04 Декември, 2024
0.0507

Алармантно предупредување од Светска банка: Пензискиот систем во Македонија е неодржлив на среден рок!

Објавено во: Финансии 29 Февруари, 2016

Добивај вести на Viber

Пензискиот систем на Македонија е фискално неодржлив на среден рок, ова е заклучокот на Светска банка во последниот извештај направен за земјава. При тоа се посочува дека иако Македонија направила здрави реформски мерки во последните години, од кои некои се оценети како многу успешни, како што е елиминирањето на раната стапка на пензионирање и воведување на возрасни ограничувања кај општата инвалидската пензија, сепак, македонскиот пензиски систем е малку веројатно дека ќе може да се справи со проблемот на население кое забрзано старее. „Во отсуство на други реформи веројатно е дека ќе се случи значителен дефицит, дури и да продолжат актуелните поволни макроекономски трендови и покрај неодамнешното воведување на доброволно зголемување на возраста за пензионирање, се наведува во извештајот на Светска банка. При тоа се појаснува дека според основното конзервативно сценарио, пензискиот дефицит би достигнал 10,5% од БДП до 2030 година. Дури и во ситуација на високи стапки на раст тој ќе се искачи до 7% во периодот до 2030 година. Имплицитниот пензиски долг се проектира да остане над 400% од бруто домашниот производ, што е висока стапка споредено со меѓународните стандарди и ќе претставува големо оптоварување за идните генерации. Светска банка анализира и дека придонесот кон вториот столб е премал за да даде принос кој ќе овозможи компензирање на намалените бенефити од столбот на генерациска солидарност за учесниците во повеќе столбови. „Дефицитите во столбот на генерациска солидарност на краток и среден рок ќе ги „исцрпуваат“ јавните средства и ќе го пролонгираат зголемувањето на стапката на придонес за вториот столб. Како последица од тоа, великодушните пензии само кај столбот на генерациска солидарност можат да доведат до социјално неодржливи пензии кај повеќе столбови во иднина, се вели во извештајот на Светска банка. ТРОШОЦИТЕ ЗА ПЕНЗИИ ЌЕ СЕ ЗГОЛЕМУВААТ Во анализата на пензискиот систем, Светска банка посочува дека трошоците на Македонија за пензии, од аспект на БДП во 2014 година изнесуваа 9,6%, што е малку над просекот од 9,2% карактеристичен за државите од централна и југоисточна Европа. „Иако пензиските реформи во Македонија беа добро планирани и успешно имплементирани, законската обврска за пензионирање на 64 годишна возраст за мажи во моментов е најниска во регионот, а возраста од 62 години за жените е втора најниска кај државите од централна и источна Европа. Стапката на доспевање од 1,6 е највисока и начините на индексирање на вреднувањето/ валоризирањето на платите и швајцарското индексирање се највеликодушни ако споредиме со државите од централна и источна Европа, се посочува во извештајот. ДЕФИЦИОТ ВО ФОНДОТ ЗА ПИОМ РАСТЕ Зголемувањето на пензиите изминатите години, како и намалувањето на стапката на придонеси  кои се уплаќаат во пензискиот систем, дополнително ја усложнуваат состојбата. „Владата неколку пати ги намали стапките на придонеси со цел овозможување помали трошоци за работодавачи и унапредување на конкурентноста на работната сила. Во 2009 година стапката на придонеси за столбот на генерациска солидарност беше намалена од 21,% на 19%, а потоа и на 18% во 2010 година. Ова доведе до намалување на приходите од придонеси за 1,15% од БДП97 и доведе до зголемување на вкупниот дефицит во столбот на генерациска солидарност, кој во 2011 година достигна 3,7% од БДП. Како последица на намалување на придонесите, Македонија има едни од најниските стапки на придонеси за пензиско осигурување во Европа и централна Азија, и пониски стапки од неа имаат само Косово и Казахстан.  Владата спроведе серија на мерки со кои се овозможи подигнување на старосната граница за пензионирање на дополнителни три години, и тоа по желба на работниците (сите работници), што може да доведе до одредени подобрувања,оценува Светска банка. Како резултат на овие промени, од 2007 година досега се забележува зголемување на пензискиот дефицит. „Од аспект на бруто домашниот производ, овој дефицит се зголеми од 2,9% во 2007 година, на 4,5% во 2013 година. Во овој период пензиските приходи се намалија од 5,9% на 5,7% како удел во БДП, анализра Светска банка. ПОСТАРИТЕ ЛИЦА ВО МАКЕДОНИЈА Е ПОМАЛКУ ВЕРОЈАТНО ДЕКА БИ БИЛЕ СИРОМАШНИ ВО СПОРЕДБА СО ПОМЛАДИТЕ Светска банка оценува дека се забележува зголемување на сиромаштијата кај населението на возраст од 65 години и повеќе во периодот 2010-2012 година, но, истата и понатаму е на најниско ниво споредено со сите други возрасни групи. И покрај постојаното зголемување на пензиите во изминатите години, стапката на ризик од изложеност на сиромаштија кај постарите лица се зголеми од 18,5% во 2010 година, на 22,3% во 2012 година, се посчува во извештајот. Сепак, се додава дека постарите лица се група за која е најмалку веројатно дека би се соочила со сиромаштија затоа што стапката на сиромаштија е значително под вкупниот просек од 26,2% или просекот од 31,5% кај младите (на возраст од 0 до 17 години) во 2012 година. Н.С.

