АЛАРМАНТНО: Се намалува бројот на говеда, овци, свињи, крави…

Добивај вести на Viber

Се намалува бројот на добиток, млеко, месо и јајца. Според податоците од Публикацијата за сточарство изработена од Државниот завод за статистика, освен во пчеларството во сите други гранки во сточарството, од 2011 до 2015 година статистиката регистрира намалување. Па така бројот на говедата од 265 илјади во 2011 година, лани се намалил на 253 илајди говеда. Намалување има и во бројот на кравите и стелни јуници, кој од 164 илјади пред пет години, лани е намален на околу 157 илјади грла. Бројот на живината лани изнесувал 1,7 милиони броја, додека во 2011 година имало скоро два милиони броја.Пад е забележан и кај бројот на овците, козите, коњите. Зголемување има на пчелните семејства.  Во број                                  Број на добиток

	Говеда / Cattle		Свињи / Pigs		Овци / Sheep		Коњи	Живина	Пчелни семејства
	вкупно	крави и стелни јуници	вкупно	маторици и спрасни назимки	вкупно	овци за приплод
2011	265 299	164 537	196 570	24 180	766 631	545 214	25 415	1 944 260	65 277
2012	251 240	161 012	176 920	23 534	732 338	520 767	21 676	1 776 297	52 897
2013	238 333	154 487	167 492	23 581	731 828	530 760	20 682	2 201 550	68 294
2014	241 607	155 432	165 053	20 989	740 457	531 160	19 371	1 939 879	73 869
2015	253 442	156 699	195 443	18 696	733 510	580 840	18 784	1 761 145	73 960

Статистичките податоци покажуваат дека освен бројот на добитокот, во последните пет години се намалува и производството на дел од сточарските производи. Така производството на кравјо млеко во 2011 година изнесувало 376 милиони литри, а лани се произвело 361 милиони литри млеко. Производството на јајца пред пет години било скоро 300 милјарди јајца, а во 2015 година изнесувало 203 милјарди јајца. Драстичен пад е забележан кај производството на мед, и покрај тоа што има зголемување на бројот на пчелни семејства. Така во 2011 година се произвеле 1.100 тони мед, а лани 688 тони мед. Зголемување е регистрирано кај производството на овчо млеко. Производство на млеко, волна, јајца и мед

	Кравјо млеко		Овчо млеко		Волна		Јајца		Мед
	Cow's milk		Sheep's milk		Wool		Eggs		Honey
	вкупно, во илјади литри	литри, по молзна крава	вкупно, во илјади литри	литри, по молзна овца1)	вкупно, во тони2)	кг, по овца3)	вкупно, во милиони броја	по ко- кошка, броја	вкупно, во тони	кг, по кош- ница
2011	376 290	2 866	25 381	51	975	2	296	193	1 105	17
2012	349 769	2 928	38 616	79	897	2	237	166	603	11
2013	380 735	3 009	34 270	70	841	2	216	174	784	12
2014	387 009	3 053	35 661	74	829	2	248	173	723	10
2015	361 072	2 828	40 748	77	955	2	203	150	688	9

  Кај месото, се намалува производство на говедско и овчо месо, додека кај производството на свинско и пилешко месо е регистриран благ пораст. Производство на месо и сурови маснотии

во тони							in tonnes
	Месо /		Meat		Сурови маснотии /		Raw fats
	говедско	свинско	овчо	живинско	вкупно	свински	говедски
	beef	pork	mutton	poultry	total	pork	beef
2011	5 301	8 340	6 370	1 621	4 199	3 961	238
2012	4 981	10 598	5 600	1 945	5 257	5 033	224
2013	5 485	8 845	4 725	1 801	4 447	4 201	246
2014	5 522	9 886	4 727	2 011	4 943	4 695	248
2015	4 875	10 826	3 980	1 729	3 740	3 600	140

