ЕВРООБВРЗНИЦА: Што научивме и што не смее да се повтори?

Добивај вести на Viber

После се што е изнапишано за еврообврзницата станува јасно дека тоа е темата на неделата од седмицата што изминува. Се редеа колумнисти и експерти, професори и аналитичари со свои ставови, зошто не ни е потребна толкава еврообврзница. Шта да се направи? Каков да биде компромисот? Од сето тоа можеше да се извлече заклучок. На Македонија не и треба еврообврзница од 650 милиони евра. Да се земе еврообврзница со стриктна намена, и во помал износ, не поголем од 300 милиони евра. Тоа го бараа експертите. Но и покрај речиси референдумското НЕ за еврообврзница се покажа дека таа и е најважна на владејачката коалиција. Сепак, не 650 туку 450 милиони евра, предизборно ќе влезат во буџетот и од таму контролата на парите ќе биде тешка. Тоа се огромни пари, кои откако ќе влезат во буџет може да се трошат онака како што сака партијата на власт. Вкупната општествено-економска цена на издавањето на обврзницата го допира плафонот на издржливоста на македонската економија. Уште една доза на кредити само ќе го одложи отрезнувањето. Нема дилема дека и овие пари ќе се потрошат пребрзо (градежната сезона е во полн ек, социјалните исплати се зголемија за 5%, пензиите нема да се зголемат од септември, засега покачувањето е одложено за ноември), но враќањето на долгот ќе има економско-социјални реперкусии изјави пред неколку дена Павле Гацов –претседател на здружение на даночни експерти. А насоките беа да се оди во одложување и барање рационални решенија. Со оглед на зголемените ризици во економијата, и оттука намалениот економски раст и тенденцијата за негово понатамошно намалување, ова задолжување би било многу скапо. Дополнително, не е позната намената за која ќе се потрошат средствата. Оттука, повлекувањето на еврообврзницата е рационално решение. Задолжувањето е еден начин да се надминат ликвидносните проблеми. Но, во ситуација кога во континуитет расходите за тековни трошоци (плати, пензии и социјални трансфери) не може да се покријат преку приливите од приходи, постојано задолжување не е оптимално решение. Во таква ситуација, потребно е да се направат структурни промени на расходите и приходите, изјави пред неколу дена Благица Петрески, аналитичар. Растот на долгот и буџетскиот дефицит е со тренд што не може да биде следен од растот на БДП во земјава. Затоа ова задолжување во ваков обем и со ваква намена (без стриктна намена) треба да биде последна грешка во воедењето на економските политики сметаат експертите.