Убоста на Велигден

Добивај вести на Viber

Чествувањето на религиските празници си има свои убавини и радости. Во пресрет на големиот христијански празник Велигден-Христовото воскресение, верниците со посебна радост и среќа се подготвуваат за негово празнување. Токму спецификата на велигденските празници е во семејните радости кои се многубројни, посебно кога станува збор за самиот начин на чествување, како и сите активности кои се чинат за да се одбележи достојно овој празник. Она што е заедничко и суштествено за сите верници од христијанската вероисповест е големиот број на обичајни и религиски дејанија кои се практицираат неколку дена пред и по самиот празник, а чија цел е достојно и во духот на самиот Велигден да се одбележат и исконски, со полно срце и отворена душа да се испочитуваат и реализираат сите предвидени и суштински активности во чест на денот. Она што е уште посуштествено и позначајно е духовното прочистување Религиските празнувања во чест на Христовото воскресение започнуваат во четврток наутро, пред зори, кога домаќинката вапцува три црвени јајца и ги изнесува на виделина, да ги допрат и помилуваат првите сончеви зраци. Преданијата и традицијата говорат дека првото вапцано јајце има големи религиски моќи и токму со него утрото, пред да станат од својот мирен и безгрижен сон и топла постела, се помилуваат по лицето малите и мили дечиња и се опејуваат со зборовите-бели, здрави, црвени. Симболиката на овој ритуал се однесува на цврстината и белоста на јајцето, пред се како симбол што раѓа живот, и се верува дека во текот на целата година оние кои ќе се помазат со јајце и ќе го сторат првото капење после Велигден со вода во која ќе се потопи првото вапцано јајце ќе ги следи здравје во текот на целата година. Велики петок, ден пред Велигден е строг пост, кој исконските верници, оние кои ги почитуваат строго догмите на својата религија, го поминуваат овој ден пиејќи само вода, а некои од нив се лишуваат и од секаква храна и секаква течност во сомилост со страданијата на основачот на христијанската религија. Она што е исто така специфика за Велидген се и велигденските пости, кои христијаните ги практицираат и кои подразбираат не вкусување на никаква храна што е од животинско потекло, а риба вкусуваат само на Цветници и на Благовец. Но она што е уште посуштествено и позначајно е духовното прочистување, бидејќи како што вели една народна мудрост-битно е што внесуваш низ уста, но уште побитно е што излегува низ неа. Тоа подразбира дека вистинскиот верник треба да постапува во склад со догмите и писанијата на својата  религија и ниту да помисли, ниту да практицира однесување кое прокламира насилство, нетолеранција и агресија. Напротив, секој кој вистински ја сака, љуби и почитува својата вера апсолутно треба да размислува и да се однесува во склад со моралните норми, кодекси и закони кои ги прокламира неговата религија, бидејќи само така со право и може да се декларира дека е вистински верник. Самиот ден Велигден и објавата на Христовото воскресение е круна на овој религиски празник за верниците Многу убавини, весели и радосни мигови се поминуваат за време на велигденските празници. Посебно насмевката не се симнува од лицата на најмалите и најмилите, тие убави детски главчиња се најрадосни и со весел џагор постојано ги извикуваат максимите кои се специфични како велигденски поздрав. Дечињата искрено и со жар го чекаат вапцувањето на јајцата, сакајќи и тие да бидат дел од тој ритуал, за нив посебно значаен и величествен. Потоа ги кашкаат своите мали рачиња помагајќи им на своите баба во месењето на велигденски колачиња и други слатки специјалитети. Врв на нивното задоволство е чинот на кршење со велигденски јајца и посебната радост доколку имаат посилно јајце од другите членови на нивното семејство или нивните другарчиња.  Самиот ден Велигден и објавата на Христовото воскресение е круна на овој религиски празник за верниците и посебно значење има мигот на објавата на вистината во свет храм каде најголем број од верниците ја дочекуваат. Во мигови на велигденска радост ја имаме таа привилегија да споделиме среќа и благодети со оние кои искрено не сакаат Велигденските празници имаат посебна бит и значење за верниците, бидејќи тие пред се се чувари на нашата традиција и имаат за цел да се пренесуваат од колено на колено, од генерација на генерација, сите оние обичаи и религиски специфики кои се доказ и показ за нашето постоење. Посебно се значајни миговите на сплотеност и семејна радост, бидејќи во ова наше совремие, во кое полека се оттуѓуваме од луѓето и забораваме на убавините на семејните средби, сепак се потсетуваме дека семејството ни е најтоплото гнездо, а нашите ближни и драги луѓе се оние кои го чинат столбот на нашето битисување. Во мигови на велигденска радост ја имаме таа привилегија да споделиме среќа и благодети со оние кои искрено не сакаат и за кои нашата радост е и нивна радост, бидејќи старата мудрост вели споделена среќа со блисок собеседник е поголема среќа. Посебно е значајно вниманието кое се посветува и на пријателите, бидејќи пријателството, она искреното и вистинското, е посебна значајно денес и кон него треба да се однесуваме како раритетно нешто и суштествено, како вредност која ни го осмислува нашето постоење. П.С. Овој Велигден го чествуваме во очи на избори, парламентарни и претседателски. И јас сум дел од караванот наречен парламентарни избори, но мојата замолница е сите ние да се однесуваме во склад и во духот на нашата религија, да ги почитуваме основните постулати кои таа ни ги налага и да шириме толеранција и благодетти, бидејќи само така ќе можеме да се наречеме верници во вистинска смисла на зборот. Д-р Татјана Стојаноска Иванова Институт за социологија Филозофски факултет-Скопје