ДЕНОТ КОГА ЛИЦАТА НА ЈУГОСЛОВЕНИТЕ БЕА ПОКРИЕНИ СО СОЛЗИ: Реченицата „Другарот Тито е мртов“ влезе во историјата

Добивај вести на Viber

Четврти мај е, а утре да не беше Велигден, полека ќе се будевме од празничниот сон - пазар, пазарење, перење, пеглање, подготовка за нови работни задачи. Викендов дополнително го „умртви“ дождот кој во дози паѓа и не враќа во кревет. А тој 4-ти мај со години им одѕвонува во главите на денешните постари генерации. Ќе ве потсетиме само на гласот на најавувачот Миодраг Здравковиќ, реченица која влезе во историјата, изговорена со внимателно одбрана интонација: „Другарот Тито е мртов“.

Шок, солзи и болка. Тага за Јосип Броз Тито или претчувство за голем земјотрес кој само една деценија подоцна ја опустоши државата во која сите се колнеа во Тито, дури и јавно и декларативно. На смртта на Тито и на настаните што следеа од значителна временска дистанца и дадовме многу значења, но факт беше дека братството и единството силно се покажаа во реката од солзи што го следеше возот на Тито со ковчегот, на патот од Љубљана кон Белград.

Потоа се појавија гласини дека во ковчегот немало тело, дека не е ни погребано во Куќата на цвеќето, почесното место каде почива маршалот. Различни теории и приказни на заговор, претпоставки и сомнежи долго ќе го следат името на Јосип Броз, човек чиј култ бил толку силен што на 8 мај, на неговиот погреб, се собрале најголем број луѓе досега.

Срцата на Југословените на четврти мај ги освои сцената во Сплит, каде на стадионот „Пољуд“ се натпреваруваа играчите на „Ѕвезда“ и на „Хајдук“. Во 43. минута играта беше прекината, играчите се собраа околу судијата, а 50.000 гледачи го следеа необичниот настан. Кога беше објавена веста, следеше голема тага. Многумина мислеа дека „Пољуд“ треба да го носи името на Јосип Броз, а тоа секако не се случи. Тркалото на историјата го забрза...

Обожавателите на Јосип Броз сè уште со гордост зборуваат за фактот дека на погребот дојдоа повеќе од 50 највисоки светски државници. Сепак, некои сметаат дека не е добро што Јосип Броз почива на вакво почесно место, во Куќата на цвеќето, под куполата на поранешната летна резиденција на Броз.

Инаку, Тито почина во Љубљана, по компликации поради затнати артерии на левата нога. Иако првично ја одбил операцијата, таа подоцна станала итна и итна, но, како што се испостави, сè уште е доцна за осумдесет и осумгодишникот кој за волја на вистината отсекогаш добро се однесувал во текот на животот.

Симболиката на бројот 88 во 1980-тите често беше отелотворена во садењето дрвја. Во мир и побожност, низ целата земја беа засадени фиданки, а 88 дрвја требаше да ги симболизираат годините на Тито, во кои, според задачата, се колнеа и следните генерации.

Политичката ситуација, сепак, се искомплицира, бидејќи наместо еден претседател, харизматичен лидер, имавме колективно претседателство, во кое требаше да „практикуваме демократија“ и заедно да донесуваме одлуки.

Сето ова набрзо резултираше со колапс на системот, па многумина го означија самиот момент на смртта на Тито како почеток на крајот на Југославија. Тие 88 дрвја одамна се разграниле и имаат богати круни, а нивната врева веќе никого не потсетува на другарот Тито. Само онаа фамозна изјава на спикерот, толку тенка и толку продорна, може да ги зоврие мислите: „Другарот Тито е мртов“.