29 Септември, 2024
0.0233

Една мисла, друга цел – денот кој ја промени Украина!

Објавено во: Анализа, Економија 25 Ноември, 2014

Добивај вести на Viber

Ако ја прашате Евгенија Белорусец за Мајден, таа ќе се сети за таксистите. На крајот на летото 2013 година Евгенија, која е фотограф по професија, веќе се сомнева дека има нешто во воздухот, и тоа заради таксистите. "Тие се среќаваат со многу луѓе и имаат добра идеја за она што се движи општеството. Во тоа време многу таксисти сонуваа за радикална револуција ", се сеќава Белорусец во материјал на германскиот економски канал N-TV. Всушност овие псевдоастролози биле апсолутно во право. Се започнува на 21 ноември 2013 година, кога украинската влада ги онеспособи одеднаш преговорите за Спогодбата за асоцијација со ЕУ. При тоа токму оваа влада долго беше преговарач за овој договор. "Одиме на Мајден! Кој доаѓа со нас?", објавуваат на социјалните мрежи разочараните граѓани. Протестот брзо се претвора во масовно движење, во кое се вклучуваат луѓе од сите општествени слоеви. Илјадници Украинци се собираат на Мајден, а една недела подоцна десетици, па дури и стотици илјади се собираат на протест против претседателот Виктор Јанукович и сакаат неговата оставка. И колку помоќно станува протестното движење, толку по брутално реагира режимот. Во протестите учествуваат и националистички и екстремистички групи. Тогаш никој не се сомнева дека до падот на државата остануваат само три месеци и дека најлошата криза во историјата на земјата претстои. Една година подоцна Украина е помала по територија, откако Русија го анектира Крим, а источниот дел на земјата е под контрола на проруски сепаратисти. Дали протестите вределе? "Не е толку лесно да се одговори на прашањето", вели Евгенија Белорусец и сака лична средба со новинарите во Берлин. "Можеби во кафулето" Горки Парк "? "Не, никакви руски кафиња, никакви матрошки", одговара украинката. Во есента минатата година 34-годишната фотографка од Киев е меѓу толпата кога сограѓаните нејзини излегоа на улиците. Љубопитност ја тера фотографот да оди на "Мајден". Нејзините фотографии покажуваат како Украинците живеат во кампови, како со недели издржуваат со малку спиење и колку непријатна како целина е револуцијата. На големиот плоштад таа гледа многу таксисти. Тие ги носат повредените далеку од плоштадот, а на нивно место носат нови демонстранти. Протестот ја фасцинира младата жена. "Украина нема традиции во протестите, во училиштата нема часови по политика". "Луѓето секогаш гледаа на изборите како на празен ритуал. Никој не веруваше дека нешто може да го промени овој факт ". Но во декември се случува нешто. Луѓето на Мајден издигаат шатори и барикади, го заземаат Градското собрание и блокираат административни згради. Тешката зима во Киев веќе почна, но демонстрантите не се откажуваат. На интернет се продаваат "колекции за учесници во протести". Тие вклучуваат термос, термо торбичка, чадор, рампа за спиење, мантил, вреќа за спиење, гасов шпорет и храна - за околу 50 евра. Белорусец постојано слуша приказни за студентите кои исчезнуваат од Мајден. Таа раскажува за еден пријател, кој е киднапиран со автомобил. Мажите го предупредиле: "Кога ќе се вратиш, мајка ти веќе нема да се смее". Протестот на Мајда се менува, тој не останува мирен за долго време. Вината за тоа според Белорусец е и на политичките партии, особено на десничарската "Слобода". "Тие успеаја да ги наметнат своите фрази, иако малку луѓе ги делат нивните вредности", вели таа и дава пример. Еден човек од "Слобода" вреска на Мајден - "Кој не скока, е Русин". Луѓето почнаа да го повторуваат тоа. Им било студено и затоа едноставно си потскокнувале. "Многу Украинци се силно деполитизирани, и не би можеле да направат разлика меѓу десно и лево", објаснува Белорусец. Резултатот е тоа што за разлика од Германија десната реторика оперативно е релативно лесна. А Русија го користи тоа неверојатно добро. При тоа првично Мајден воопшто не е антируско движење. Фотографката е повеќе иритирана од насилството, присуството на ултрадесните и недостаток на самокритичност кај протестното движење. До средината на јануари таа документира исцрпувачка битка во слики. Кога во средината на февруари силите за безбедност пукаат во демонстрантите, а речиси 100 луѓе се убиени во немирите, таа веќе не е таму. А дали 22 февруари, како Јанукович исчезнува, е добар ден за Украина, младата жена не знае. "Огнометите на триумфот беа брзо изгаснати", вели таа. Луѓето веднаш забележаа дека претседателот си отиде, но не и системот. А и без тоа на демонстрантите не им останува време да сфатат. На крајот на февруари проруски милиции го окупираат седиштето на владата во Крим. Во контроверзниот референдум 95% од жителите гласале на 16 март за пристапувањето кон Руската Федерација. Во април сценариото се повторува во источниот дел на Украина. Сепаратистите заземаат административните зграда во Донецк и Луганск, воспоставуваат независни републики, а подоцна дури спроведуваат свои избори. Новата украинска влада и до денес едвај успева да стори нешто за да се спротивстави на тоа. Навистина вреди? "Никој не го очекуваше она што се случи по 22 февруари. Војната во источниот дел на Украина и окупацијата на Крим не се логична последица од Мајден ", вели Белорусец. И сепак си признава:" Подобро и денес не сме, дури делумно ситуацијата стана уште посложена ". Таа е разочарана од наследниците на Јанукович. Претседателот Петро Порошенко и премиерот Арсениј Јаценјук прават нетранспарентна политика, поддржуваат асоцијални реформи и либерализација на економијата, вели таа. Во почетокот на ноември Белорусец е во Берлин и се радува на прославата на 25-годишнината од падот на Берлинскиот ѕид. "Мислев дека и кај нас во Украина може да се случи такво нешто. Ова би можело да биде пример за нас", вели таа тажно. Во меѓувреме фотографот се враќа во својата татковина - во источниот дел на Украина. За неколку месеци, таа прави слики во Донбас каде ја снима подземната работа на рударите, додека во текот на денот се води војна. Тоа се "вистинските херои на војната". Пред неколку недели Белорусец за малку ќе беше убиена. Украински војници на контролен пункт одеднаш ги насочиле пушките против неа. Таа го бира бројот на свој пријател во владата во Киев и го дава апаратот на еден од вооружените напаѓачи. Потоа дозволуваат да продолжи по патот. Фотографката, која говори добро германски јазик, се надева вакво нешто да не и 'се случи повторно. И сепак сака да се врати во Донбас. Што, ако и 'се случи нешто? Евгенија едноставно ведне раменици. "Морам да бидам таму и да ги снимам луѓето". Денес во центарот на украинската престолнина има спомен настани, положување на цвеќе и палење на свеќи, а за 18 часа е предвидено спроведување на народно бдение. Мерките за безбедност се засилени и поради гостувањето на потпретседателот на САД Џо Бајден и подготвуваните веројатни акции на националистите. Тие инсистираат на прифаќање на декларација, објавувајќи Мајден за виша власт, се потпираат да соберат до 100 000 луѓе и се закануваат да се бранат со сите средства, ако документот не биде признат. К.К.