15 Декември, 2025
0.4142

БИ ДОЗВОЛИЛЕ ЛИ ChatGPT ДА ВЕ ЗАСТАПУВА ПРЕД СУД? Луѓето добиваат судски случаи со помош на вештачка интелигенција, адвокатската професија на удар

Објавено во: Финансии 10 Октомври, 2025 07:10

Добивај вести на Viber

Сè поголем број Американци избираат да се бранат во судски случаи - со помош на вештачка интелигенција. Од спорови за иселување до долгови и деловни спорови, граѓаните низ САД го користат ChatGPT и слични алатки како еден вид „виртуелен адвокат“ - а некои од нив всушност победуваат на суд.

Лин Вајт од Калифорнија беше на работ да го изгуби својот дом поради неплатени телефонски сметки. Откако го изгуби случајот со адвокат за судење, таа одлучи да проба нешто различно - да се консултира со ChatGPT.

Таа вели дека вештачката интелигенција ѝ помогнала да пронајде процедурални грешки, да го истражи законот, да напише жалби и да смисли стратегија. Со помош на ChatGPT и друга алатка, Perplexity.ai, Вајт успеала да ја поништи наредбата за иселување и да избегне повеќе од 70.000 долари трошоци и казни.

„Беше како Бог да ми одговара на прашањата“, рече таа со смеа. „Никогаш не можев да победам без вештачка интелигенција.“

Вајт започна со бесплатната верзија на ChatGPT, а подоцна се префрли на платената услуга од 20 долари месечно, иста како Perplexity Pro.

Таа не е сама - NBC News разговараше со повеќе од 15 луѓе кои користеле вештачка интелигенција за да ги водат своите случаи. Многу од нив велат дека вештачката интелигенција им помага да разберат сложени процедури, да пишуваат документи и да го преведуваат правниот жаргон на „човечки јазик“.

Но, други се казнети за користење на истите алатки, поднесување судски документи полни со измислени пресуди и лажни цитати - таканаречени халуцинации со вештачка интелигенција.

Флорида неодамна беше местото на бизарен случај: претприемачот Џек Овок, познат по својот енергетски пијалок „Bang Energy“, беше казнет за поднесување тужба во која 11 од 11-те цитирани пресуди беа целосно измислени.

Слично нешто се случи и со Ерл Тејкфман, бизнисмен кој откри дека ChatGPT го измислил непостоечкиот случај Хернандез против Гилберт од 1995 година - и го вметна во својот официјален документ.

„Му кажав на ChatGPT дека ме уништил. Се извини“, рече Такефман.

Поради честите грешки, истражувачот Дамиен Шарлотен создаде јавна база на податоци со повеќе од 280 случаи во Соединетите Американски Држави и повеќе од 130 низ целиот свет во кои судовите утврдиле употреба на вештачка интелигенција во судски документи - без разлика дали од граѓани или адвокати.

Адвокатите предупредуваат дека употребата на вештачка интелигенција без должно внимание може да има сериозни последици. Некои судови дури и наложија страните да откријат дали користеле вештачка интелигенција при составување документи.

Во Калифорнија, еден адвокат неодамна беше казнет со 10.000 долари за цитирање на 21 пресуда во жалба за која се покажа дека е целосно измислена.

„Вештачката интелигенција може да го забрза истражувањето, но не може да го замени правното размислување“, вели Роберт Фројнд, адвокат од Лос Анџелес. „Не можете да дозволите машина да измислува докази, а потоа да очекувате судот да ве сфати сериозно.“

Сепак, има и такви кои ја гледаат вештачката интелигенција како можност за борба против неправдата. Зои Долан, правен советник во Јавниот советник во Лос Анџелес, организираше бесплатни работилници за граѓани кои ги водат своите сопствени случаи.

Учесниците научија како да проверуваат факти, да препознаваат халуцинации од вештачка интелигенција и да користат повеќе алатки за да ја потврдат точноста на информациите.

„Вештачката интелигенција не треба да биде закана, туку алатка што им овозможува на луѓето пристап до правдата“, вели Долан. „Кога се користи мудро, може да го изедначи полето за игра помеѓу поединецот и системот.“

Лин Вајт, која успеа да остане дома, вели дека денес чувствува дека со својот пример покажала дека „малите“ сè уште можат да ги победат „големите“.

„Вештачката интелигенција ми беше како виртуелен правен асистент“, рече таа. „Беше како приказна за Давид и Голијат, освен што мојата беше ChatGPT.“

Србија данас

Можеби ќе ве интересира

Рекорд на пазарот на недвижности: Пентхаус во Дубаи продаден за речиси 130 милиони евра

Рекорд на пазарот на недвижности: Пентхаус во Дубаи продаден за речиси 130 милиони евра

Дали се руши хрватскиот сон? Половина од платата оди за даноци, становите се прескапи, подобро е дома

Дали се руши хрватскиот сон? Половина од платата оди за даноци, становите се прескапи, подобро е дома

„Ти си Балканец, ќе ни работиш за џабе“: Што навистина значи животот и работата во Швајцарска

„Ти си Балканец, ќе ни работиш за џабе“: Што навистина значи животот и работата во Швајцарска

„Тука луѓето откопуваат злато“: На 2 часа од Скопје пронајдена населба постара од онаа на Инките и Маите

„Тука луѓето откопуваат злато“: На 2 часа од Скопје пронајдена населба постара од онаа на Инките и Маите

Во времето на Тито, за некој овие пари беа една плата: Никој не успеал да ја фалсификува „сивата гулабица“, а еве која е мистериозната жена од банкнотата

Во времето на Тито, за некој овие пари беа една плата: Никој не успеал да ја фалсификува „сивата гулабица“, а еве која е мистериозната жена од банкнотата

Еве каде да ги најдете најдобрите половни автомобили во Европа: Возачите возат помалку километри и ги чуваат подолго

Еве каде да ги најдете најдобрите половни автомобили во Европа: Возачите возат помалку километри и ги чуваат подолго

РАБОТА ОД СОНИШТАТА ВО ГЕРМАНИЈА: Плата до 90.000 евра, повеќе од 60 дена одмор - еве како да ја добиете

РАБОТА ОД СОНИШТАТА ВО ГЕРМАНИЈА: Плата до 90.000 евра, повеќе од 60 дена одмор - еве како да ја добиете

ФЕД ПО ТРЕТ ПАТ ГИ НАМАЛИ КАМАТИТЕ: Пауел вели засега е доволно

ФЕД ПО ТРЕТ ПАТ ГИ НАМАЛИ КАМАТИТЕ: Пауел вели засега е доволно

ГАРАЖА ВО АЕРОДРОМ ПРОДАДЕНА ЗА 30 ИЛЈАДИ ЕВРА, А ЗА КВАДРАТ ЗА СТАН ВО ЦЕНТАР ПЛАТЕНИ БЛИЗУ 3.000 ЕВРА: Еве каде и за што се давале најмногу пари

ГАРАЖА ВО АЕРОДРОМ ПРОДАДЕНА ЗА 30 ИЛЈАДИ ЕВРА, А ЗА КВАДРАТ ЗА СТАН ВО ЦЕНТАР ПЛАТЕНИ БЛИЗУ 3.000 ЕВРА: Еве каде и за што се давале најмногу пари