КАКО ЗАВРШИ ВОЈНАТА МЕЃУ ИРАН И ИЗРАЕЛ: Ракетна кореографија над нуклеарните постројки

Добивај вести на Viber

Катарските власти „машки“ го издржаа иранскиот ракетен напад, пред тоа, во серија телефонски повици и со обилна американска помош, да ги убедат Техеран и Ерусалим да ја прекинат 12-дневната размена на ракети, која барем еднаш се закани да предизвика нуклеарен конфликт.

Ноќта кога Доналд Трамп го прогласи крајот на војната меѓу Израел и Иран, Доха ја додаде осмата значајна линија на списокот на меѓународни дипломатски успеси. Не е јасно каква е состојбата со нуклеарната програма на Иран по израелските напади и американските бомбашки напади GBU-57, објавува РТС.

Катарските власти ги собраа странските дописници од Доха во понеделник, непосредно пред полноќ, за да им пренесат официјален демарш во врска со салвата на иранските балистички ракети, кои малку порано го осветлија небото над главниот град на земјата. Целта на иранскиот напад беше базата Ал Удеид на периферијата на Доха, во која беа сместени околу 8.000 американски војници и маса воена опрема, од која дел беше искористен во огномет што заеднички го кореографираа Американците, Катарците и Иранците.

Портпаролот на Министерството за надворешни работи, Маџед ал-Ансари, им рече на новинарите дека Катар има право да возврати и во исто време ги повика Иран и Израел да го запрат конфликтот, бидејќи експлозиите се случија непријатно блиску до нуклеарните центри во двете завојувани земји.

Еден ден подоцна, се дозна дека Катарците однапред го знаеле времето, целите и видовите ракети што ќе бидат испукани кон нивната територија, решени да ја направат оваа жртва заради, барем привремено, мир на Блискиот Исток. Речиси сите ирански ракети беа уништени во лет и немаше жртви во нападот, соопштија катарските власти.

Додека катарскиот функционер разговараше со новинарите во „црвената соба“ на палатата во Доха, емирот Тамим ал-Тани веќе беше на добар пат да ги убеди иранските лидери веднаш да ја прифатат американската понуда и да прогласат мир, за што наводно израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху веќе се согласил.

Дипломатската иницијатива дојде само неколку дена откако американските бомбардери Б-2 фрлија бомби GBU-57 врз иранските Натанц, Исфахан и особено подземниот комплекс Фордо, на што Техеран одговори со испукување ракети кон Катар.

За Катар и другите земји од Персискиот Залив, ескалацијата на конфликтот би го загрозила извозот на енергија, клучен извор на приход за супербогатите арапски држави, но стравот се прошири низ остатокот од светот поради заканата Иран да го затвори Ормутскиот теснец.

Така, Доха, која со години има одлични дипломатски односи со Иран, се појави како идеален партнер во експлозивна кореографија дизајнирана некако да стави крај на потенцијално бесконечна и разорна војна.

Според западните дипломати, Трамп му рекол на катарскиот емир дека Нетанјаху се согласил на прекин на огнот и го замолил да ја пренесе таа порака до лидерите во Техеран, што шеикот Тамим ал-Тани го сторил.

Израелските авиони повторно полетаа кон Иран, пред Трамп помпезно да објави дека им рекол на Израелците да мавтаат со крилјата во знак на поздрав и да се вратат во своите бази.

И војната наскоро заврши.

Деветтата линија на катарската дипломатија

На овој начин, катарската дипломатија додаде значајна деветта линија на списокот на меѓународни успеси, откако претходно постигна релативно безболно повлекување на Американците од Авганистан и договор во Либан во 2008 година.

Емисарите на Ал Тани се одговорни и за договорот во Јемен две години подоцна, мирот во Дарфур во 2011 година и прекинот на непријателствата во Газа во 2012 година. Со помош на поранешниот американски амбасадор во ОН, Залмај Калилзад, Катар посредуваше и во почетокот на преговорите меѓу спротивставените фракции во Авганистан.

Земја чие дипломатско значење драматично ја надминува големината на нејзината територија, се вклучи во акцијата за смирување на тензиите меѓу Израел и Палестинците веднаш по почетокот на војната, обидувајќи се да ги убеди страните барем накратко да ги прекинат непријателствата и да ја отворат вратата за размена на затвореници.

Две недели по инвазијата на Хамас врз Израел, кон крајот на 2023 година, две Американки беа ослободени од заробеништво во Појасот Газа по прилично комплицирани преговори, чиј успех се припишува на катарската дипломатија, но и на сериозниот притисок од властите во Египет и Јордан.

Силата на катарската дипломатија произлегува од сложена комбинација на богатство, широка дипломатска мрежа, способноста на оваа земја да понуди сериозни инвестиции и сложена мрежа на врски, кои вклучуваат лични пријателства на владејачкото семејство.

Како една од десетте најбогати земји во светот, Катар го обезбеди своето влијание во Америка преку огромни инвестиции во државни обврзници и отворањето на базата „Ал Удеид“ во Доха, во која се сместени околу 8.000 американски војници.

Катар е исто така најголем извозник на природен гас, заедно со САД и Русија, и една од водечките земји во светот во агротехничката револуција. Покрај тоа, поседува четвртина од акциите на ирачката нафтена индустрија. Властите во Доха ќе инвестираат четири милијарди фунти во проекти поврзани со климатски неутрални технологии на југот на Англија.

Три дена дебата за тоа колку штета Американците ѝ нанесоа на нуклеарната програма на Иран

Штетата предизвикана од американските бомбардери врз нуклеарната програма на Иран е сè уште предмет на дебата три дена откако експлодираа бомбите за разбивање бункери во Иран.

„Њујорк тајмс“, повикувајќи се на доверлив извештај на Пентагон, објави дека американските напади врз Фордоу, Натанц и Исфахан ја вратија нуклеарната програма на Иран за само неколку месеци.

Суштината на извештајот на американската воена разузнавачка служба е тврдењето дека нападите со бомби ги блокирале влезовите во подземните центри, но длабоко закопаните истражувачки центри практично не биле оштетени.

Во исто време, американските шпиони ги потврдија претходните тврдења дека Иранците, кога нападите врз нуклеарните центри станале сигурни, едноставно ги префрлиле своите залихи од збогатен ураниум на други локации - исто како што покажаа сателитските снимки од Фордоу и Натанц.

Овие наоди, исто така, ги потврдија предупредувањата од воените експерти дека една бомба GBU-57 нема да може да уништи ирански бункери закопани стотици метри длабоко во еден удар.

Американскиот претседател и неговите помошници го отфрлија извештајот на военото разузнавање, тврдејќи дека нуклеарната програма на Иран е практично уништена.

Тврдењата на Трамп беа поддржани и од Израелците, чија Комисија за нуклеарна енергија објави дека американскиот напад „уништил клучни инфраструктурни објекти“ во центарот Фордоу и го направил објектот за збогатување ураниум неупотреблив.

„Нападите ја вратија способноста на Иран да развива нуклеарно оружје за многу години“, се вели во израелскиот извештај.

„Мислам дека војната заврши во моментот кога ги бомбардиравме нуклеарните објекти... Овие страни се бореа како пекол“, рече Трамп како одговор на прашања за нуклеарната програма на Иран.

За секој случај, Американците и Иранците ќе разговараат директно за „одржливоста на мирот“ следната недела.