СОСТОЈБАТА СО ПРЕВЕНТИВНИТЕ ПРЕГЛЕДИ: Колку граѓаните ги користат овие здравствени услуги во Македонија?

Добивај вести на Viber

Превентивните здравствени прегледи се клучен дел од системот за рано откривање на болести и спречување на сериозни здравствени состојби. Во Македонија, овие услуги се достапни преку здравствените установи, но сепак останува прашањето колку граѓаните навистина ги користат и колку се свесни за нивната важност.

Податоците говорат дека процентот на граѓани кои редовно користат превентивни прегледи е значително понизок од препораките на Светската здравствена организација. Ова е особено загрижувачки во контекст на порастот на хроничните заболувања како дијабетесот и кардиоваскуларните болести, кои може да се откријат и контролираат преку редовни прегледи. Истовремено, загрижувачки се и бројките на луѓето кои имаат карциноми.

„За термин се чека премногу долго“

Д-р Лилија Чолакова Дервишова, претседател на Здружението на приватни лекари, смета дека клучниот проблем е тоа што премногу долго се чека да се направи мамографија, да се направи колоноскопија, да се испрати пациент за иследувања на тироидната жлезда...

„Свесноста за важноста на превентивните прегледи кај жените, особено оние за рано откривање на рак на дојка, значително се зголеми во последните неколку години. Сепак, иако ова е позитивен чекор напред, се соочуваме со сериозни предизвици во здравствениот систем. Главниот проблем е долгиот период на чекање за добивање термин за мамографија, што може да има директни последици по здравјето на пациентките. Во многу градови во државата нема доволен број рентгенолози, а на некои места апаратите за дијагностика не функционираат. Ова ја усложнува ситуацијата и создава непотребни листи на чекање.

Истиот проблем го имаме и со колоноскопиите, каде времето за добивање термин е многу долго, па затоа повеќе од половина од пациентите се принудени да ги прават овие прегледи во приватните здравствени установи. За да ги намалиме листите на чекање, неопходно е здравствениот систем да функционира беспрекорно, што подразбира сите јавни здравствени установи да располагаат со неопходните дијагностички апарати и кадар, како што се специјалисти и технички персонал.

Покрај мамографијата и колоноскопијата, треба да се обрне внимание и на превентивните прегледи на тироидната жлезда, како и на простатата кај мажите над 45 години, што е исто така важен дел од раната превенција на сериозни заболувања“, посочува д-р Чолакова Дервишова.

Разлики во руралните и урбаните средини

Дополнителен проблем е и нееднаквиот пристап до превентивни прегледи во руралните и урбаните средини. Во поголемите градови, каде што има повеќе здравствени установи и специјалисти, достапноста на овие услуги е значително подобра, но во руралните области, каде што има недостиг од лекари, состојбата е многу потешка.

Превентивните прегледи остануваат еден од најважните алатки за одржување на јавното здравје. Здравствените институции и Владата треба да продолжат со вложувања во јавното информирање и обезбедување еднаков пристап до овие услуги за сите граѓани. Со поголема свесност и подобри услови, превентивните прегледи може да помогнат во намалување на бројот на заболувања и да го подобрат квалитетот на животот на луѓето во Македонија.

Анита Буховски