Што е ИСИС-К и зошто ја нападна Русија?

Добивај вести на Viber

Исламска држава ја презеде одговорноста за терористичкиот напад во концертната сала Крокус Сити Хол во Москва, особено нејзиниот огранок ИСИС-Корасан (ИСИС-К), кој е именуван според стариот термин за регионот кој вклучува делови од Иран, Туркменистан и Авганистан.

Оваа гранка се појави во источен Авганистан кон крајот на 2014 година и брзо се здоби со репутација за екстремна бруталност.

Тоа е еден од најактивните регионални ограноци на Исламската држава. ИСИС-К, според Ројтерс, сепак доживеа намалување на бројот на членови во однос на 2018 година, кога бројот на членови беше на својот врв. Талибанците и американските сили им нанесоа големи загуби.

Сепак, САД сè уште ја гледаат оваа група како постојана закана. Генералот Мајкл Курила, командант на Централната команда на САД, му рече на Конгресот минатиот март дека ИСИС-К брзо ја развива способноста да спроведува „надворешни операции“ во Европа и Азија.

Тој предвиде дека ќе бидат способни да ги нападнат „американските и западните интереси надвор од Авганистан за само шест месеци и - со мало или без предупредување“. Нападите во самите САД се помалку веројатни, додаде тој.

Соединетите Држави изјавија дека нивните разузнавачки способности се намалени по повлекувањето на американските трупи од Авганистан во 2021 година. Војската на САД соопшти дека може да ги видат „општите контури“ на претстојниот напад, но не и конкретните детали како порано.

Претходно оваа година, САД пресретнаа комуникации со кои се потврдува дека групата извршила два бомбашки напади во Иран во кои загинаа речиси 100 луѓе, според Ројтерс. Во септември 2022 година, милитантите на ИСИС-К ја презедоа одговорноста за смртоносниот самоубиствен напад врз руската амбасада во Кабул.

Групата е одговорна и за нападот на меѓународниот аеродром во Кабул во 2021 година, во кој загинаа 13 американски војници и голем број цивили за време на хаотичната американска евакуација од земјата.

Што се однесува до Авганистан, конфронтацијата и борбата на талибанците со нив доведе до намалување на нападите во таа земја, но сепак има такви. Групата Исламска држава неодамна ја презеде одговорноста за самоубиствениот напад пред банка во Кандахар, Авганистан, во кој загинаа најмалку три лица, а 12 беа повредени, соопшти локалната полиција.

Став кон Русија

Ројтерс наведува дека експертите велат дека групата била против рускиот претседател Владимир Путин во последните години.

„ИСИС-К се фокусираше на Русија во изминатите две години, често критикувајќи го Путин во својата пропаганда“, рече Колин Кларк од Центарот „Суфан“, њујоршки тинк-тенк.

Мајкл Кугелман од Центарот Вилсон во Вашингтон рече дека ИСИС-К „ја гледа Русија како соучесник во активностите кои редовно ги угнетуваат муслиманите“.

Тој додаде дека групата има и членови кои се членови на централноазиски милитанти со свои поплаки против Москва.

Исламска држава - кратка историја

Да потсетиме, Исламската држава во 2014 година окупираше огромни делови од територијата на Сирија и Ирак, а стана позната по суровоста, масовните убиства, киднапирањата и обезглавувањата на заложниците.

Се проценува дека минатата година ИД има меѓу 6.000 и 10.000 борци во Сирија и Ирак, главно во рурални области, кои продолжуваат да вршат напади, заседи и бомбашки напади покрај патишта.

Во јуни 2014 година, групата официјално го објави формирањето на „калифат“ - држава со која владее Божјиот пратеник на Земјата, или калиф, во согласност со исламскиот закон или шеријатот.

Таа побара од муслиманите ширум светот да се заколнат на верност на нејзиниот водач - Ибрахим Авад Ибрахим Али Бадри ал-Самараи, попознат како Абу Бакр ал-Багдади - и да се преселат на територијата под негова контрола.

