Гасниот терминал во Александрополис не работи, ние и натаму плаќаме 300.000 евра месечно за закуп

Добивај вести на Viber

Иако земјата е негасифицирана и не е изграден гасоводниот интерконектор со Грција, ЕСМ за минатата година платил повеќе од 3 милиони евра за годишен закуп на капацитет во новиот терминал во грчки Александрополис. 

Иако гас од таму не користиме, од ЕСМ велат дека поради непромислен потег на претходната власт, направен е дополнително висок трошок во и онака лошата година на работење на компанијата, која претходната 2024 ја заврши со неверојатна загуба од 123 милиони евра.

Овој трошок за закуп на преносни капацитети за пренос на природен гас од ЕСМ во годишниот финансиски извештај за 2024 изнесува 192.127..000 денари, а месечните трошоци ги плаќаме и оваа година на сметката на операторот „Гастрејд“. Од ЕСМ, на прашање на „Фактор“, потврдуваат дека месечните фактури се плаќаат тековно.

- Претходната Влада како покровител на потпишаните Меморандуми за ЛНГ терминалот и за гасната електрана Александрополис, влегува без претходна стратегија и разработен бизнис план. Во моментов, АД ЕСМ во проектот Александрополис има закупено само капацитет од 1,8TWh годишно  односно 4,95GWh/ден, за период од 15 години.

Прво и основно, во земјава сè уште нема гасна инфраструктура. Единствената интерконективна точка од која може да се донесе природен гас во земјава Ќустендил- Жидилово, Република Бугарија, е со ограничен расположлив капацитет од околу 5,1 GWh дневно, и притоа е изложен на огромна конкуренција.

Исто така, поранешното раководство на АД ЕСМ преку ЕСМ Продажба закупило само половичен преносен капацитет за гасната година 2023-2024 во износ од три милиони евра, но  без можност за влез на гасот во Македонија, затоа што интерконективната точка Ќустендил – Жидилово, не била закупена за оваа година. Токму затоа, домашната компанија само по оваа основа прикажа загуба од околу три милиони евра за 2024 година.

Согласно известувањето на GASTRADE објавено на нивната интернет страна (официјално известување во АД ЕСМ не е добиено), терминалот не работи од 28.01.2025. Официјален датум кога би започнал повторно со работа се уште нема. Досега за периодот од октомври до март платени се над 1,5 милиони евра.

Без разлика што терминалот не работи, согласно условите од договорот, АД ЕСМ плаќа закуп. Фактурите за месец февруари и март, иако терминалот не работи, се платени кон GASTRADE, ни рекоа од ЕСМ.

Од таму додаваат дека државните електрани ќе ги преземат неопходните чекори за да биде привремено замрзната оваа пазарно нелогична обврска. Сепак, доколку уделот на ЕСМ биде даден како подзакуп на друг оператор, одговорностите остануваат и понатаму на товар на државните електрани, поради што овој потег би бил ризичен и неприменлив.

„АД ЕСМ заедно со останатите закупци, интезивно работи на промена на договорот и правилата за користење на капацитетот. Доколку Операторот продолжи и понатаму со нефлексибилност и бескомпромисност - АД ЕСМ и останатите закупци се спремни проблемот да го истакнат до Регулаторната комисија на Грција и до Министерството за енергетика на Грција, како и до кредиторите на проектот Александрополис“, гласи одговорот кој го добивме од ЕСМ.

А.К.