  Зошто се намалува бројот на добитокот и производството? Причините за намалување на бројот на дел од добитокот и производството, сточарите ги лоцираат во наталожените проблеми во оваа гранка почнувајќи од ниските откупни цени и нередовната исплата на субвенциите. Дополнително сточарите како серозен удар врз оваа гранка го посочуваат и пропаѓањето на Шведската млекарница, поради која многу сточари останаа заглавени со кредити и до ден денеска, а голем број од кравите завршија во кланица или на добиточен пазар. „Сточарството во земјава одамна има проблеми. Имаме проблем со ниската откупна цена на млекото , немаме загарантиран откуп на млекото. Сега откупната цена е околу 20 денари за литар, но некои млекарници откупуваат и по 16 до 17 денари за литар млеко, што е нерентабилна цена.Не можеме ниту основните трошоци да ги покриеме, неисплатливо ни е производството, од тие причини дел од сточарите ги продаваат кравите или ги носат во кланица. А од друга страна во малопродажбата цената на млекото не се намалува, туку напротив расте. Пред еден месец земавме субвенции за грло добиток, за млеко за 2015 година сеуште чекаме, и за обработлива површина сеуште не сме земале. Се е исправно, комплетна документација имаме .Се јавивме во Платежната агенција ни кажаа дека во процедура било. Нас субвенциите ни се потребни навреме да ни ги даваат, тогаш кога ни се најпотребни, кога почнуваме ново производство“, вели Ѓорѓи Гоцевски, од штипско. Дел од агроекспертите велат дека нема соодветен сооднос меѓу поддршката за сточарството и растителното производство. „Има сериозни грешки во распределбата на средствата затоа и нема соодветени резултати. Сточарството е неоправдано помалку поддржано отколку што заслужува. Развојот на земјоделството се гледа преку развој на сточарството. Тоа е гранка преку која се остваруваат финалните производи од растителното производство, а нема соодвтена поддршка. Сточарството мора да добие поголема поддршка затоа што сточарството е финализатор на растителното производство.Преку сточарството продавате месо млеко сирење и така натаму, финални производи .Додека од растителното производството, бидејќи не ни е развиена преработувачката индустрија и таа споро се развива , иако и државата ја помагаше, тука имаме ниска преработка, ниска финализација.Сето тоа се одразува на несоодветни резултати во земјоделството, отколку што има услови и можности Македонија за подобри резултати, вели агроекономистот Борис Анакиев. Изминативе пет години во земјоделството или поточно во сточасртвото се инјектираа милиони евра, што требаше да придонесе за зголемување на производството и добитокот. Според истражувањето на базата на проектот за истражувачко новинарство „Призма“, во периодот од 2010 до 2014 година за сточарството се исплатиле 150 милиони евра, а најмногу за поддршка на овчарството. Дел од агроекономистите сметаат дека милионските субвенции имаат повеќе социјален отколку развоен карактер. „Најчество постои комплементарност или взаемна поврзаност меѓу полјоделството и сточарството и ако има намалување на добиточниот фонд соодветно на тоа можно е да има намалување и на полјоделските култури. Очигледно дека субвенциите имаат повеќе имаат социјален ефект, за купување социјален мир затоа што целта на субвенциите е да се подобри конкурентноста, но тоа не се постигнува кај нас. Една од целите е да може да станат независни земјоделците и да се зајакнат и тоа не се постигнува. Потоа друга цел е да се намали цената во малопродажба и ние потрошувачите да почуствуваме пониска цена кога купуваме и тоа не е постигнато.Очигледно поголем е ефектот на социјалната отколку на економската страна.Можеби има зголемување по единица површина по едно грло,но површините се намалуваат а се намалува и бројот на добитокот. Не може да се развива се и сешто, мора да се издвои и да се направи анализа што е носечко во земјоделството“, вели универзитетскиот професор Јован Аждерски. Колку болеста „јазлеста кожа“ ќе го намали бројот на говедата? Болестите што се појавуваат изминативе години во земјава дополнително влијаат врз намалување на добиточниот фонд. Годинава од болеста „јазлеста кожа“ се погодени кравите, лани пак од болеста „син јазик“ најмногу беа погодени овците. Минатата година  од болеста „син јазик“ угинаа над 7.000 добиток, а најмногу овци. Според проценките на Агенцијата за храна и ветеринарство од чворестата болест се очекува да заболат околу 3.000 говеда. „Секоја болест што се појавува кај добитокот е лоша за сточниот фонд и влијае врз намалување. Затоа ние укажуваме навреме да се превземаат соодветни мерки, за да нема големо усмртување на добитокот. Секое угинување па и на една крава е погубно за добиточниот фонд, вели Ефтим Шаклев, од Асоцијацијата на земјоделци. Сточарите бараат итна вакцинација на говедата против болеста „јазлеста кожа“. А вакцините според најавите од Агенцијата ќе стигнат до крајот на месецов. Во меѓувреме болеста забрзано се шири, најмногу во источниот регион од земјава. И додека се чекаат вакцините, сточарите бројат штети во намален добиток и производство. Т.С