06 Декември, 2025
0.0579

ИНТЕРВЈУ САЊА БОЖИНОВСКА: „Ќе се забрзаат инвестициите во преносната мрежа, ќе се поедностави интеграцијата на обновливите извори на енергија и ќе се подобри ефикасноста на инфраструктурните проекти“

Објавено во: Економија 25 Мај, 2025 20:11

Добивај вести на Viber

Започна процесот за имплементација на системот за гаранции на потекло (GOs) кој го води Националниот оператор на пазар на електрична енергија – МЕМО, фирмата ќерка на МЕПСО. Зошто ваквите гаранции се важни за домашните компании што извезуваат на европскиот пазар и какви ќе бидат нивните ефекти врз граѓаните и стопанството?* 

Гаранциите на потекло (GOs) се од суштинско значење за домашните компании кои извезуваат електрична енергија, бидејќи европските пазари сè повеќе бараат докази дека енергијата што ја користат доаѓа од обновливи извори. Без овие сертификати, нашите компании би биле во неповолна позиција во однос на конкуренцијата. Дополнително, имплеме-нтацијата на системот за гаранции на потекло ќе придонесе за зголемување на инвестициите во обновливи извори на енергија, што ќе ја зајакне енергетската независност на земјата и ќе создаде нови работни места во овој сектор. За граѓаните, ова значи дека државата ќе има појасна слика за потеклото на енергијата што се користи, што ќе овозможи подобра енергетска стратегија и долгорочно стабилни цени. Дополнително, зголемената употреба на обновливи извори ќе придонесе за намалување на загадувањето и подобрување на квалитетот на воздухот, што директно ќе влијае на здравјето и благосостојбата на граѓаните.

*Во последно време многу се говори за потребата од зголемена регионална соработка и поврзување со европските енергетски пазари (market coupling). Како гледате на овие процеси и кои се придобивките и ризиците од овој процес за Македонија?* 

Регионалното поврзување значи дека Македонија ќе има пристап до поголем, подинамичен пазар, што носи пониски цени и стабилно снабдување. Придобивките се намалување на флуктуациите во цените и зголемување на ликвидноста на пазарот. Дополнително, оваа интеграција ќе овозможи подобра интеграција на обновливите извори на енергија и ќе придонесе за поеколошки енергетски систем. Сепак, свесни сме дека поголемата пазарна конкуренција може да претставува предизвик за домашните компании. Затоа, активно инвестираме во зајакнување на нашата инфраструктура и производни капацитети, со цел нашите компании да бидат конкурентни на регионалниот пазар. Дополнително, работевме на усогласување на нашето законодавство со европските регулативи, што е предуслов за успешно пазарно поврзување. Нашата цел е процесот на пазарно поврзување да заврши во најбрз можен рок согласно техничките спецификации и регулативата, што ќе ни овозможи да ги ублажиме ефектите од Механизмот за прилагодување на јаглеродните граници на Европската унија (CBAM) врз извозот на електрична енергија. Со ова, не само што ќе ја зајакнеме нашата енергетска независност, туку и ќе придонесеме за стабилен и одржлив енергетски пазар во регионот.

*Како жена на чело на Министерството за енергетика, која е вашата стратегија за поттикнување на учеството на жените во критичните области како енергетиката, рударството, инжене- рството?* Мојата цел е да отвориме повеќе можности за жени во овие сектори преку стипендии, менторски програми и поголема видливост на успешните жени во енергетиката и инженерството. Овие професии нудат одлична кариера, а жените треба да бидат подеднакво застапени и да имаат исти можности за напредок. Организираме настани и кампањи за истакнување на успешните жени во енергетиката и инженерството, со цел да ги инспирираме младите девојки да ги следат нивните чекори. На пример, на настанот „Енергија на успехот: Таму каде што жените создаваат, иднината се менува“, нагласив дека жените не се иднината на овие индустрии – тие се сегашноста.  Работиме на обезбедување услови каде што жените можат да напредуваат, преку промовирање на родова еднаквост и инклузивност во работните средини. Верувам дека кога жените се дел од одлуките, енергетските стратегии се попаметни, а ресурсите се поефикасно искористени. Овие чекори се дел од нашата посветеност да создадеме индустрии каде што жените ќе бидат подеднакво застапени и ќе имаат исти можности за напредок.
*Велите дека ги разбирате младите и нивната желба да заминат од татковината, но и дека власта треба да им понуди перспектива за иднината тука. Како Владата планира да ги мотивира младите и професионалците, својата иднина да ја препознаат токму во македонскиот енергетски сектор?*

