Каде има поевтина струја од таа што ја плаќаме по унгарска цена?

Добивај вести на Viber

Дали уште треба цената на струјата што се постигнува на берзата во Унгарија да биде референтна за македонскиот пазар и домашните фирми да плаќаат по тие цени? Кратката анализа на „Фактор“ за тековните цени покажува дека на бугарската берза се постигнуваат и пониски цени, а количината на истргувана струја дури е и поголема од таа во Унгарија. Зошто никој од надлежните не направи анализа за потребата од референтната цена ХУПЕКС која сега веќе е камен околувратник на многу домашни компании, институции, јавни претпријатија?

Бугарската берза ИБЕКС во последно време обезбедува релативно пониски пазарни цени на струјата во споредба со унгарската берза ХУПЕКС, покажува споредбата што „Фактор“ ја направи на цените кои се постигнати на двете берзи во последните шест дена тргување (вклучително и денешната цена која беше постигната на тргувањето вчера).
Од споредбата е забележливо дека во овој период цената на струјата на бугарската берза особено во последните работни денови е пониска од цената на струјата на берзата во Будимпешта. А при тоа се случува на бугарската берза истргуваните количини струја да се поголеми од тие истргувани на пазарот во Будимпешта.

Речиси десетина години наназад кај нас се зема за референтна цената што се постигнува на берзата во Унгарија.

Во периодот кога се усвои тоа правило берзата за струја во Унгарија беше најликвиден организиран пазар за тргување со струја, а берзите кои сега постојат во нашата околина и не беа во функција или не беа ниту основани.

Но во овој период од десетина години речиси секоја од земјите во нашето пошироко опкружување има берза за електрична енергија која и на дневна основа дава транспарентни ценовни сигнали.

Дури и белегот со ликвидноста на унгарската берза повеќе не е аргумент затоа што бугарската берза во последно време има дури и поголем промет (во истргувани мегаватчасови н.з.) од нашата референтна берза која се наоѓа во Унгарија.

Дополнително простор за размислување за промена на правилото за референтна берза дава и тоа што Бугарија или Србија ни се соседни земји и трговците треба да направат помал трошок затоа што ќе закупат капацитет за пренос на струја само на една граница. Наспроти тоа ако и физички струјата се увезува од Унгарија треба македонскиот трговец со струја да закупи капацитети за пренос на две граници: унгарско – српска и српско – македонска. Тоа струјата во најголем број случаи ја прави поскапа односно генерира повисоки оперативни трошоци.

Оваа опција вреди да се разгледа барем во ова време полно со неизвесности во енергетиката со посебен акцент врз снабдувањето со електрична енергија.

Користени информации на следните линкови https://hupx.hu/en/ и https://ibex.bg/%d0%b4%d0%b0%d0%bd%d0%bd%d0%b8-%d0%b7%d0%b0-%d0%bf%d0%b0%d0%b7%d0%b0%d1%80%d0%b0/%d0%bf%d0%b0%d0%b7%d0%b0%d1%80%d0%b5%d0%bd-%d1%81%d0%b5%d0%b3%d0%bc%d0%b5%d0%bd%d1%82-%d0%b4%d0%b5%d0%bd-%d0%bd%d0%b0%d0%bf%d1%80%d0%b5%d0%b4/day-ahead-prices-and-volumes-v2-0/