28 Март, 2024
0.0822

ДЕКЛАРАЦИЈА НА СРБИЈА, АЛБАНИЈА И МАКЕДОНИЈА: Што им носи на граѓаните „мал шенген“ ?

Објавено во: Економија 11 Октомври, 2019

Добивај вести на Viber

Лидерите на Србија, Албанија и Северна Македонија ветија во заедничка Декларација за слободно движење на луѓе, стоки, услуги и капитал во Западен Балкан дека ќе работат на подобрување на регионалната соработка со цел зголемување на економскиот раст, привлекување инвестиции и подигнување на квалитетот на животот на граѓаните.

Во декларацијата, потпишана по трилатералната средба во Нови Сад од страна на претседателот на Србија, Александар Вучиќ, и премиерите на Албанија и Северна Македонија, Еди Рама и Зоран Заев, се вели дека потписниците, свесни за одговорноста за обликување на судбините на нивните земји, се посветени на зајакнување на мирот, еднаквоста, владеењето на законот и просперитет за сегашните и идните генерации во Југоисточна Европа.

Тие ги повикуваат сите лидери во Западен Балкан да се вклучат во нивните напори, признавајќи ја важноста на заедничката европска перспектива и заложбата за поддршка, почитување и помагање на едни со други на европскиот пат.

Првиот чекор е определба да се укинат граничните контроли и другите пречки за слободно движење во регионот што е можно поскоро, а не подоцна од 2021 година.

Според податоците на Светската банка, камионите поминуваат скоро 26 милиони часови годишно на граничните премини во Западен Балкан, што покажува дека има простор за значително подобрување на тековните пристапи што ги прават економиите побавни и поскапи да се натпреваруваат на глобално ниво.

„Луѓето ќе можат да патуваат низ целиот регион со валидна лична карта. Тие треба да можат да добијат работа на кое било место во регионот и да ја вршат работата за која се квалификувани во кој било дел од регионот. Дипломите треба да бидат признати низ целиот регион“, се вели во декларацијата.

Исто така, се додава и дека соработката против прекуграничниот организиран криминал ќе биде засилена и дека „ќе се обидеме да си помогнеме едни на други во реагирање на итни случаи како што се природни непогоди“.

Декларацијата ја изразува својата подготвеност за зајакнување на регионалната соработка со цел зголемување на економскиот раст, намалување на невработеноста, справување со илегалната миграција, борба против меѓународниот организиран криминал и подобрување на социјалната заштита, но и зголемување на трговијата, инвестициите и вработувањето на Западен Балкан.

Официјалните претставници ја истакнаа посветеноста за постигнување на Регионалната економска зона на Западен Балкан, предвиден со повеќегодишниот акционен план усвоен на Самитот на премиерот за Западен Балкан во Трст во јули 2017 година, како дел од Берлинскиот процес.

Регионалната економска зона треба да се заснова на целосна инклузивност и на принципите на четирите основни слободи во ЕУ: слобода на движење на стоки, услуги, луѓе и капитал, градење на обврски што веќе ги имаат преземено земјите од регионот, вклучително и обврски според договорот ЦЕФТА , Светски трговски организации, како и МАП РЕА и други. Тие го поздравија досегашниот напредок, заснован на четири столба: трговија, инвестиции, мобилност и дигитална интеграција.

Земајќи ги предвид и Договорите за стабилизација и асоцијација со Србија, Албанија и Северна Македонија со Европската унија, како и заложбите кои произлегуваат од европската стратегија за кредибилна перспектива за проширување на ЕУ за Западен Балкан во 2018 година, потписниците наведуваат дека имаат намера да ја продлабочат регионалната економска соработка на Западен Балкан.

Во Декларацијата се вели дека уште од самитот во Солун, процесот на регионална соработка се смета за инструмент за европско проширување на Западен Балкан, додека Берлинскиот процес и Самитот во Трст се подигнати на повисоко ниво со воведување на конкретни мерки во областа на инфраструктурата, трговијата, инвестициите, мобилноста и дигитализација.

Се потсетува дека проектот за градење на заеднички пазар и интегриран регион се споменува и во Стратегијата од февруари 2018 година за кредибилно проширување на ЕУ за Западен Балкан и дека овие напори се сметаат за суштински за да се создадат нови можности за развој и зајакнување на капацитети за производство на повисоко ниво, раст во регионот.

Наведувајќи дека ЕУ е клучен двигател на трансформацијата на целиот регион, или барем со оглед на ветувањето за проширување и дека членството во ЕУ на самиот регион бара итно подобрување на растот, во декларацијата се вели дека лидерите на Западен Балкан треба да бидат повеќе ангажирани во отклучување на потенцијалот за развој што сè уште е неискористен на Балканот.

Потребно е поактивен и креативен пристап кон протокот на добра и капитал, движењето на луѓето и прекуграничната соработка, како и интеграцијата на услугите и работата.

„Лидерите на регионот мора да преземат одговорност за создавање на иднината на регионот и спроведување на политики кои имаат за цел да обезбедат слободно движење на луѓето и капиталот. Ова е клучно, не само кога станува збор за подобро интегрирање на регионот, туку и за поттикнување на целокупниот развој низ целиот Западен Балкан, како целина “, се наведува во Декларацијата.

Се додава дека процесот на европска интеграција е испреплетен со процесот на регионална соработка бидејќи сите во Западен Балкан се стремат кон членство во ЕУ.

Како и да е, структурниот јаз меѓу ЕУ и Западен Балкан останува суштински.

БДП по пазарни цени е 100 пати поголем во 28-те земји членки на ЕУ отколку во Западен Балкан, каде во 2018 година тој изнесуваше вкупно 108 милијарди евра, додека просечната стапка на невработеност во ЕУ за истата година беше скоро три пати пониска отколку во Западен Балкан.

