АНАЛИТИЧАР – ТРАМП ГИ САКА ГРЕНЛАНД, КАНАДА И ПАНАМСКИОТ КАНАЛ, да го кажеше тоа „некој друг“, сега ќе беа во рововите

Добивај вести на Viber

Новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп влегува во својот нов претседателски мандат со бомбастични изјави зад кои, ако се толкува сериозно и буквално, се крие стремеж за туѓи територии.

Во пресрет на претседателската инаугурација, која ќе се одржи на 20 јануари пред Капитол во Вашингтон, Доналд Трамп го изненади светот со три изјави.

Прво, тој ја повтори идејата што ја изнесе за прв пат во неговиот прв претседателски мандат - САД да го купат Гренланд, најголемиот остров во светот, кој е автономна територија на Кралството Данска и исклучително богата со руди, но исто така стратешки важно за контрола на Арктикот и безбедноста на САД.

Освен тоа, неодамна изјави дека Панамскиот канал треба да и се врати на американската администрација.

Овој канал, заедно со Суецкиот канал, е стратешки најважниот поморски канал во светот, кој ги поврзува Атлантскиот и Тихиот океан и го скратува патувањето за трговските и воените бродови. Беше ископан во 1914 година во област која беше под управа на САД до 1999 година, кога Панама ја презеде контролата врз каналот.

Конечно, Доналд Трамп ја изнесе идејата за „обединување“ на Канада и САД, тврдејќи дека заедно ќе бидат „голема нација“ на која никој ништо не може да направи. Трамп оваа идеја за прв пат ја изрази во ноември кога се сретна со канадскиот премиер Џастин Трудо.

Потоа, во средината на декември, тој напиша на социјалната платформа Truth Social: „Многу Канаѓани сакаат Канада да стане 51-та држава на САД. Тоа би заштедило многу на даноци и воена заштита. Мислам дека тоа е одлична идеја“.

Според идејата на Трамп, со спојување на Канада и САД, повеќе нема да има потреба од царини меѓу двете земји, даноците би биле помали и заедничка безбедност од надворешни закани („руски и кинески бродови ги опкружуваат“, напиша тој ) би бил значително поголем.

„Би било загрижувачки ако го сфатат сериозно“

„За Трамп сето тоа е бизнис во стилот MAKE A DEAL „направи понуда“, но имам впечаток дека повеќето меѓународни актери, дури и во земјите што ги споменува Трамп, не го сфаќаат многу сериозно она што тој го објавува на „Truth Social““, вели аналитичарот за надворешна политика Денис Авдагиќ за N1.

Доколку изјавите на Трамп се сфатат сериозно, додава тој, тоа би било многу загрижувачки. Сепак, смета Авдагиќ, уште поголема загриженост би била предизвикана доколку ги изговори некој за кој се верува дека може да ги спроведе.

Провокација или политички притисок?

Тешко е да се каже дали тоа е само провокација на Трамп или политички притисок.

„Приказната за Канада е поврзана со царинењето на стоката. Околу Панамскиот канал има приказна за цените што им се наплаќаат на американските трговци и војската за минување на нивните бродови низ каналот. Што се однесува до Гренланд, таа приказна веќе се појави во првиот мандат на Трамп.

Но, сето тоа е невозможно да се постави на таков начин бидејќи и Гренланд има свое население и се зборува дека таму би направиле референдум за независност. Панамскиот канал е дел од суверенитетот на Панама. Да не зборуваме за Канада како суверена држава која, згора на тоа, е дел од британската владејачка круна“, наведува Авдагиќ.

Тој додава дека контекстот на сите изјави на Трамп најдобро може да се опише со американската изрека What a time to be alive„Какво време да се биде жив“, која вообичаено опишува настани во возбудливи времиња.

„Ако тој почнеше да го прави тоа, ќе влезевме во светска војна“

Авдагиќ исто така смета дека ниту една од споменатите идеи на Трамп нема да се оствари.

„Ако тоа се случи, ако тој тргне во таа насока кон некоја од тие три земји, мислам дека светот сигурно ќе се влезе во светска војна. Тогаш секој што има аспирации за странски територии ќе тргне по Трамп. И таквите како што знаеме, ги има многу, за жал, и во нашиот регион и во цела Европа“, додава тој.

Но, дури и само зборување за тоа или пишување на социјалните мрежи и ставање „бубачка во уво“ може да се смета за загрижувачко. Во оваа смисла, Авдагиќ изведува уште една поговорка, овојпат латинска: Што е дозволено за Јупитер, не е дозволено за вол.

„Сите некако го толерираат Трамп она што не би го толерирале за другите. Исто така, без преседан е голем број државници да трчаат да го пречекаат иако тој се уште не ја ни презел функцијата. Секогаш околу Трамп се случуваат многу невидени работи“, вели тој.