* Наградата се доделува на котирано друштво, избрано со гласање преку онлајн анкета на веб страниците на Берзата и интернет порталот „Фактор“, кој е партнер на Берзата во доделувањето на оваа награда. Гласањето се врши паралелно на двете веб страници и акцијата на издавачот што ќе има најмногу гласови од двете анкети збирно, ќе биде прогласена за Акцијата на годината по избор на јавноста за 2024 година.
Предмет на анкетата е листа од десет котирани акции, избрани врз основа на остварениот промет и транспарентноста во нивното работење.

Можеби ќе ве интересира

НА 5 ДЕКЕМВРИ Е СВЕЧЕНОТО ОТВАРАЊЕ НА СКИ ПАТЕКИТЕ НА КОПАОНИК: Проверете дали ќе ви се допаднат цените

НА 5 ДЕКЕМВРИ Е СВЕЧЕНОТО ОТВАРАЊЕ НА СКИ ПАТЕКИТЕ НА КОПАОНИК: Проверете дали ќе ви се допаднат цените

ЕВЕ КОЛКУ ЧИНИ ВОЗЕЊЕ ВО НОВОТО МЕТРО ВО СОЛУН: Археолошка изложба за смешна цена

ЕВЕ КОЛКУ ЧИНИ ВОЗЕЊЕ ВО НОВОТО МЕТРО ВО СОЛУН: Археолошка изложба за смешна цена

ВИСОКА КАЗНА ЗА ГОЛЕМАТА АМЕРИКАНСКА БАНКА - JPMorgan треба да плати скоро 2 милиони долари за „недолично однесување“

ВИСОКА КАЗНА ЗА ГОЛЕМАТА АМЕРИКАНСКА БАНКА - JPMorgan треба да плати скоро 2 милиони долари за „недолично однесување“

НЛБ Банка транспарентно објави! Колкава награда годишно ќе добива надворешен (т.е. независен) член на Надзорен одбор?

НЛБ Банка транспарентно објави! Колкава награда годишно ќе добива надворешен (т.е. независен) член на Надзорен одбор?

„ГРАЃАНИТЕ ДА НЕ ОТКРИВААТ ЛИЧНИ ПОДАТОЦИ“: Народна банка предупредува „зачестија измамите со уплата на средства“

„ГРАЃАНИТЕ ДА НЕ ОТКРИВААТ ЛИЧНИ ПОДАТОЦИ“: Народна банка предупредува „зачестија измамите со уплата на средства“

МЛАДИТЕ НЕ МОЖАТ ВЕДНАШ ДА СОБЕРАТ 20.000 ЕВРА, МОРА ДА ГО НАМАЛИМЕ УЧЕСТВОТО ШТО ГО БАРААТ БАНКИТЕ - Вучиќ најавува субвенционирање на станбените кредити

МЛАДИТЕ НЕ МОЖАТ ВЕДНАШ ДА СОБЕРАТ 20.000 ЕВРА, МОРА ДА ГО НАМАЛИМЕ УЧЕСТВОТО ШТО ГО БАРААТ БАНКИТЕ - Вучиќ најавува субвенционирање на станбените кредити

ЌЕ ИМА И БЛОКИРАЊЕ НА ТРАНСАКЦИСКИТЕ СМЕТКИ - УЈП повикува 1.198 даночни обврзници да платат долг за ДДВ од 12,3 милиони евра

ЌЕ ИМА И БЛОКИРАЊЕ НА ТРАНСАКЦИСКИТЕ СМЕТКИ - УЈП повикува 1.198 даночни обврзници да платат долг за ДДВ од 12,3 милиони евра

ПЛАТИ 6 МИЛИОНИ ЕВРА ЗА УМЕТНИЧКА БАНАНА: На крај ја изеде

ПЛАТИ 6 МИЛИОНИ ЕВРА ЗА УМЕТНИЧКА БАНАНА: На крај ја изеде

ОВА ВО ЗИМА НЕНОРМАЛНО ЈА КАЧУВА СМЕТКАТА ЗА СТРУЈА: Никој не е ни свесен дека поради ова месечно се губат многу пари

ОВА ВО ЗИМА НЕНОРМАЛНО ЈА КАЧУВА СМЕТКАТА ЗА СТРУЈА: Никој не е ни свесен дека поради ова месечно се губат многу пари