ШТО ЌЕ СЕ СЛУЧИ СЕГА КОГА ТРАМП ГО ОДБИ ПУТИН? Оваа мелодрама може да има смртоносни последици

Добивај вести на Viber

Со оглед на трансакциската природа на Трамп, фер е да се прашаме колку долго ќе трае неговото непријателство кон неговиот поранешен пријател во Кремљ

Се чини дека претседателот на САД, Доналд Трамп, конечно ја научи лекцијата што сите негови претходници во 21 век болно ја научија: односот на Соединетите Американски Држави со Владимир Путин не е нешто што може да се „ресетира“. Патувањето на Трамп од обожавање на рускиот претседател до жестоко критикување беше драматично, исполнето со лични геополитички пресметки. Но, она што следи во овој процес е многу поважно.

Неговото „просветлување“ може да отвори нови можности за Украина, критичарите на Путин во Конгресот и сојузниците на Америка кои се чувствуваа запоставени. Но, со тоа доаѓа и значителен ризик - особено тест на волјата меѓу Трамп и Путин, двајца лидери кои ги контролираат двата најголеми нуклеарни арсенали во светот. Трамп, познат по тоа што често ги зголемува влоговите во односите со странските сојузници и непријатели преку реторика и тарифи, сега се соочува со суров противник кој во игра внесува не само закани, туку и човечки животи. Ова го покажуваат сè поинтензивните напади со беспилотни летала врз Киев, јасна порака од Кремљ до Белата куќа, пишува анализа на CNN.

Со оглед на трансакциската природа на Трамп, фер е да се прашаме колку долго ќе трае неговото непријателство кон неговиот поранешен пријател во Кремљ. И додека сега зборува за одбранбена помош за Украина, тешко е да се замисли дека неговата трансформација би можела да се спореди со огромните пакети финансиска и воена помош испратени до Киев за време на администрацијата на Бајден, во вредност од десетици милијарди долари. Сепак, во четврток, претседателот Трамп изјави за NBC News дека обезбедил договор преку НАТО за испраќање нови ракети „Патриот“ во Украина, која очајно ѝ е потребна за да се одбрани од руски напади врз цивилни цели.

„Ние испраќаме оружје до НАТО, а НАТО плаќа за тоа оружје сто проценти“, рече Трамп. „Ние ќе испратиме ракети „Патриот“ до НАТО, а потоа НАТО ќе ги дистрибуира“, додаде тој. Точните детали од договорот сè уште не се разјаснети, а CNN контактираше со НАТО за повеќе информации.

Се чини дека Трамп стигнал до пресвртница. Иако некогаш ја обвинуваше Украина за жртвите во војната, сега се сврте против Русија, јасно обвинувајќи го Кремљ за непотребно продолжување на војната. Како ова ќе влијае на политиката на САД кон војната и Русија, како и на обидите на Трамп да го насочи американското лидерство, останува да се види.

Неодамнешната изјава на Трамп дека е уморен од „глупостите“ на Путин е изненадувачки пресврт на настаните, но карактеристичен за неговиот понекогаш вулгарен политички стил. Никој не се обидел повеќе да го убеди Путин да ја заврши војната во Украина од Трамп, кој со години го фалеше рускиот претседател за неговата интелигенција и сила. Но, и покрај обидите на Трамп да преговара со Путин, вклучувајќи го и еден од неговите најпознати испади во Овалната соба откако се врати на функцијата, рускиот претседател ги отфрли сите понуди на САД за примирје и мир.

Мора да се земат предвид мотивите на Путин. Од западна перспектива, рускиот лидер можеби направил политичка грешка со отфрлањето на американскиот мировен план, кој можеше да обезбеди прекин на огнот, но исто така ќе ги обезбедеше територијалните придобивки на Русија и ќе го запечатеше патот на Украина кон НАТО. Но, обидите да се принудат руските лидери во западната логика беа погрешни и претходно. Ова беше случај и за време на администрацијата на Обама, која исто така погрешно го процени Путин пред неговата прва акција во Украина - анексијата на Крим во 2014 година.

Путин јасно стави до знаење пред инвазијата дека војната против Украина е начин да се исправи историска неправда, без разлика дали поради древните руски претензии кон Украина или поради подлабоките геополитички фрустрации што датираат од падот на Берлинскиот ѕид. Од оваа перспектива, Путин никогаш немал намера да ја заврши војната. Пресметките на Трамп и неговите советници дека може да биде убеден на мировен договор беа погрешни. Со оглед на стотиците илјади руски жртви, војната може да биде егзистенцијално прашање за политичкиот опстанок на Путин.

Фрустрацијата на Трамп од Путин изгледа искрена, но во неколку наврати во последните месеци, претседателот го критикуваше рускиот лидер, само за подоцна да ги ублажи своите зборови. Што го поставува прашањето: Ако Трамп сега сфати дека Путин не може да се убеди на мировни преговори, дали е подготвен да изврши притисок за да го принуди на преговори?

„Мислам дека Трамп сега ја разбира пораката“, изјави за Си-Ен-Ен Чарлс Купчан, виш соработник во Советот за надворешни односи. „Тој мора да изврши поголем притисок врз Русија ако сака да склучи договор во Украина“. Тој притисок би можел да вклучува зголемување на американската воена помош за Украина. Покрај тоа, европските земји кои беа загрижени дека Трамп би можел да ја повлече поддршката за Киев, исто така, ветуваат дека ќе ја зголемат својата помош. Доколку Вашингтон стане асертивен, тоа би можело да ја разниша вербата на Путин дека може да го надживее Западот и на крајот да победи. Белата куќа би можела целосно да поддржи двопартиски закон со кој би се вовеле нови строги санкции врз Русија, како и врз Кина и Индија, големи купувачи на руска нафта.

