Благопријатно или контаминирано делување на фејсбук?

Добивај вести на Viber

Да се биде во склад со современите општествени промени, да се биде информиран за секојдневни суштествени содржини, да се биде во контакт со илјадници луѓе чии мисли, дела, фотографии и активности, намерно или случајно, ги согледуваш и споделуваш значи дека  си “ин” или фејсбук корисник.  Ерата на глобализација е и ера на интернет технологија и во контекст на влијанието што денес го имаат социјалните мрежи може со право да се истакне дека тие во  нашево совремие се еден од најмоќните фактори на влијание и социјализација.

Современите социолози сериозно ги третираат прашањата поврзани со позитивното и негативното влијание на социјалните мрежи врз луѓето, при што нема општо прифатен став аргументиран про или контра нивното користење и значење. Дефинитивно постои поделеност, односно, на вагата на аргументираност за моќта и потребата од нивна постојана експлоатираност не превагнува ни еден тег.

Желба и потреба за фејсбук Позитивниот дискурс кој се наметнува од луѓето кои се фанатици во употребата на социјалните мрежи, посебно фејсбукот, потенцира неколку предности кои во време на брзи транформации и потреба од постојани и нови информации се и насушни за многумина, посебно за оние на кои им е неопходна брзата, навремена и прецизна информираност. Таканаречените “фејсбук-манијаци”, назив кои сами го имаат смислено, ја отвораат и потребата за проширување и сериозно проучување на нови типови на зависност, кои би биле рамо до рамо со веќе стандардните зависности од алкохол дроги, психотропни супстанци и сл., а тоа е зависност од социјални мрежи. Фактите кои тие ги ставаат на пиедестал на врвни аргументи се следниве: брзата и навремена информираност, следење на секојдневните настани, согледување на суштествени општествени феномени од различни аспекти и критички осврт кон истите, споделување на информации и ставови, можност за проверување на мислење (или пилот проект) за одреден настан, проблем или активност, обид за креирање на јавно мислење, проверка на сопствените знаења и ставови, согледување на поддршката (за оние на кои таа им е неопходна), наметнување на влијание,   можност за склопување на нови пријателства и обновување на постојните, комуникација со драги луѓе кои се физички и просторно далеку. Вака гледајќи ги се добива впечаток дека насушна е потребата од социјални мрежи и дека животот без нив би ни бил далеку потежок и покомплициран. „Лајк“ и „поук“ (боцкање) наместо допир и насмевка Алиенацијата-оттуѓувањето е еклатантен пример за оние кои се врзани и зависни од социјалните мрежи. Тезите кои ги наметнуваат оние кои критички се насочени кон преголемото значење и употреба на фејсбукот се следниве: зачестеното и неконтролирано користење на социјални мрежи носи здравствени проблеми и тоа соматски-премор, проблеми со вид, со рбетен столб, но и психолошки-анксиозност, агресија, страв. Посебно кај младите луѓе може да се случи затворање во себе си, станување  интровертен, алиенирање од групата на врсници, живеење во еден виртуелен свет, кој е далеку од посакуваниот, вистинскиот, реалниот. Создавањето на лажни профили, преставувањето во нечие друго лице и сосема поинакво светло ја отвора можноста и за губење на сопствениот идентитет и создавање на двојни личности. За луѓето кои се окупирани од социјалните мрежи апстрактното станува реално, ирационалното станува рационално, виртуелното станува објективно. Прашањето кое се наметнува и ги остава со подзинати усти сите се однесува на следново: Дали вистинскиот допир, гушкање, бакнеж и насмевка, вистинските и реални солзи, таги и болки можат да се заменат со „лајкови“, „поукови“ (боцкања) и виртуелни насмевки и бакнежи? А за злоупотребата на социјалните мрежи во поттикнување на насилство и агресија, подгревање на страсти, подведување на лица и нивно насочување кон омраза на етнички, културно и религиски другиот, стигматизирање и стереотипизирање, употреба и злоупотреба на луѓе и настани е за во следна прилика, а дотогаш нека остане дилемата за благотворното или контаминираното влијание на социјалните мрежи. Д-р Татјана Стојаноска Иванова Институт за социологија Филозофски факултет Скопје