ЕКСПЕРТ ОД КЕМБРИЏ: Нема доказ дека вакцината на АстраЗенека предизвикува згрутчување на крвта. Па, зошто тогаш луѓето се загрижени?

Добивај вести на Viber

Дејвид Шпигелхалтер е претседател на Центарот за комуникација со ризици и докази на Винтон во Кембриџ, во своја колумна за Гардијан вели дека нема докази дека вакцината на Астразенека предизвикува згрутчување на крвта.

Еве што тој пишува за Гардијан.

Приказните за луѓето кои добиваат тромбови, односно згрутчување на крвта веднаш по земањето на вакцината Оксфорд / АстраЗенека, станаа извор на вознемиреност кај европските лидери. По извештајот за смртта и три хоспитализации во Норвешка, во кои беше откриено сериозно згрутчување на крвта кај возрасните кои примиле вакцина, Ирска привремено го прекина вакцинирањето. Разбирлива е одредена вознемиреност за нова вакцина и треба да се испитаат какви било сомнителни реакции. Но, во сегашните околности треба да размислуваме бавно, како и брзо, и да се спротивставиме на извлекувањето каузални врски помеѓу настаните каде што такви можеби и не постојат.

Како што нагласи заменик-главниот медицински службеник во Ирска, Ронан Глин, нема доказ дека оваа вакцина предизвикува згрутчување на крвта. Тоа е вообичаена човечка тенденција да се припише каузален ефект помеѓу различните настани, дури и кога не постои еден таков: го миеме автомобилот, а следниот ден птица се олеснува низ целата хауба. Типично. Или, посериозно, на некој му е дијагностициран аутизам по приемот на ММР вакцината, па луѓето претпоставуваат каузална врска - дури и кога ја нема. И сега, луѓето добиваат згрутчување на крвта откако ќе вакцинираат, што доведува до загриженост дали вакцината е таа што предизвика згрутчување на крвта.

Наречете го среќа, шанса или судбина - тешко е да се вметне ова во нашето размислување. Значи, кога Европската агенција за лекови рече дека имало 30 „тромбоемболни настани“ по околу 5 милиони вакцинации, клучното прашање што треба да се постави е: колку би се очекувало во секој случај, во нормален тек на работите?

Можеме да се обидеме со брза пресметка. Длабоки венски тромбози се случуваат на околу една личност на 1.000 годишно, а веројатно и повеќе кај постарата популација која се вакцинира. Работејќи врз основа на овие бројки, од 5 милиони луѓе кои вакцинираат, би очекувале значително повеќе од 5.000 ДВТ годишно или најмалку 100 секоја недела. Значи, воопшто не е изненадувачки што имало 30 пријави.

Ќе беше многу полесно ако имавме група луѓе точно како оние што сега се вакцинираат, но кои не ја примиле вакцината. Ова ќе ни каже колку сериозни настани може да очекуваме да им се случат на луѓето кои се резултат на чиста лоша среќа. За среќа, имаме таква група. Во испитувањата што доведоа до одобрување на вакцините во Велика Британија, волонтерите беа случајно распоредени да примаат активна вакцина или лажна инјекција. Сите тогаш пријавија каква било штета што ја доживеале, но клучно никој не знаеше дали ги примил вистинскиот материјал или инертна инјекција. Споредувајќи го бројот на извештаи од двете групи, можеме да видиме колку реакции реално се должат на активните состојки, односно дали се поврзани со процесот на вакцинација или тоа не се должи на вакцинацијата.

Некаков вид на несакани настани пријавиле 38 отсто од оние кои примале вистинска вакцина, но, неверојатно, 28 отсто од оние кои примиле лажна вакцина, исто така, пријавиле несакан ефект. Ова покажува дека самиот процес на вакцинација предизвикува околу две третини од целата пријавена штета. Од повеќе од 24.000 учесници, помалку од 1 отсто пријавиле сериозен несакан настан, а од овие 168 лица, малку повеќе примиле лажна отколку вистинската вакцина. Значи, немаше докази за зголемен ризик од земање на вакцината АстраЗенека. Испитувањата на Фајзер имаа слични резултати, со поблаги или умерени несакани дејства во групата на вакцини, но скоро идентичен број на сериозни настани.

Испитувањата се кратки и релативно мали и имаат тенденција да вклучуваат здрави луѓе, затоа треба да собираме податоци од реалниот свет. Во Велика Британија, несаканите реакции се пријавуваат со помош на системот „жолт картон“, кој датира од деновите кога лекарите пополнувале жолти картони за да пријават несакани ефекти. До 28 февруари, пријавени се околу 54.000 жолти картони за вакцината Оксфорд / АстраЗенека, од околу 10 милиони вакцинирани граѓани (вакцината Фајзер има малку пониска стапка). Значи, за обете вакцини, вкупната стапка на пријавување е околу три до шест пријави на 1.000 дози. Тоа значи дека во испитувањата се пријавени далеку поголем број на несакани ефекти отколку преку системот на жолт картон (се разбира, еден фактор во ова недоволно известување може да биде веб-страницата на жолтиот картон, која се чини дека е наменета за медицински професионалци, наместо за пациенти кои доживуваат несакани ефекти).

Огромното мнозинство на несакани ефекти пријавени преку системот на жолт картон и во рандомизирани испитувања се извештаи за директни реакции на вакцината, како што е болна рака или последователни општи симптоми на грип, главоболка, замор, треска и така натаму, кои стивнуваат за неколку дена. Најсериозен проблем се анафилактичните реакции, а советот е да не се инјектира некому со претходна историја на алергиски реакции, ниту на претходната доза на вакцината или на нејзините состојки.

Досега, овие вакцини се покажаа како исклучително безбедни. Всушност, можеби е изненадувачки што не сме чуле повеќе приказни за негативни ефекти. Може да има исклучително редок настан што се активира од вакцините ковид-19, но засега нема знаци. Можеме само да се надеваме дека оваа порака ќе им се достави на оние кои сè уште се двоумат поради дезинформациите што се шират за претпоставената штета на вакцините и неисплатливите коментари од некои европски политичари.

Дали некогаш ќе можеме да се спротивставиме на нагонот да најдеме каузални врски помеѓу различни настани? Еден начин да се направи ова ќе биде унапредување на научниот метод и обезбедување секој да го разбере овој основен принцип. Тестирање на хипотеза ни помага да видиме кои засеци или претпоставки се точни, а кои не. На овој начин, рандомизираните испитувања ја докажаа ефективноста на некои третмани со Ковид и спасија огромен број животи, истовремено покажувајќи ни дека некои претерани тврдења за третмани за Ковид-19, како што се хидроксихлорокин и закрепнувачка плазма, биле неточни.

извор Гардијан