пожар во Европа, според Си-Ен-Ен. За САД и за поголемиот дел од Европа, посетата на Кси е знак на поддршка за сè поизолираниот Путин во земја притисната од санкции и судири на бојното поле.
Кинеското Министерство за надворешни работи во понеделникот соопшти дека Меѓународниот кривичен суд треба да има фер поглед на налогот за апсење на Путин.
Оружје и муниција
Во последните недели западните власти изразија загриженост дека Кина размислува да испрати оружје и муниција во Русија, што Пекинг го негира. Во понеделникот, Ванг рече дека САД, а не Кина, доставуваат оружје на украинското бојно поле.
Брајан Харт, соработник во Центарот за стратешки и меѓународни студии, рече дека Кси „се надева дека ќе ја искористи оваа можност да се претстави како државник и да ја прикаже Кина како голема глобална сила и миротворец способен да ги обликува глобалните настани“. Малку е веројатно дека оваа посета ќе има драстично влијание врз текот на војната во Украина, смета Харт.
- Ниту Москва, ниту Киев не изгледаат подготвени да ги направат потребните отстапки за да се стави крај на војната и тоа не е нешто што Пекинг суштински може да го промени. „Пекинг би можел да го притисне Путин да преземе некои активности кои влијаат на војната на маргините, но тоа досега не се случило“, рече тој.
„Индепендент“ пишува дека Кси е „неверојатно миротворец“. Неговата влада е одговорна за злосторствата врз Ујгурите во регионот Ксинџијанг, задушувањето на протестите, владеењето на правото и демократијата во Хонг Конг и рутинските прекршувања на човековите права низ целата земја. Неговата армија со години го тероризира Тајван, а сега тиранскиот врховен лидер на Кина оди низ светот посредувајќи во мировните договори, пишува весникот.
Но, војната е лоша за бизнисот, што важи и за Русија и Украина и за Иран и Саудиска Арабија. Неодамнешниот партиски конгрес, на кој беа претставени разочарувачки проекции за економскиот раст на Кина од пет проценти годишно, нагласува колку на земјата и е потребен Западот како пазар и извор на инвестиции, па дури и технолошки знаења.
Вазална држава на Кина
Затоа, Си мора повеќе да сака да ги прекине борбите во Украина отколку да сака руска победа, која мора да биде од маргинална важност за него. И тој има значајна предност пред Путин, кому веројатно му претстои сериозно сослушување во Кремљ, пишува „Индипендент“. Благодарение на западните санкции, Русија е повеќе зависна од кога било од Пекинг за финансирање на нејзината војна, како дестинација за нејзиниот извоз на енергија и снабдување со несмртоносни индустриски производи.
Без кинеската дипломатска и економска помош, руската војна би била во уште поголема неволја.
Кина не сака да биде санкционирана од САД и ЕУ за продажба на оружје на Москва и затоа ќе го искористи своето влијание врз Русија на релативно бениген начин. Ако ништо друго, тоа потврдува дека Кина сега е висок партнер во нивното „пријателство без граници“ и дека Русија е практично нејзина вазална држава, пишува „Индипендент“.
Можно е Кси да добие одредена руска согласност да се вклучи во мировни преговори, со планот на Кина како почетна точка. Прекинот на огнот, дополнет со одредено обновување на украинскиот суверенитет и територијален интегритет, се чини дека е префериран среднорочен исход за Кина.
Путин може да добие понуда од Кси која Русија не може да ја одбие, заклучува весникот.
„The Hill“ пишува дека Путин сака да добие оружје на средбата со Кси, дека Кси сака да ја изгради својата репутација на миротворец и дека и двајцата сакаат нов светски поредок. Еден од веројатните исходи на овој состанок е обновеното јавно изразување на партнерството кое се смета за клучно за спротивставување на мешањето на Западот во нивните работи.
Посетата на Кси и кинеската поддршка што доаѓа со неа треба да делува како предизвик за САД и нивните сојузници.
- Кина ги гледа САД како главна пречка за нејзиниот подем. Кси веројатно ја гледа користа од тоа што Русија го пренасочува стратешкиот фокус на Америка подалеку од Кина. Ниту Пекинг ниту Москва не можат сами да се справат со САД и нивните партнери - и двајцата попрво би стојат заедно за да се справат со надворешниот притисок отколку сами да се соочат со него - рече Рајан Хас, соработник на тинк-тенкот Брукингс.
Фото: EPA/SERGEI CHIRIKOV / POOL