ПРОТЕСТИ ПРОТИВ ММФ И ИНФЛАЦИЈАТА ВО ЗЕМЈА КОЈА ВЕЌЕ ДЕВЕТ ПАТИ БАНКРОТИРАШЕ: Само во 21 век имаше колапс три пати

Добивај вести на Viber

Илјадници луѓе се собраа во главниот град на Аргентина, Буенос Аирес, барајќи повисоки плати и бенефиции за невработени поради високата инфлација. Податоците за јули покажуваат дека стапката на инфлација надмина 70 отсто на годишно ниво, што ги девалвира платите и социјалните расходи.

Една од причините за протестите е земањето заем од Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) од 44 милијарди долари, одобрен во март годинава. Државата однапред доби 9,7 милијарди долари, а остатокот ќе го добие бидејќи ги исполнува условите за структурни економски и политички реформи кои ММФ ги условува со добивање кредити. За првиот дел од досега спроведените реформи доби дополнителни 4 милијарди долари.

Долга историја на односите меѓу ММФ и Аргентина

ММФ и Аргентина имаат долга заедничка историја. Од осамостојувањето од Шпанија, Аргентина банкротирала девет пати. Од нив, три банкроти се случија само во 21 век; 2001, 2014 и 2020 година.

Моделот е ист од средината на 20 век. Аргентина воведува лоши економски политики, по некое време овие политики ја уништуваат економијата и доведуваат до сериозна социјална и политичка криза, потоа бара од ММФ да и позајми пари за да ја стабилизира ситуацијата, ММФ позајмува пари под услов на неколку структурни реформи. Земјата закрепнува, но брзо се враќа на старите навики, па банкротира. Неколку години подоцна, сè започнува повторно.

Првиот банкрот во овој век се случи веќе во 2001 година, предизвикан од економската криза која трае од 1998 година. Инфлацијата беше ниска, но БДП паѓаше, валутата беше преценета, јавниот долг стана неодржлив. Државата ја потресоа масовно даночно затајување, перење пари преку државната централна банка, широко распространета корупција.

Странскиот капитал бегаше од земјата, а Аргентинците, плашејќи се од девалвација и замрзнување на банкарските депозити, во паника ги подигнаа парите од своите сметки и на тој начин предизвикаа банкарски наплив. Поради ова, на 1 декември 2001 година беше забрането повлекување пари од банките, што доведе до масовни протести низ земјата.

На 5 декември ММФ објави дека ќе престане да и дава пари на Аргентина бидејќи целосно ги игнорира условите што треба да ги исполни за нив, со што земјата го загуби единствениот извор на финансирање.

Повеќе од 20 луѓе загинаа во протестите кои следеа по веста, меѓу кои и неколку деца. Во некои региони беше прогласена вонредна состојба, а демонстрантите ограбуваа, палеа и кршеа. Одговорот на полицијата беше брутален, а сопствениците на продавници убија неколку луѓе во самоодбрана.

На 23 декември беше објавен државен стечај. Севкупно, од почетокот на кризата во 1998 година до крајот на 2002 година, БДП беше намален за една петтина, невработеноста се искачи на 22,4 проценти, процентот на населението што живее под националниот праг на сиромаштија се искачи на 57,5 ​​проценти.

ФОТО: EPA/Enrique Garcia Medina