Живееме во 21 век, а се грееме како во 19 век

Добивај вести на Viber

Високата цена и непостојаниот квалитет на снабдувањето со централно греење, скапата струја и недоволно развиената мрежа за гас се наведуваат како главни причини во Извештајот за зелен раст на Светска банка зошто македонските граѓани во 21 век приоритет му даваат на дрвото како енергент за загревање на домовите. Покрај тоа, во извештајот се забележува дека лошата изолација на живеалиштата и неефикасните грејни тела придонесуваат потрошувачката на енергија за затоплување во Македонија да е два до три пати поголема во споредба со Западна Европа. Сево ова покажува дека иако сме сиромашна земја, се расфрламе со скапа енергија, а покрај економската штета правиме и еколошка штета со загадување на воздухот.

Аналитичарите на Светската банка нотираат дека растечкиот тренд на употреба на огревното дрво придонесува Македонија да се вброи меѓу земјите со најзагаден воздух, а Скопје и Тетово да се на врвот на листата со најзагадени градови во Европа. Емисиите на јаглерод диоксид и на цврстите честички, кои, меѓу другото, се создаваат и поради начинотна греење на домовите, ја рангираат нашата држава на петто место во Европа според смртноста од загаден воздух, се вели во извештајот.

Процентуално, огревното дрво многу малку се троши во Европа. Како нас, сличен удел на домаќинства кои се греат на дрва имаат само Црна Гора, БиХ и Косово.

Според нашата статистика, речиси две третини од населението во Македонија, односно 62 отсто, се грее или готви на дрва. Овој процент е драстично поголем во руралните средини, каде дрва употребуваат и до 90 отсто од домаќинствата, за разлика од урбаните каде дрвото како енергент се користи во половина од домаќинствата. Еден дел од македонските домаќинства комбинираат греење на струја и дрво, а централно греење имаат само 10 отсто од домаќинства, сите во Скопје.

Ова го покажува статистичката публикација за потрошувачката на енергенти, според која од вкупниот број на домаќинства, 61,59 отсто трошат огревно дрво и дрво од овошни насади како основен вид енергент за греење, 28,60 отсто се греат на електрична енергија, 8,33 отсто на топлинска енергија од јавни котларници, а останатите 1,48 отсто ги трошат останатите видови на енергенти, како јаглен, нафта, брикети или гас.

Но, во Југоисточниот регион дури 85,62 отсто од вкупниот број домаќинства се греат на дрва, а висок процент, над 80 отсто, на домаќинства кои се греат на дрва има и во Источниот и во Југозападниот регион. Домаќинства во Македонија кои се затоплуваат со огревно дрво годишно трошат околу 1,5 милиони кубни метри дрво, односно во просек по 4 кубици.

Најдобра опција за да се намали загадувањето од греење на дрва е овие домаќинства да преминат на друг тип загревање и тоа со помош од државата. Се препорачуваат субвенции за вградување на топлински пумпи и сончеви панели, како и што побрзо завршување на гасоводната мрежа и користење на овој евтин енергент. Поевтина и побрза опција е инсталирање филтри на оџаците, мерка што би се финансирала преку некој фонд за енергетска ефикасност.

(М.Б.)

photo by lakododoma.com; ilustracija