ГРАФИКА: Сингапурското чудо на Ли Куан Ју
Објавено во: Анализа 24 Март, 2015
Сингапур може да се пофали со една од најзначајните приказни на економски успех во светот. Земјата должи голем дел од својот успех на прагматичната влада во наследство на Ли Куан Ју, кој почина на 91 годинa. Тој се повлече од премиерската функција во 1990 година, но неговото влијание ja оформува владината политика до неговата смрт на 23 март 2015 година и ќе продолжи тоа да го прави и во иднина, пишува „The Economist“.
Роден во британската колонија Сингапур, младиот Ли ги живее најтешките години на јапонската окупација.
Брилијантен студент, во Лондон и Кембриџ, по војната се враќа во Сингапур, за да застане на чело на антиколониалната борба и ја основа People's Action Party (PAF), која управува со Сингапур и до ден денешен.
Поради своето 31-годишно управување Ли Куан Ју се смета за архитект на просперитетот на Сингапур, кој успеа да се претвори од мал пристанишен град - поранешна колонија на Велика Британија, во светски центар на богатството. И тоа - иако малото население е ограничено територијално и има недостатокот на ресурси, пишува BBC.
Со строг стил на управување Ли го преобразува малиот азиски град држава во близина на Екваторот. Остров во јужниот дел на Малезија кој во рок од неколку децении помина кон врвот на групата на земјите со највисок стандард на живот во светот. Денес, со население од 5,4 милиони жители, Сингапур е еден од водечките светски финансиски центри.
"Единствениот природен ресурс на Сингапур се луѓето и нивната работна етика", велеше често Ли, кој си постави за цел да создаде нација од високообразованите и франкофонска работна сила. Привлекувањето на странските инвеститори во Сингапур ја претвори земјата во силен производствен центар.
Долги години кон крајот на владеењето Ли Куан Ју останува широко почитуван како меѓу луѓето од Сингапур, така и во цела Азија.
"Тој се бореше за нашата независност, создаде нација таму каде немаше таква, и не натераа нас да се гордееме дека сме сингапурци. Нема да видиме човек, сличен на него ", вели во емотивно телевизиско обраќање неговиот син и актуелен премиер на Сингапур Ли Хсиен Лонг.
Министерот за надворешни работи на Сингапур К. Шанмуган изјави пак дека за сингапурцот Ли бил како "Џорџ Вашингтон и Винстон Черчил истовремено".
Политичките ставови на Ли се спорни за некои. Тој го напаѓа падот и социјална држава, кои според него ја убиваат силата на земји како Велика Британија, па затоа и поддршката на сурови закони и казни, го претворија Сингапур во чиста и дисциплинирана држава со ред.
"Дисциплината е поважна од демократијата", велеше често самиот Ли, кој е правник по образование и е потомок на еден трговец кој емигрирал од Јужна Кина во 19 век, а подоцна се вратил таму.
Можеби затоа изборниот систем на земјата се грижеше за тоа од независноста во 1965 година, неговата партија PAP секогаш да победи на сите избори. Во 2011 година, последната анкета беше победа со 60%, откако неговата партија освои 81 од вкупно 87 места во парламентот.
Медиумите во Сингапур се контролирани од државата. За критичарите се грижи судството: Ли и други лидери на PAP поднесоа над 20 клевета дела за клевета и секогаш имаат позитивен исход. Високите бенефиции при судските одлуки обично го доведуваат до банкрот осудениот, кој потоа го губи и правото да се кандидира за учество на изборите.
Но не е сè, успешно што направил Ли. Така на пример планираниот сојуз со Малезија се распаѓа уште во 1965 година, само три години по прокламирањето. Сепак ефикасноста со која тој стана независн Сингапур во текот на 50 години во едно од најголемите пристаништа и логистички и финансиски центар, го претвори градот во еден од најголемите корисници на глобализацијата.
К.К.
