23 Ноември, 2024
0.0272

НАУЧНИЦИТЕ ОТКРИЈА СУПЕР ХРАНА: Го продолжува животот за 20 години

Објавено во: Општо 08 Јануари, 2023

Добивај вести на Viber

Во 2022 година, американските научници дизајнираа диета која, со воведување промени во тоа што, кога и колку се јаде, би требало да го продолжи животниот век за 15 до 20 години.

Општо познат факт е дека начинот на исхрана, заедно со здравиот начин на живот и вежбањето, имаат големо влијание врз здравјето и долговечноста. Неговата важност била препознаена уште во 4 век п.н.е од таткото на медицината, Хипократ, кој препорачал:

„Храната нека ви биде лек, а лекот е вашата храна“.

Според студијата, објавена во престижното списание Cell, тим составен од експерти од различни американски институти и универзитети анализирале децениски истражувања за различни интервенции во исхраната, како што се ограничување на внесот на калории и фокусирање на одредени хранливи материи, како и собрани податоци за здравствени придобивки од консумирање различни групи на храна. Тимот исто така користеше достапни податоци собрани кај популации кои живеат во долговечни жаришта низ светот.

Еден од авторите на студијата, Валтер Лонго од Универзитетот во Јужна Калифорнија во Лос Анџелес, изјави за New Scientist:

„Тоа ќе биде поврзано со огромно влијание. Тоа може да доведе до промена на животниот век од 15 до 20 години.

Главните принципи на исхрана за долговечност

Главните принципи кои се во основата на исхраната за долговечност презентирани во анализата се дека треба да се јаде доволно калории за да се одржи витка линија, дека храната треба да биде главно од растително потекло, дека треба да се воведе дневен прозорец кој ќе го ограничи кога може да се јаде и кога не, и дека секоја година треба да се воведат неколку циклуси на пост.

Научните истражувања со години постојано покажуваат дека намалувањето на внесот на калории позитивно влијае на долговечноста.

Се проценува дека околу 11 милиони луѓе ширум светот умираат секоја година поради консумирање премногу калории и погрешни видови на хранливи материи. Вишокот калории неминовно доведува до дебелеење и нејзините последици - кардиоваскуларни заболувања, дијабетес и рак. Типичната западна исхрана е исто така богата со шеќери, рафинирани скроб и заситени масти, а ниска во целосна храна, што дополнително му штети на метаболизмот. Ова вклучува, меѓу другото, прекумерно ослободување на инсулин, хормон кој го држи нивото на шеќер во крвта под контрола и има директно влијание врз стареењето.

План за долговечност во шест чекори

Планот за исхрана препорачан од американскиот тим во анализата за 2022 година може да се подели на план од шест чекори кој вклучува мерки за одржување на здрави нивоа на шеќер во крвта и исклучување на централниот систем на стареење на телото.

Овие чекори се како што следува:

1) Внесот на калории треба да се ограничи за да се одржи индексот на телесна маса (БМИ) на 22 до 23 за мажи и 21 до 22 за жени.

2) Исхраната треба да се состои главно од цели зрна, мешунки и јаткасти плодови. Внесот на месо треба да се ограничи за да се намали прекумерната изложеност на аминокиселина позната како метионин, но треба да се вклучи и риба.

3) Нерафинираните сложени јаглехидрати треба да сочинуваат од 45 до 60 проценти од калориите, 10 до 15 проценти од протеините треба да бидат од растително потекло, исто како и 25 до 35 проценти од мастите.

4) Треба да престанете да јадете најмалку три часа пред да си легнете, по што следи постот од околу 12 часа.

5) Исхрана која имитира пост, базирана на растителна исхрана со малку шеќери, јаглени хидрати и калории, но богата со масти треба да се воведе во период од пет дена во месецот. Ваквата диета треба да се спроведува на секои два до три месеци.

6) Внесувањето на алкохол треба да биде умерено - не се препорачуваат повеќе од пет единици неделно. За илустрација, една единица алкохол е 10 ml чист алкохол, околу 25 ml вотка, околу 100 ml црвено вино и околу 250 ml пиво (во зависност од содржината на алкохол во овие пијалоци).

Истражувачите предупредуваат дека диетата за долговечност треба да биде дизајнирана за да се избегне неухранетост, особено кај популацијата над 65 години, за да се спречи слабост и болести кои можат да резултираат со намалена коскена или мускулна маса или низок број на крвни клетки.

Експертите препорачуваат и разумно да се пристапи кон ограничувањето на калориите поради можните несакани ефекти како што се намаленото либидо и нарушената терморегулација.

Истражување на различни диети

Во нивната анализа, американските научници, меѓу другото, ги истражувале ефектите на различните популарни диети со различни пропорции на хранливи материи како што се јаглени хидрати, масти и протеини од различни извори.

На пример, како една таква диета, тие ја наведуваат кетогената диета, која промовира висок внес на масти и низок внес на јаглени хидрати и протеини.

Авторите истакнуваат дека некои големи епидемиолошки студии се фокусирани конкретно на внесот на јаглени хидрати и смртноста. Еден следел 85.168 жени (на возраст од 34-59 години на почетокот) и 44.548 мажи (на возраст од 40-75 на почетокот) без срцеви заболувања, рак или дијабетес за 26 или 20 години. Оваа студија покажа дека исхраната со ниски јаглени хидрати базирана на животински извори е поврзана со повисока смртност од сите причини и кај мажите и кај жените, додека диетата со ниски јаглени хидрати повисока во растителни состојки е поврзана со помала смртност од сите причини, причини за кардиоваскуларни болести. Кај мажите кои конзумирале храна од претежно животинско потекло со малку јаглехидрати, забележано е зголемување на ризикот од смрт од рак за 66 отсто, додека кај жените на иста диета ризикот е зголемен за 26 отсто.

