Ексклузивно: Кои се сите опции за комплетирање на нафтените резерви?

Добивај вести на Viber

Државата нема да може да формира нафтени резерви кои ќе покриваат 90 дена до 2023 година како што е и законската обврска ако не го зголеми надоместокот кои потрошувачите го плаќаат за нафтените резерви, смета Европската енергетска заедница (ЕЕЗ). Додека во земјава се води дебатата за наплатата на надоместокот кон нафтените компании кои ги чуваат резервите без пари со години, во изјава за Фактор оттаму велат дека во следниот период Макеоднија ќе треба да го зголеми и трошокот на потрошувачите за да може да се соберат доволно пари и да се формираат резервите. Имено државата и сега наплатува од потрошувачите надоместок за задолжителните резерви или по 0,3 денари за секој купен литар дизел и по 0,89 денари за секој купен литар бензин.

„Во моментот, Македонија не ги  прекршува правилата од Енергетската заедница во врска со нафтените резерви. Моментно, резервираната нафта е за околу 60 дена. Од наша перспектива, со цел да се исполни обврската од 90 дена до 1 јануари 2023 година, очигледно е дека Македонија треба да го зголеми надоместокот што го наплатува за итни цели за чување на стоки односно давачка која се плаќа за увоз или производство на нафтени деривати и е вклучена во цената на нафтените продукти и се утврдува со Уредба од Владата. Ова зголемување особено треба да се одрази на дизелот каде што надоместокот е значително помал од другите горива, велат од ЕЕЗ за Фактор.

Инаку оттаму велат дека има и друга опција за зголемување на резервите, а тоа е таканаречен систем на билети. Тоа значи дека во иднина освен што ќе им плаќа за складирање на нафтените деривати, државата ќе дозволи нафтените компании да си ги поседуваат резервите а државата ќе има билети за да ги користи.

„Дополнителна евтина можност е воведувањето на таканаречен систем на билети за резервите кои ќе се чуваат ислучиво во Македонија, велат од ЕЕЗ.

Тоа би било опција државата да има билети, нафтата да биде на компаниите кои ќе ја обновуваат, а државата да може да ја купи со веќе резервираниот билет за во секое време да има покриеност од 90 дена. Во Моментов сета нафта која покрива околу 60 дена е на државата а се чува во резервоари на Окта, Макпетрол и на Луолил за што овие компании со години не добиваат пари. Во моментов во Министерството за финансии има работна група која работи на нова Уредба со која ќе се регулира овој надоместок. Од ЕЕЗ беа категиорчни дека надоместокот мора да се плаќа и додаваат дека во иднина од полза за Македонија би било ако протече нафта низ цевководот Солун Скопје што исто така би можело да секористи за резервите.

И вицепремиерот Кочо Анѓушев вчера потврди дека се водат преговори за новата уредба, а и тој и ЕЕЗ тврдат дека набрзо можно е решение.

Складирањето на задолжителните резерви на нафта во Македонија се врши во согласност со Законот за задолжителни резерви на нафтени деривати од 2008 година со измени и дополнувања. Новиот Закон за задолжителни резерви на нафта беше усвоен во октомври 2014 година. Законот требаше да се применува од 1 јануари 2015 година. Меѓутоа, во декември 2014 година, декември 2016, декември 2017 и декември 2018 година, Собранието усвои 4 соодветни закони за изменување на Законот за задолжителни нафтени резерви, со кои ја одложи примената на новиот закон и според последната измена, се предвидува да влезе во сила од 1 јануари 2020 година.

Главната причина поради која беше одложена примена на Законот од 2014 година е дека Владата сака да продолжи со користење на нафтени резерви за некои други потреби  - на пример, користење на дизел за локален транспорт, мазут за возови или за наводнување, а греење на училиштата и болниц. Новиот закон повеќе не дозволува таква употреба.

А.Т.