НОВИОТ СИСТЕМ ЗА ВЛЕЗ ВО ЕУ КОНЕЧНО БИ МОЖЕЛ ДА ПРОФУНКЦИОНИРА ГОДИНАВА: Еве точно како ќе функционира и за кого ќе важат правилата

Добивај вести на Viber

Во рок од шест месеци од постепеното воведување на новиот EES систем, се очекува да го користи секој граничен премин во Шенген зоната.

По бројни одложувања и пречки, долгоочекуваниот систем за влез/излез од Европската унија (ЕЕС) наскоро би можел да биде воведен на границите, пишува Euronews.

Оглас

На 4 декември, Европската комисија (ЕК) предложи постепено започнување на EES, нов дигитален граничен систем за граѓани кои не се членки на ЕУ. Откако предлогот ќе биде одобрен и Европската комисија ќе го одреди датумот за имплементација, земјите-членки ќе имаат рок од шест месеци да го спроведат системот.

Официјалната веб-страница на EES потврди дека системот ќе започне со работа во 2025 година, иако точниот датум не беше наведен. Ова значи дека, речиси девет години откако беше предложен EES, тој конечно може да оживее.

Што треба да знаете за тоа како Американците, Британците и граѓаните на другите земји кои не се членки на ЕУ ќе ги преминат границите на Шенген зоната?

Што е EES?

Системот за влез/излез (ЕЕС) ќе биде автоматизиран систем за регистрација за патници од Обединетото Кралство и други земји кои не се членки на ЕУ за кои не е потребна виза за влез во ЕУ.

Патниците ќе мора да ги скенираат своите пасоши или други патни документи на терминалите за самопослужување секогаш кога ќе ги преминат надворешните граници на ЕУ. Системот нема да важи за граѓаните или жителите на ЕУ, ниту за оние со долгорочни визи.

Системот ќе го евидентира името на патникот, биометриските податоци, како и датумот и местото на влез и излез. Скенирањето на лицето и отпечатоците од прсти ќе се прават на секои три години и ќе важат за повеќе патувања во тој период.

Зошто се воведува EES и во кои земји ќе се спроведува?

ЕЕС ќе се применува за државјани кои не се членки на ЕУ, вклучително и граѓани на ОК, кои доаѓаат во Шенген зоната за посети, одмори или деловни активности и престојуваат до 90 дена во период од 180 дена.

Официјални претставници на ЕУ велат дека системот се воведува за да се зајакне безбедноста на границите и да се идентификуваат патниците кои претстојуваат во Шенген зоната (90 дена во период од 180 дена).

„Со ЕЕС точно ќе знаеме кој влегува во Шенген зоната со странски пасош“, рече Илва Јохансон, поранешна еврокомесарка за внатрешни работи, во августовскиот говор во EU-LISA, агенцијата задолжена за големи ИТ системи во Европа.

Системот ќе се применува при влез во сите земји-членки на ЕУ, освен Кипар и Ирска, како и четири земји кои не се членки на ЕУ кои се во Шенген зоната: Исланд, Лихтенштајн, Норвешка и Швајцарија.

ЕЕС се соочува со бројни одложувања

На состанокот на EU-LISA во август, Јохансон изјави дека EES ќе биде подготвена за лансирање пред крајот на нејзиниот петгодишен мандат во ноември.

„Тој момент конечно дојде“, рече таа. „Можеби мислевте дека тоа никогаш нема да се случи. Но, ќе се случи. Сè доаѓа заедно“.

Сепак, два месеци подоцна, Јохансон објави дека датумот на лансирање, 10 ноември, повторно ќе биде одложен, четврти пат кога датумот е одложен. Таа рече дека Франција, Германија и Холандија - земји кои примаат повеќе од 100 милиони туристи годишно - не се подготвени да го имплементираат системот, изразувајќи загриженост поради недоволниот број практични тестови.

Претходните одложувања беа припишувани на проблеми со ИТ и поставување на нови автоматски бариери на сите меѓународни копнени, морски и воздушни граници во Шенген зоната. Некои аеродроми дури мораа да ги зајакнат подовите за да ги поддржат тешките нови скенери.

Како ќе изгледа влезот во Шенген зоната во иднина?

Иако официјалниот датум за лансирање сè уште не е објавен, никогаш немаше никакво сомневање дека EES на крајот ќе биде претставен.

Инкременталниот пристап им овозможува на учесниците поголема флексибилност да ја усовршат технологијата и да решаваат неочекувани проблеми.

Целта, според Европската комисија, е првиот ден новиот систем да биде оперативен на 10 отсто од граничните премини во секоја земја-членка. Во овој почетен период ќе продолжи да се става печат на патниците, но со електронска регистрација. По шест месеци, ЕК очекува ЕЕС да биде целосно оперативна.

Шест месеци откако EES ќе стане оперативен, патниците ќе мора да аплицираат и за Европскиот систем за информации и овластување за патување (ETIAS), програма за граѓани на возраст од 16 до 70 години. ЕТИАС ќе чини седум евра и ќе важи три години.

Се развива и апликација која треба да го поедностави влезот и излезот од ЕУ, но се уште не е јасно како ќе може да ги собере потребните биометриски податоци, како отпечатоци од прсти.