Јавните претпријатија се управувани од луѓе со несоодветно формално образование

Добивај вести на Viber

Како доставувачи на низа основни услуги на граѓаните, јавните претпријатија со нивната работа директно влијаат врз вкупниот квалитет на живеењето и развојот на заедницата. Примарноста на услугите кои што ги нудат јавните претпријатија, како што се водоснабдување, чистење смет, одржување на патиштата и многу други услуги, го прави работењето на јавните претпријатија предмет на интерес на многу граѓани. Имајќи ја во предвид нивната улога и доделените задачи, важно е јавните претпријатија да бидат управувани од луѓе кои што имаат знаење и искуство и кои што можат суштински да придонесатво функционирањето на претпријатијата.

Но, истражувањата на Институтот за демократија „Социетас Цивилис“- Скопје покажуваат дека јавните претпријатија се управувани од луѓе со недоволно искуство во областа на работата на претпријатието и со несоодветно формално образование. Иако високото образование е јасен формален критериум за избор на директори и членови на надзорните одбори на јавните претпријатија, во реалноста ситуацијата е поинаква.

Анализата покажува дека 6% од директорите и 11% од надзорните одбори немаат високо образование. Членовите на надзорните одбори треба да имаат задолжително образование во областите право и економија поради потребата за стручна проверка на материјалното и финансиско работење на претпријатијата. Но, само половина (54%) од членовите на надзорните одбори имаат завршени правни или економски науки.

Податоците покажуваат дека правото, економијата и другите општествени науки доминираат во управувачките структури.

Институтот за демократија „Социетас Цивилис“ – Скопје, при консултацијата со неколку јавни претпријатија во текот на истражувањето, заклучува дека членовите на управните и на надзорните одбори се бираат по принцип на партиска лојалност и имаат слаб капацитет суштински да придонесат во работата на јавното претпријатие. Тоа значи дека јавните претпријатија не можат да ги искористат управните и надзорните одбори за подобрување на нивната работа иако тие за тоа добиваат финансиски надоместоци односно пари од граѓаните.

Од ИДСЦС препорачуваат по изборите (кога и да се случат), кога одново ќе се именуваат нови раководители,  Владата, како и други институции кои што ги именуваат, да се водат од принципите на јавност, компетитивност и компетенции на кандидатите.

За повеќе информации од истражувањето и препораките од Институт за демократија „Социетас Цивилис“ - Скопје посетете ја веб страницата idscs.org.mk/mk/2020/04/10/кој-тоа-таму-управува-извештај-за-2019/.