МАЖИТЕ НАДВОР ОД УПРАВНИТЕ ОДБОРИ, ДОАЃА ВРЕМЕ НА ЖЕНИТЕ - во хрватските најголеми компании понежниот пол ќе мора да стигне до 40 отсто

Добивај вести на Viber

Во Хрватска стапи на сила Директивата која наложува поголема рамнотежа на половите во големите компании.

До крајот на јуни 2026 година, управните и надзорните одбори на големите домашни компании котирани на Загрепската берза ќе треба да имаат 40 отсто жени или, алтернативно, 33 отсто на сите директорски позиции.

Вака наложува Европската директива за подобрување на родовата рамнотежа меѓу директорите на котирани друштва, која стапи на сила на крајот на минатата година, а со измените на Законот за трговски друштва беше транспонирана во хрватското домашно законодавство.

Додуша, прилично мал број хрватски домашни компании ќе мора да се прилагодат на новите правила, бидејќи директивата за родова рамнотежа ги обврзува само оние кои вработуваат над 250 работници, чии приходи надминуваат 50 милиони евра, а имотот над 43 милиони евра. На хрватскиот пазар на капитал има само 24 вакви компании.

Година и половина за усогласување

Законските одредби налагаат доколку компаниите не ги исполнуваат критериумите за рамнотежа на половите, да донесат посебни правила за избор на кандидати за членови на надзорните и управните одбори. Целта на правилата се јасни, неутрални и недвосмислени критериуми при изборот на кандидати. Меѓутоа, ако се разгледуваат два или повеќе кандидати со еднакви квалификации и способности, предност мора да се даде на недоволно застапениот пол, се вели во законот. Тоа се жените во Хрватска.

Клучот за успех во имплементацијата на Директивата, а со тоа и за поголема застапеност на жените на водечките позиции во домашните компании, ќе биде поголемата транспарентност во дефинирањето на критериумите за избор на директори како и нивниот избор“, изјави Дамир Хабијан, министер за правда за време на собраниската расправа на оваа тема.

Големите компании сега имаат само една и пол година да се усогласат. Дека им претстои голема работа, потврдуваат и последните податоци на Европскиот институт за родова еднаквост. Според нив, жените заземаат само 25 отсто од управните и надзорните одбори и директорските позиции во 20-те најголеми компании котирани на Загрепската берза.

На Хрватска, генерално, не и оди најдобро во однос на родовата еднаквост. Според европскиот индекс за родова еднаквост сме на дното на рангирањето на земјите членки на ЕУ (24 место со индекс 59,7), а лани дури и уназадивме и паднавме за еден поен во однос на 2023 година.

Квоти за успех

Чиста шпекулација е одговорот на прашањето дали уделот на жените во управните и надзорните одбори, како и на раководните позиции во најголемите домашни компании ќе се зголемува и усогласува со зацртаните цели под притисок на законските измени.

Сепак, Марина Рожиќ, генерален секретар на Хрватската стопанска комора (ХГК), се надева дека ќе тргнеме на некој начин и преку образованието ќе обезбедиме рамка за компаниите да обезбедат еднаков пристап и да препознаваат нови кандидати преку нивната стручност и квалификации.

Ја прашуваме и дали политиката на квоти, која се покажа како целосно неефикасна во случајот на зголемување на бројот на пратенички во хрватскиот парламент, може да доведе до поголема еднаквост во деловниот свет. „Тоа е тема што обично предизвикува контроверзии“, вели Рожиќ, додавајќи дека самата Директива нема намера да доведе до „автоматско и безусловно преферирање“ кон недоволно застапениот пол.

„Квалификациите остануваат главен критериум за назначување. Меѓутоа, во одредени случаи може да се даде предност на недоволно застапениот пол при изборот за вработување или унапредување, под услов кандидатот од недоволно застапениот пол да биде подеднакво квалификуван како конкурент од другиот пол“, објаснува тој.

Пословни.хр