„Ова покажува дека лидерите на Западен Балкан се соочуваат со итна потреба да се справат со оваа структурна нерамнотежа, што многу лесно може да стане пречка за долгорочно пристапување во ЕУ“, се вели во Декларацијата, истакнувајќи ги исклучителните прашања во во рамките на Западен Балкан, тие го отежнуваат економскиот развој и го намалуваат квалитетот на животот на граѓаните.

Во документот, исто така, се вели дека регионалниот процес на соработка покажал конкретни придобивки за граѓаните на Западен Балкан.

Од 2010 година, економиите од Западен Балкан се збогатија за повеќе од 600.000 работни места и 500 000 високо образовани луѓе започнаа да работат, придонесувајќи за посилни извозни перформанси и подобра конкурентност, како и присуство на бројни меѓународни пазари.

Наведено е дека процесот на регионална соработка, предвиден во рамките на Повеќегодишниот акционен план за регионалната економска зона, дополнително ќе ги зајакне овие позитивни трендови.

Во декларацијата се вели дека водачите на Западен Балкан мора да дејствуваат во согласност со новото политичко и економско опкружување во регионот и дека огромното мнозинство граѓани од Западен Балкан веруваат дека регионалната соработка може да даде позитивен придонес за нивните економии.

„Бизнис-лидерите во светот се загрижени за бирократските пречки кои спречуваат проширување на регионалните пазари. Потребна е посилна политичка посветеност за создавање на соодветни услови за повисоко и поодржливо ниво на економски раст “, велат тие.

Целосниот и слободен проток на стоки, услуги, капитал и работници низ целиот регион е најдобриот начин за мал регион да генерира раст во постојано менување и глобализација на економијата.

Вложувањето ќе поврзе скоро 20 милиони луѓе и ќе го обедини пазарот со подобрување на животниот стандард низ целиот регион, обезбедување на можности за граѓаните и подготовка на целиот регион за идно членство во ЕУ, се вели во декларацијата.

„Овој проект црпи инспирација од постојните и успешни модели на отворени региони како што е регионот Бенелукс и нордискиот регион. Крајната цел на овој зафат е да се спроведат некои од овие најдобри практики кои конечно ќе ги срушат царинските бариери на нашите граници и ќе овозможат слободно движење на луѓе, стоки и услуги на Балканот “, се вели во документот.

Ова е смела иницијатива и ние ќе продолжиме да работиме за да постигнеме практични резултати и солидарност што ќе им бидат од полза на сите наши граѓани...

Можеби ќе ве интересира

ЗА ЕДНО ЕВРО РУЧЕК И ПРЕВОЗ: Oва е најевтината земја за живеење

ЗА ЕДНО ЕВРО РУЧЕК И ПРЕВОЗ: Oва е најевтината земја за живеење

МИЗО ПОТВРДИ ДЕКА ЗА ОВА РАЗГОВАРАЛЕ СО МИНИСТЕРСТВОТО ЗА ФИНАНСИИ: Македонија треба да се адаптира на глобалниот минимален данок на добивка од 15 oтсто

МИЗО ПОТВРДИ ДЕКА ЗА ОВА РАЗГОВАРАЛЕ СО МИНИСТЕРСТВОТО ЗА ФИНАНСИИ: Македонија треба да се адаптира на глобалниот минимален данок на добивка од 15 oтсто

ПЧЕНИЦАТА ПОЕВТИНИ: Цената на златото и нафтата скокнаа

ПЧЕНИЦАТА ПОЕВТИНИ: Цената на златото и нафтата скокнаа

БИТИЌИ Е ОПТИМИСТ: Вели дека со влезот во ЕУ просечната плата ќе изнесува 1.300 евра

БИТИЌИ Е ОПТИМИСТ: Вели дека со влезот во ЕУ просечната плата ќе изнесува 1.300 евра

Новите газди го вратија стариот сјај! Како „Скопски пазар“ ќе направи над 10 милиони евра приходи?

Новите газди го вратија стариот сјај! Како „Скопски пазар“ ќе направи над 10 милиони евра приходи?

ВЛЕГЛЕ ВО КАНЦЕЛАРИЈАТА НА GOOGLE ВРЕДНА ДВЕ МИЛИЈАРДИ ДОЛАРИ - „баш е таква каква што ја замислувавме, право одморалиште“

ВЛЕГЛЕ ВО КАНЦЕЛАРИЈАТА НА GOOGLE ВРЕДНА ДВЕ МИЛИЈАРДИ ДОЛАРИ - „баш е таква каква што ја замислувавме, право одморалиште“

ЦЕНТРАЛНОЕВРОПСКИ ДОГОВОР ЗА СЛОБОДНА ТРГОВИЈА - ДОПОЛНИТЕЛЕН ПРОТОКОЛ 6 - еве кои се предностите

ЦЕНТРАЛНОЕВРОПСКИ ДОГОВОР ЗА СЛОБОДНА ТРГОВИЈА - ДОПОЛНИТЕЛЕН ПРОТОКОЛ 6 - еве кои се предностите

Битиќи: Во 2025 работна недела од 7 часа дневно во одредени сектори

Битиќи: Во 2025 работна недела од 7 часа дневно во одредени сектори

МАКЕДОНСКИТЕ ЧОКОЛАДИ САМО МАЛКУ ПОВКУСНИ ЗА СТРАНЦИТЕ - како „Европа“ профитираше со 600 илјади евра и дали е тоа добар резултат

МАКЕДОНСКИТЕ ЧОКОЛАДИ САМО МАЛКУ ПОВКУСНИ ЗА СТРАНЦИТЕ - како „Европа“ профитираше со 600 илјади евра и дали е тоа добар резултат