Трамп во последните денови зборуваше за големата човечка цена што ја плаќаат Украинците во конфликтот, но и за храброста на вооружените сили на Украина. Но, неговата подготвеност да ја поддржи владата на Зеленски на долг рок би можела да зависи од тоа дали е лут на Путин што му ја одзел шансата да биде миротворец и евентуално да освои Нобелова награда, или дали навистина зазел стратешки став кон војната.

Во минатото, Трамп честопати ја гледаше војната во Украина како пречка за подобри односи меѓу САД и Русија. Ова е одраз на слични изјави дадени од поранешни претседатели, како што се Џорџ В. Буш и Барак Обама, кои беа скептични кон Украина во раните фази од нивните мандати.

„Добрите односи со Русија се добра работа“, рече Трамп во април. „Мислам дека би можел да имам многу добри односи со Русија и претседателот Путин, а тоа би било одлично.“ Поради неговата трансакциска природа, аналитичарите шпекулираат дека Трамп, доколку не успее да постигне договор за Украина, едноставно би можел да ја изолира војната и да продолжи да работи со Русија за други прашања, како што се економијата и трговијата. Тоа би му овозможило на Путин да ја продолжи војната без мешање на САД.

Големиот ризик од тензии меѓу Белата куќа и Кремљ е тоа што Трамп и Путин би можеле да се втурнат во ескалација, можеби за да го одбранат својот политички кредибилитет во односите. Иако ниту една страна не сака отворен конфликт, постојаните нуклеарни закани на Русија би можеле да бидат катализатор за општа ескалација на тензиите.

Аверзијата на Трамп кон потенцијално катастрофалните последици од нуклеарен конфликт значи дека Путин би можел да ја искористи оваа карта ако ситуацијата навистина ескалира. На крајот на краиштата, Трамп би можел да ја преиспита својата стратешка претпоставка што ја обликуваше политиката на САД кон Украина со години: „Украина, која не е членка на НАТО, ќе биде предмет на руска воена доминација без разлика што ќе направиме“. Ова не беше уште една скептична изјава од Трамп, туку цитат од интервјуто со Барак Обама од 2016 година.

„Мислам дека Трамп сега ја разбира пораката“, изјави за Си-Ен-Ен Чарлс Купчан, виш соработник во Советот за надворешни односи. „Тој мора да изврши поголем притисок врз Русија ако сака да склучи договор во Украина“. Тој притисок би можел да вклучува зголемување на американската воена помош за Украина. Покрај тоа, европските земји кои беа загрижени дека Трамп би можел да ја повлече поддршката за Киев, исто така, ветуваат дека ќе ја зголемат својата помош. Доколку Вашингтон стане асертивен, тоа би можело да ја разниша вербата на Путин дека може да го надживее Западот и на крајот да победи. Белата куќа би можела целосно да поддржи двопартиски закон со кој би се вовеле нови строги санкции врз Русија, како и врз Кина и Индија, големи купувачи на руска нафта.

Трамп во последните денови зборуваше за големата човечка цена што ја плаќаат Украинците во конфликтот, но и за храброста на вооружените сили на Украина. Но, неговата подготвеност да ја поддржи владата на Зеленски на долг рок би можела да зависи од тоа дали е лут на Путин што му ја одзел шансата да биде миротворец и евентуално да освои Нобелова награда, или дали навистина зазел стратешки став кон војната.

Во минатото, Трамп честопати ја гледаше војната во Украина како пречка за подобри односи меѓу САД и Русија. Ова е одраз на слични изјави дадени од поранешни претседатели, како што се Џорџ В. Буш и Барак Обама, кои беа скептични кон Украина во раните фази од нивните мандати.

„Добрите односи со Русија се добра работа“, рече Трамп во април. „Мислам дека би можел да имам многу добри односи со Русија и претседателот Путин, а тоа би било одлично.“ Поради неговата трансакциска природа, аналитичарите шпекулираат дека Трамп, доколку не успее да постигне договор за Украина, едноставно би можел да ја изолира војната и да продолжи да работи со Русија за други прашања, како што се економијата и трговијата. Тоа би му овозможило на Путин да ја продолжи војната без мешање на САД.

Големиот ризик од тензии меѓу Белата куќа и Кремљ е тоа што Трамп и Путин би можеле да се втурнат во ескалација, можеби за да го одбранат својот политички кредибилитет во односите. Иако ниту една страна не сака отворен конфликт, постојаните нуклеарни закани на Русија би можеле да бидат катализатор за општа ескалација на тензиите.

Аверзијата на Трамп кон потенцијално катастрофалните последици од нуклеарен конфликт значи дека Путин би можел да ја искористи оваа карта ако ситуацијата навистина ескалира. На крајот на краиштата, Трамп би можел да ја преиспита својата стратешка претпоставка што ја обликуваше политиката на САД кон Украина со години: „Украина, која не е членка на НАТО, ќе биде предмет на руска воена доминација без разлика што ќе направиме“. Ова не беше уште една скептична изјава од Трамп, туку цитат од интервјуто со Барак Обама од 2016 година.