Анализата вклучува, меѓу другото, вегетаријанска и веганска исхрана.

Авторите истакнуваат дека неколку студии покажале дека вегетаријанците, кои консумираат риба покрај растителна храна, но не и веганите, имаат намален ризик од смртност од сите причини во споредба со оние кои јадат месо, иако веганската исхрана инаку е поврзана со намален ризик од рак, хипертензија и дијабетес во споредба со месото (Segovia-Siapco и Sabate', 2019).

„Конкретно, веганската исхрана е поврзана со 43% зголемен ризик од сите фрактури и 2,3 пати зголемена инциденца на фрактури на колкот во споредба со невеганската исхрана (Tong et al., 2020). Оваа слабост делумно може да се објасни со недостатокот на одредени амино киселини. Всушност, во студијата EPIC-Oxford, 16,5% од машките вегани и 8,1% од женските вегани имале помал внес на протеини отколку што е потребно, што може да се припише на потпирањето исклучиво на амино киселините од мешунките кои обезбедуваат многу ниски нивоа на метионин и некои други амино киселини (Мариоти и Гарднер, 2019). Накратко, податоците се конзистентни со големите придобивки од веганската исхрана за стареење и болести, но исто така и поврзаност на веганската исхрана со помали придобивки во споредба со вегетаријанската или песо-вегетаријанската исхрана, можеби затоа што овие диети ја спречуваат слабоста поврзана со веган исхрана кај општата популација“, пишуваат авторите.

Со оптимална исхрана, идеално е да се започне што е можно порано

Милиони луѓе во светот умираат секоја година поради недостаток на калории. Но, од друга страна, вишокот калории може да биде подеднакво опасен. Според Светската здравствена организација, дебелината денес во светот достигнала епидемиски размери, од кои годишно умираат најмалку 2,8 милиони луѓе. Некогаш бил поврзан со земјите со високи приходи, но денес е широко распространет и во земјите со низок и среден приход.

Во САД, помеѓу 1970 и 2009 година, просечниот дневен внес на калории се зголеми за 20 проценти, на 2520 kcal. Овој тренд го следеа и другите западни земји. Шокантниот степен до кој западната исхрана предизвикува дебелина и болести и го скратува животот е откриена во неодамнешната работа на Универзитетот во Берген во Норвешка. Истражувачите предводени од Ларс Фаднес моделирале што ќе се случи со луѓето кои се префрлиле од типична западна исхрана на оптимална која содржи повеќе цели зрна, овошје, зеленчук, јаткасти плодови, мешунки и риба, а помалку месо, млечни производи, рафинирани житарки и слатки. храна, пијалоци. Врз основа на податоците од огромниот истражувачки проект наречен Глобален товар на болести, кој, меѓу другото, анализираше исхрана и болести поврзани со исхраната во 195 земји, научниците открија дека западњаците можат да си купат значително повеќе години живот со префрлање на оптимална исхрана.

Префрлувањето на оваа диета на 20-годишна возраст и придржувањето кон неа би го продолжило просечниот животен век за повеќе од 10 години за жените и 13 години за мажите. Во 60-тите, транзицијата би го продолжила животот за осум години, а во 80-тите за 3,4 години.

Фаднес изјави за New Scientist:

„Не навлегувавме во механизмите, но нашата хипотеза е дека долговечноста е поврзана со намалување на кардиоваскуларните заболувања и до одреден степен со намалување на ризикот од рак.

Од оваа студија произлегува дека оптималниот просечен дневен внес на калории би можел да биде околу 1800 kcal (малку повисок за мажите и малку помал за жените). Вообичаениот препорачан дневен внес на калории е околу 2000 kcal за жени и 2500 за мажи.

Познато е дека дебелината е причина за бројни болести, вклучувајќи кардиоваскуларни и туморски заболувања.

Авторите на новата американска студија во својата анализа предупредуваат дека западните диети често резултираат со хипергликемија и покачени нивоа на инсулин, фактор на раст сличен на инсулин (IGF-1), холестерол и триглицериди.

„Од една страна, тие ги активираат патиштата на стареење, а од друга страна, промовираат отпорност на инсулин и дебелина, исходи поврзани со голем број болести поврзани со возраста. Затоа, комбинацијата на овие фактори се чини дека придонесува за болести и смртност со забрзување на процесот на стареење и промовирање на болести независно од стареењето“, пишуваат авторите.

Бројни студии на животни како глувци и мајмуни, како и на луѓе, покажаа дека намалениот внес на калории позитивно влијае на долговечноста.

„Карактеристиките на намалениот внес на калории кај мајмуните ги отсликуваат оние идентификувани во студиите на глувци и вклучуваат помала тежина, пониски нивоа на гликоза и инсулин на гладно, поголема чувствителност.


* Наградата се доделува на котирано друштво, избрано со гласање преку онлајн анкета на веб страниците на Берзата и интернет порталот „Фактор“, кој е партнер на Берзата во доделувањето на оваа награда. Гласањето се врши паралелно на двете веб страници и акцијата на издавачот што ќе има најмногу гласови од двете анкети збирно, ќе биде прогласена за Акцијата на годината по избор на јавноста за 2024 година.
Предмет на анкетата е листа од десет котирани акции, избрани врз основа на остварениот промет и транспарентноста во нивното работење.