ОДЛУКАТА НА ТРАМП, ЌЕ СЕ ОДРАЗИ: ЕУ има што да загуби во Иран

Добивај вести на Viber

Европа ќе претрпи сериозни загуби поради одлуката на американскиот претседател Доналд Трамп да ги повлече САД од нуклеарниот договор со Иран.

Европските компании се радуваат на успех преку развивање и зајакнување на трговските односи со Иран по завршувањето на договорот во 2015 година. За возврат за ублажување на санкциите, Техеран се согласи да ги ограничи активностите за збогатување на ураниум и да ги елиминира своите залихи. Ова доведе до раст на европските компании што имаат бизнис во Иран, а тоа доведе до бум во мини-инвестициите, пишува Statista.

Уште во 2015 година вредноста на трговијата во двете насоки не 9,2 милијарди долари, туку таа се зголеми нагло до 16,4 милијарди долари во 2016 година по потпишувањето на договорот. Минатата година, импресивните стапки на раст беа задржани на 25 милијарди долари.

Меѓу европските компании кои се радуваат на успех во Иран, се француската енергетска компанија Total која учествува во изградбата на гасно поле во јужниот дел на земјата, заедно со Royal Dutch Shell, која исто така инвестира во иранската енергетска индустрија. Ербас е уште една позната европска компанија вклучена во замена на застарената и опасна морнарица на ирански авиони. Renault исто потпиша профитабилен договор минатата година - во вредност од 780 милиони долари, која ќе вклучува производствена база, способна да произведува до 150 000 возила годишно.

И додека европските компании почнаа да го експлоатираат овој отворен и растечки пазар, американските компании едвај се мачеа да се вклучат во него под облакот од политичка несигурност. Еден извонреден пример за тоа е Boeing која се согласи на договор за испорака на современи авиони за иранските авиокомпании. Иднината на овој договор останува неизвесна токму заради падот на нуклеарниот договор, а компанијата се уште не му донела ниту еден авион на иранскиот клиент. За споредба, Ербас веќе испорача два A330-200 и еден A321.

Во 2017 година вредноста на увозот и извозот меѓу САД и Иран изнесува само малку над 200 милиони долари, малку помалку во споредба со протокот на стоки меѓу Брисел и Техеран. Поради негативната реторика на Вашингтон, ЕУ се обидува да ги заштити своите деловни интереси во земјата. ЕУ разви голем број на контрамерки, вклучувајќи линии за финансирање кои не се во долари, и статус за блокирање на ЕУ, развиен во 90-тите, но никогаш неискористен. Повеќето експерти веруваат дека секој европски одговор ќе биде во голема мера симболичен, не е ефективен.