До колку може да падне цената на нафтата?

Добивај вести на Viber

До колку може да падне цената на нафтата - и колку време може да остане таму? Падот на цените на нафтата до 50 % ги покренува и двете прашања. Додека никој не може да одговори сигурно на првото, тогаш одговорот на второто е прилично лесен, смета аналитичарот од Ројтерс Анатоли Калетски. Кога Федералните резерви (ФЕД) на САД ја прекинаа својата програма за дотурање на ликвидност во октомври, тоа, исто така, застана и основниот двигател за американските хартии од вредност во последните шест години. Додека централната банка продолжуваше со заливот на пазарот со пари, инвеститорите немаа сериозни прилики за загриженост од економијата, пријавувајки едвај 2% реален раст. Сега инвеститорите се соочуваат со повеќе поволни пазари. Во исто време тие треба да го имаат предвид бавниот раст на економијата во Кина, минималниот раст во еврозоната и намалувањето на јапонската економија. Ова широко распространување на забавувањето на побарувачката, комбинирано со ефектот на изобилството од нафта, е причината цените на суровините да паѓаат. Тие спаѓаат уште од почетокот на 2011 година, но многу луѓе не успеваа да го забележат тоа до моментот во кој цената на суровиот петрoл дојдоа до момент на пропаѓање надолу, тврди Шилинг. Ниските цени на нафтата ќе продолжат се додека не се случи некое од двете можни настани, смета Калетски. Првата опција која повеќето трговците и аналитичарите изгледа ја очекуваат е Саудиска Арабија да ја закрепне монополска власт на ОПЕК (Организацијата на земјите извознички на нафта), штом еднаш ја постигне вистинската геополитичка или економска цел, која доведе до падот во цените. Втората можност е светскиот нафтен пазар да достигне нормални конкуретнтни услови под кои цени се утврдени маргиналните трошоци за производство, наместо од монополската власт на Саудиска Арабија или ОПЕК. Тоа може да изгледа како нереална опција, но повеќе или помалку така работеше пазарот во текот на две децении од 1986 година до 2004 година, смета Калетски. "Ние можеме да бидеме сигурни дека која и од двете опции да се обвистини, за да ги залечи цените, сепак ќе биде потребно извесно време процесот да се развие", тврди Калетски. Неразумно е да се верува дека само неколку месеци ќе бидат доволни на Саудијците за да ја разрушат оската Иран-Русија или да го прекинат растот на индустријата на САД со шкрилци. Исто толку невозможно е пазарот да успее да помине од доминацијата на ОПЕК кон нормално конкурентска состојба. Множеството нафтени инвеститори со "шпекулативните" расположенија, кои уште чекаат цената брзо да ги достигне претходните нивоа, најверојатно ќе бидат разочарани. Најдобро, на што тие можат да се надеваат е нов и значително помал опсег на трговијата. Тој може да биде определен додека повеќегодишните битки за превласт во Блискиот Исток и за деловите од пазарот на нафта се одиграат, смета Калетски. Клучното прашање тука е дали сегашната цена од околу 55 долари за барел ќе се покаже блиску до дното или таванот на новиот опсег. Приказната на цените на нафтата, прилагодени за инфлација и отпуштања од ИПК на САД, нуди некои интересни објаснувањето. 40-те години откако ОПЕК го користи за прв пат своето "нафтено оружје" во 1974 година можат да бидат поделени на три периоди, тврди Калетски. Од 1974 година до 1985 година, американскиот репер за сурова нафта West Texas Intermediate (WTI) се движи помеѓу цени од 48 и 120 долари за барел во денешни пари. Од 1986 година до 2004 година, цената се движи меѓу 21 и 48 долари за барел (ако ги исклучиме двете кратки промени поради руската криза од 1998 година и војната во Ирак во 1991 година). И од 2005 година до оваа година нафтата се продаваше во опсег од 1974 година до 1985 година од 50 до 120 долари за барел, со исклучок на два многу кратки периодот поради светската финансиска криза од 2008-2009 година. Овие три периоди се важни, бидејќи опсегот на трговијата во последните 10 години е многу сличен со онаа од периодот на првата деценија на доминација на ОПЕК во 1974-85 година. 19-те години од 1986 година до 2004 година претставуваат сосема поинаков режим , смета економистот. Според него разликите помеѓу овие два периоди можат да бидат објаснети со разбивањето на монополот на ОПЕК во 1985 година и преминот од монополските кон конкурентни цени за следните 20 години. Од своја страна тоа беше проследено со обновата на монополските цени во 2005 година, кога ОПЕК искористи од страна на зголемувањето на побарувачката во Кина. Имајки ја предвид историјата, линијата меѓу монополистична и конкурентска понуда од малку под 50 долари за барел изгледа како разумна прогноза за тоа каде може да се најде границата на новиот долг опсег на трговијата. Дали овие 50 долари ќе бидат дното или таванот за цената на нафтата, се прашува Калетски. Постојат неколку причини да се очекува новиот опсег на тргување да биде меѓу 20 и 50 долари за барел, како што бил во периодот 1986-2004 година. Притисокот од страна на технологијата и загриженоста за животната средина ја намалуваат долгорочно побарувачка на нафта и се закануваат да станат голем дел од скапиата нафта надвор од Блискиот Исток во "изоставена предност", слична на големите наоѓалишта од несакан јаглен. Дополнителен притисок за ниските цени вклучува кревањето на санкциите против Иран и Русија и престанок на граѓанските војни во Ирак и Либија. Овие четири држави, земени заедно, може да ослободат на светскиот пазар дополнителни резерви од нафта, кои се поголеми од оние на Саудиска Арабија, тврди Калетски. САД преку револуцијата со шкрилци е можеби најсилниот аргумент за враќање кон конкурентските цени. Иако ископувањето шкрилци е релативно скапо, производството може да биде релативно полесно и поевтино отколку конвенционалните. Тоа значи дека при високи цени тие ќе можат да продаваат, а при ниски, да ја замрзнуваат екстракција и така да поминува балансирна улогата на Саудиска Арабија. Логиката на конкуренцијата сугерира дека ограничувачката цена на производство на американски шкрилци, по пресметката на 40 до 50 долари за барел, во иднина ќе биде таванот, а не дно, за светските цени на нафтата, смета Калетски. Она што е важно, не се цените за истражување, експлоатација и транспорт на нафтата. Важни се страничните трошоци - цената за испорака на нафта од моментот во кој веќе се положени нафтоводите. Оваа цена е околу 10 до 20 долари за барел во Персискиот залив и приближно иста за американските производители на шкрилци, Тврди Гери Шилинг. Земјите во развој, кои се потпираат на извозот против странска валута, за да им служи на државните долгови, ќе продолжат да произведуваат и извезуваат нафта дури по цени под она на производството. Додека некој од главните производители не се уплаши и нe го намали производството, цените на нафтата ќе останат ниски. Тие можат да се намалат многу повеќе од 50% от пад досега, смета Шилинг. К.К.