КОМПАНИИТЕ ДОЛЖАТ ИСТО КАКО ЦЕЛА ДРЖАВА: Станува ли опасен долгот на фирмите во земјава?

Добивај вести на Viber

Најмногу должат кон банките, но имаат и други долгови. Економската криза лани го зголеми вкупниот долг на компаниите во земјава на вкупно 7,4 милијарди евра. Растот во сума не е можеби толку голем со оглед дека активноста на компаниите практично згасна во пандемиската 2020 година. Сепак неговото учество во вкупниот БДП е доста зголемено затоа што во годината што помина регистриран е значан пад на домашната економија, затоа стапката на корпоративниот долг изнесува 68,7 проценти од БДП. Инаку, прагот на ранливост за вкупниот долг во ЕУ изнесува 99 проценти од БДП.

„Во 2020 година, главен носител на растот на вкупната задолженост на корпоративниот сектор беше долгот кон домашните банки, додека надворешниот долг се намали, за првпат во последните десет години. Небанкарските финансиски институции и натаму имаат скромна улога во финансирањето на домашниот корпоративен сектор, а отсуствува и должничкото финансирање преку домашниот пазар на капитал, стои во Извештајот за финансиска стабилност од Народната банка.

Заклучно со вториот квартал годинава пак јавниот долг на државата достигна исто така 7,4 милијарди евра, што сега е 64,4 отсто од БДП или над мастришките критериуми. Ова значи дека корпоративниот сектор должи исто колку и државата.

Најголем дел од корпоративниот долг се кредити кон домашните банки. Анализата покажува дека најголем обем на кредити биле пласирани во текот на вториот квартал, што соодветствува со акутната фаза на пандемијата, кога компаниите имаа најголема потреба од дополнително финансирање. Бројките покажуваат дека вкупната задолженост на компаниите кон банкарскиот сектор на годишна основа се зголемил за 1,7 проценти и изнесува 28 отсто од БДП.

Инаку во Извештајот за финансиска стабилност стои дека банките имаат дадено кредити на 37,1 отсто од фирмите во земјава. Или повеќе од една третина од домашните компании имаат каков било долг кон некоја банка.

„Големите субјекти покажуваат генерално подобри резултати од работењето споредено со вкупниот корпоративен сектор, што пред сѐ се однесува на показателите за задолженоста (која е најниска) и профитабилноста во работењето, што позитивно придонесува за изложеноста на кредитен ризик на домашните банки. Малите и средните претпријатија остануваат најбројната група на кредитокорисници, при што речиси 60 отсто од вкупниот број активни мали и средни претпријатија имаат пристап до финансирање од домашните банки. Малите и средните претпријатија имаат нешто повисоко ниво на задолженост споредено со корпоративниот сектор во целина, но солидна ликвидност и профитабилност во работењето, велат од Народната банка.

Во текот на 2020 година, работењето на домашниот корпоративен сектор беше под силно влијание на пандемијата со корона вирусот. Овој неочекуван двоен шок, ги погоди речиси сите дејности. Од НБРМ велат дека ефектите се почувствуваа преку пад на приходите, што во услови на слаба ликвидност на домашните фирми, го зголеми ризикот од неисполнување на обврските и проблеми со отплатата на долгот на корпоративниот сектор.

Годината, според нив заврши добро, но сепак, можни се одложени ефекти, особено ако се земе предвид влошениот финансиски резултат со последици врз способноста на секторот за редовно намирување на обврските. Дополнителен ризик, стои во извештајот е истекувањето на антикризните мерки, коишто придонесоа за финансиската одржливост на корпоративниот сектор во претходниот период, како и евентуалното продолжено траење на здравствената криза, што би ја забавило динамиката на економското закрепнување.