 Клучно е да создадеме атрактивни услови за работа и развој. Воведуваме специјални програми за поддршка на младите инженери, обезбедуваме стручна пракса во големите енергетски компании и отвораме можности за работа на најсовремени енергетски проекти. Младите мора да видат дека тука има иднина и перспектива за напредок. Како министерка за енергетика, рударство и минерални суровини, свесна сум за предизвиците со кои се соочуваат младите и нивната желба за подобри можности во странство. Воведуваме менторски програми кои им овозможуваат на младите инженери да се стекнат со практично искуство и да работат со искусни професионалци. Овие програми се дизајнирани да ги подготват студентите за реалните предизвици во енергетскиот сектор и да им помогнат во градењето на успешна кариера. Обезбедуваме можности за студентите да спроведат стручна пракса во водечките енергетски компании во  земјата. Ова им овозможува директен увид во работните процеси и технологиите кои се користат, како и можност да се вклучат во тековни проекти. Се залагам за вклучување млади професионалци во иновативни проекти поврзани со чиста енергија и одржлив развој. На пример, на средбата со студентите од Факултетот за електротехника и информациски технологии (ФЕИТ) по повод Меѓународниот ден на чистата енергија, имав можност да се запознаам со нивните проекти за енергетска ефикасност и користење на 3Д печатење за практични прототипи. Нивната креативност и посветеност се движечка сила за развојот на енергетиката и технологијата. Веруваме дека со овие иницијативи, младите ќе препознаат дека во Македонија постојат реални можности за професионален развој и напредок во енергетскиот сектор. Нашата цел е да создадеме средина во која талентираните млади луѓе ќе можат да ги реализираат своите потенцијали и да придонесат за одржливиот развој на нашата земја.


* Македонска берза и оваа година во соработка со Фактор доделува повеќе награди во различни категории за „Акција на годината“ при тргувањето со хартии од вредност.
Еден од критериумите за доделување на признанијата ќе биде и мислењето на јавноста. Гласањето ќе се одвива до 12 декември, а предвиден термин за доделувањето на самите награди е 23 декември.
Од таму, може да гласате за едно од следните котирани друштва:

Можеби ќе ве интересира

Мицкоски: Економијата мора да излезе од замката на ниски плати

Мицкоски: Економијата мора да излезе од замката на ниски плати

Миќовиќ за НИС и рафинеријата: Одлична можност фабриката во Панчево да се врати во српски раце

Миќовиќ за НИС и рафинеријата: Одлична можност фабриката во Панчево да се врати во српски раце

Милијардерите наследуваат рекордно ниво на богатство

Милијардерите наследуваат рекордно ниво на богатство

Страв од вештачка интелигенција: Младите луѓе се префрлаат во квалификувани занаети

Страв од вештачка интелигенција: Младите луѓе се префрлаат во квалификувани занаети

Кој е 10 пати побогат по изборната победа на Трамп: Се работи за еден од наследниците, а еве од што се збогатува

Кој е 10 пати побогат по изборната победа на Трамп: Се работи за еден од наследниците, а еве од што се збогатува

Директорот на НИС им се обрати на вработените: Еве што се случува со продажбата на компанијата

Директорот на НИС им се обрати на вработените: Еве што се случува со продажбата на компанијата

Еден од клучните генератори на побарувачката за биткоин оваа година моментално е во големи проблеми

Еден од клучните генератори на побарувачката за биткоин оваа година моментално е во големи проблеми

ДО КОГА МОЖЕ ДА ИЗДРЖИ СРБИЈА? Вучиќ за ситуацијата со НИС: Сигурен сум дека Русите ќе се договорат

ДО КОГА МОЖЕ ДА ИЗДРЖИ СРБИЈА? Вучиќ за ситуацијата со НИС: Сигурен сум дека Русите ќе се договорат

Планот на Нетфликс да го купи Ворнер Брос. ја фрла театарската индустрија во превирања

Планот на Нетфликс да го купи Ворнер Брос. ја фрла театарската индустрија во превирања