Во Македонија се плаќала четири пати поскапа струја на слободниот пазар
Објавено во: Економија 18 Мај, 2023
Илјадници компании со над 50 вработени или вкупен годишен приход од над 10 милиони евра, принудени да купуваат електрична енергија на слободниот пазар, минатата година во просек плаќале струја по 262,3 евра од мегаватчас. Тоа е четири пати повисока цена во однос на 2020, последната година која не беше зафатена од енергетската криза. Ова го покажува пресметката на Регулаторната комисија за енергетика во својот извештај за 2022. Од тука, може да се најде еден од одговорите за галопирачката инфлација во земјата и општиот пад на животниот стандард.
„Просечната продажна цена на електрична енергија од трговци/снабдувачи на пазарот на големо во 2022 година изнесувала 16.131,9 ден. за MWh, односно 262,3 евра за MWh и е за 188,36 проценти повисока од цената во 2021 година (5.594.2 ден. за MWh; 90,96 евра за MWh), односно за 400 проценти повисока од соодветната цена во 2020 година што изнесувала 3.220,1 ден. за MWh, односно 52,34 евра/MWh“, пишува во извештајот на Регулаторот.
Вкупното количество на електрична енергија, коешто било тргувано на пазарот на електрична енергија на големо во 2022 година изнесува 3.148.066 мегавати и бележи голем пад од 27,48 отсто во однос на 2021 година, што се должи на штедењето, големиот број на инсталирани фотоволтаици од самите потрошувачи и злоупотребата со преминување од слободниот на регулираниот пазар.
Најголемо количество на истргувана електрична енергија на слободниот пазар има гасната централа ТЕ-ТО со 26,4 отсто учество, пред ЕВН Трејдинг, фирмата-ќерка на ЕВН за тргување, со 25,7 отсто и словенечката ГЕН-И со 17,5 проценти. На четвртото место е ЕСМ Продажба, фирмата-ќерка на АД ЕСМ, со 7,6 отсто, додека албанската ЕТМТ Енерџи со 6,5 проценти го заокружува Топ-5 пласманот за 2022.
Понудените цени биле екстремно високи дури и во ситуација кога просечната годишна увозна цена од 248,69 евра била за 13,8 отсто пониска од референтната цена на унгарската универзална берза HUPX. Самата просечна цена на пазарот од 262,3 евра била помала од годишната просечна на HUPX.
„Во 2022 година просечната увозна цена на електричната енергија е за 8,45 отсто пониска од просечната цена за базна енергија ден-однапред остварена на HUPX, исто така во претходната година просечната увозна цена била пониска од просечните годишни цени за базна енергија ден-однапред остварени на HUPX“, дополнува РКЕ во извештајот.
Доминантни снабдувачи на пазарот на мало, во кој се вклучени продажбите на големи и мали потрошувачи, во 2022 година, се ЕВН Снабдување со 43,46 проценти, ЕДС со 20,57, ЕФТ со 13,29 и новиот снабдувач на пазарот РЕС (РЕЊУВАБАЛ ЕНЕРЏИ СУПЛАЈ) со 7,57 отсто.
А.К.
* Наградата се доделува на котирано друштво, избрано со гласање преку онлајн анкета на веб страниците на Берзата и интернет порталот „Фактор“, кој е партнер на Берзата во доделувањето на оваа награда. Гласањето се врши паралелно на двете веб страници и акцијата на издавачот што ќе има најмногу гласови од двете анкети збирно, ќе биде прогласена за Акцијата на годината по избор на јавноста за 2024 година.
Предмет на анкетата е листа од десет котирани акции, избрани врз основа на остварениот промет и транспарентноста во нивното работење.