Рокот измина, а „Чебрен“ чека во фиоките на Животна средина

Добивај вести на Viber

Иако беше најавувано дека договорот за изградба на хидроцентралата „Чебрен“ на Црна Река ќе се оствари до крајот на првата половина од 2023, од Министерството за животна средина се уште нема одговор дали капиталниот проект ќе го реализира грчката компанија ППС, која уште на почетокот на септември лани достави единствена потполна понуда.

„Би сакале да Ве известиме дека рокот за избор на најповолен понудувач за реализација на  Проектот за изградба на хидроелектрични централи на Црна река согласно последните измени и дополнувања на Одлуката  Сл. Весник 97/23 е до 21 јули 2023 год. Имено согласно тоа до овој рок тече постапката за избор и достава на Информација од страна на Комисијата до Владата на РСМ.  Во тек е изработка на Информацијата со  Извештај  до Влада на РСМ, за што ќе бидете информирани“, гласи одговорот од министерството кој го добивме, а од кој може да се заклучи дека постојано има нови наметнати рокови и дека се уште не е ниту дефинирано дали понудата на ППС за јавно-приватно партнерство е прифатлива.

Во септември за една од понудите на компнијата ЕДФ Франција, Комисијата утврдила дека е со непотполна документација и нема да продолжи понатаму во процесот на евалуација, додека понудата на грчката ППС требаше да биде разгледувана во следните 60 дена, по што беше предвидено да се доставо извештај до Владата. Беше кажано дека од приватниот партнер се очекува да инвестира над 550 милиони евра, да добие концесија за вода од 60 години, а изградбата да трае до 2028 година. Хидроцентралата е проектирана со 333 мегавати минимум инсталирана моќност, а првото производство се очекува од 2029 година.

Во изминатите 20 години имаше 13 неуспешни обиди за овој каскаден систем. Проектот ќе се изведува преку јавно-приватно партнерство, а јавниот партнер ќе биде ЕСМ. Изборот на компании заинтересирани да го градат ХЕЦ „Чебрен“ започна во јануари 2020 година. Локацијата на хидроцентралата се наоѓа во клисурниот дел на Црна Река, оддалечена е 81 километар спротиводно од нејзиното устие во Вардар.

ЕСМ, како јавен партнер, ќе треба да изгради пристапен пат до хидроелектраната, поврзување со трафостаница и ќе ја понуди ХЕЦ „Тиквеш“, во состав на ХЕЦ „Чебрен“, бидејќи припаѓа на исто сливно подрачје.

Стопанската комора на Северна Македонија во мај побара побрза реализација на проектот „Чебрен“ како една од точките упатени до државата за итна помош на економијата преку енергетиката. Бизнисот смета дека со овој капитален проект ќе се постигне баланс во производството на електрична енергија синхронизиран со инвестициите во изградба на фотонапонски централи.

„Значаен систем за складирање на вишокот електрична енергија од фотоволтаици во иднина ќе биде хидроелектраната Чебрен, која како реверзибилна хидроелектрана ќе ја користи електричната енергија од евтините часови за пумпање вода во горниот басен, од кој потоа би се произведувала енергија во часовите на повисока побарувачка. Од тие причини потребно е да се дореализира постапката за капиталниот проект Чебрен, кој во секој случај ќе биде решение по подолг рок, односно по неговата изградба“, гласеше една од точките на бизнис-комората.

А.К.