Исламската држава исто така им порача на другите џихадистички групи ширум светот дека мора да ја прифатат нејзината надмоќ. Многумина веќе го направија тоа, вклучително и неколку ограноци на ривалската мрежа Ал Каеда.

Исламската држава сака да ги отстрани сите пречки за враќање на Божјото владеење на земјата и да ја брани муслиманската заедница или „умма“ од неверниците и отпадниците.

Групата ја поддржа можноста за директна конфронтација со коалицијата предводена од САД, гледајќи ја како предвесник на пресметка меѓу муслиманите и нивните непријатели опишани во исламските пророштва.

Како дојде до тоа?

По убиството на Абу Мусаб ал Закарви во 2006 година, водачот на Ал Каеда, оваа организација во Ирак создаде чадор организација Исламска држава Ирак.

Исламската држава Ирак редовно беше ослабена од нападите на американските трупи и создавањето на советите на Сахва („Будење“) меѓу сунитите кои не ја прифаќаа нејзината бруталност.

Абу Бакр ал-Багдади, поранешен затвореник на САД, стана лидер на Ал Каеда во 2010 година и почна да ја обновува воената способност на Исламската држава Ирак (ИСИ).

До 2013 година, таа повторно извршуваше десетици напади месечно во Ирак. Таа, исто така, се приклучи на бунтот против претседателот Башар ал Асад во Сирија, основајќи го Фронтот Ал Нусра. Во април 2013 година, Багдади најави приклучување на неговите сили во Ирак и Сирија и формирање на „Исламска држава Ирак и Левант“ (ИСИС).

Лидерите на Ал Нусра и Ал Каеда го отфрлија овој потег, но борците лојални на Багдади се отцепија од Ал Нусра и помогнаа да се задржи ИСИС во Сирија.

Кон крајот на декември 2013 година, ИСИС повторно се фокусираше на Ирак и ги искористи политичките судири меѓу владата предводена од шиитите и малцинската сунитска заедница. Со помош на племенските припадници и поранешните лојалисти на Садам Хусеин, ИСИС ја презеде контролата врз централниот град Фалуџа.

Во јуни 2014 година, ИСИС го зазеде Мосул на север, а потоа почна да напредува на југ кон Багдад, масакрирајќи ги непријателите и заканувајќи се дека ќе ги избрише бројните етнички и верски малцинства во земјата.

На крајот на месецот, по консолидирањето на власта над десетина градови и населени места, ИСИС најави создавање на калифат и го промени своето име во „Исламска држава“.

Дејствува надвор од нејзините територии

Кон крајот на 2015 година, Исламската држава почна да ја презема одговорноста за нападите надвор од нејзината територија.

Египетскиот огранок, провинцијата Синај, соопшти дека соборил руски патнички авион на Синајскиот Полуостров, при што загинале сите 228 лица во него. Не се објавени други детали, но Велика Британија и САД подоцна рекоа дека соборувањето на авионот најверојатно било предизвикано од бомба - без разлика дали бомбашот бил поврзан со Исламска држава или не.

Исламската држава ја презеде одговорноста и за двете експлозии кои одекнаа во главниот град на Либан, Бејрут, во кои загинаа најмалку 41 лице.

Милитантните членови на либанското движење Хезболах се бореа во соседна Сирија на страната на непријателот на Исламската држава, сирискиот претседател Башар ал Асад.

А потоа, на 13 ноември, 128 луѓе беа убиени во бранот напади во Париз.

Исламска држава рече дека стои зад насилството - францускиот претседател Франсоа Оланд го опиша како „акт на војна“.

Брутални тактики

Припадниците на Исламската држава се џихадисти кои се придржуваат до екстремистичкото толкување на сунитскиот ислам и се сметаат себеси за единствени вистински верници. Тие веруваат дека остатокот од светот е составен од неверници кои сакаат да го уништат исламот, со што ги оправдуваат нападите против другите муслимани и немуслиманите.

Исламската држава е позната по своите брутални тактики - обезглавувања, распнувања, масовни убиства...

Припадниците на Исламската држава ги оправдуваат ваквите злосторства повикувајќи се на Куранот и хадисот, но мнозинството муслимани се откажале од нив.