Грција неочекувано застана. Што ќе се случи сега?

Добивај вести на Viber

За жал Гринцидент (Graccident) се случи.

Грчката економија сега е под интензивна нега, како дел од неа - нејзиниот банкарскиот систем - престана да функционира. Економијата, која конечно излезе од интензивна, ќе се намали и ќе биде различна, но исто така ќе има можност да просперира во подолг рок, ако брзо и доследно се донесуваат важни одлуки.

Финансиската одисеја на Грција

Подраматичен неуспех на болни и полни со сарказам преговори овој викенд меѓу Грција и кредиторите создаде паника меѓу Грците, кои оправдано се загрижени за својата финансиска благосостојба. Пред банкоматите почнаа да се формираат редици, а штедачите побрзаа да повлечат колку што можат повеќе пари од банките. Парите се потрошија во некои од банкоматите и било јасно дека ќе следи масовно повлекување на заштеди, кога се отворат вратите во понеделник.

Плашејќи се од повлекувања на заштедите на национално ниво, Владата одлучи во неделата да објави банкарски одмор за неколку дена и да воведе контрола на капиталот. Како резултат на тоа Атинската берза објави дека ќе остане затворена. Мерките биле превземени за она што ќе се случи со Грција: ќе следат затворени банки, недостиг, долгови и конфузија.

По подолго нагло намалување на бруто домашниот производ во последните пет години Грција сега ќе страда од уште потежок економски застој. Многу од внатрешните економски активности ќе се одложат сериозно, а може и сосема да запрат. Ќе се намали и меѓународната трговија. Брзо ќе се зголеми загубата на кредитите. Владата ќе биде принудена да издаде „IOU“ (неформални писмени сведоштва за долг), и де факто да создаде паралелна валута. Многу компании од болници до авиокомпании ќе имаат тешкотии во обезбедувањето на снабдување и извршување на плаќања кон кредиторите. Ќе се зголеми имиграцијата, бидејќи Грците ќе се насочат кон остатокот од Европа во потрага по работа. Дури и туризмот ќе биде засегнат сериозно.

Тешко може да е претерана цената која луѓето ќе треба да платат за тоа „неочекувано запирање“. Сиромаштијата ќе се зголеми; како и нивото на невработеноста, која веќе достигна до вознемирувачките 25%. Затегнувачки мрежи за безбедност само донекаде ќе се покажат адекватни, и ќе додадете огромен товар врз социјалниот систем на земјата. И на позадината на сето ова политичките разговори ќе станат многу непријатни, како и обвинувањата од страна на Европа.

Овој најверојатен развој на ситуацијата ќе ја направи исклучително комплициран, дури и невозможно континуираното членство на Грција во еврозоната. Како резултат за грчката економија, која конечно не само што ќе се намали туку ќе остане кревка, но најверојатно ќе работи и при целосно различни услови.

Откако Грција и нејзините кредиторите не успеаја да избегнат Гринцидент (Graccident), сега се соочуваат со предизвикот да го извлечат најдоброто од оваа многу тешка ситуација. Малку може да биде направено на оваа фаза, за да се избегнат последователните хаварии кои доаѓаат со неочекуваното запирање на банкарскиот систем. Убави нешта може и треба да бидат направени за да се ограничи штетата и економијата да тргне по поодржлив пат за развој.

Владата мора брзо да дејствува за да го реструктуира целосно банкарскиот систем - поголемиот дел од неа треба да стане јавна сопственост. На позадината на значителните загуби рекапитализацијата на ретките банки ќе биде возможна само во рамките на нов монетарен поредок, кој најверојатно ќе вклучува враќање на националната валута.

Во исто време владата ќе мора да ја промени буџетската политика, како и да и стане приоритет управувањето со трошоците, за да се поддржат социјалните сектори и агресивно да се прошири даночната мрежа, како и да се бори против даночните давачки. Треба да се стави крај на олигопол и другите слични практики кои го повлекуваат економскиот потенцијал на Грција.

Иако Грција е близу до излегувањето од еврозоната, ќе биде клучно - заради социјалните и геополитички причини - сигурно е дека земјата нема да ги раскине односите со Европа. Нејзините европски партнери - независно од тоа колку разочарани се сега - имаат важна одговорност. Ако не можат да ја задржат Грција како полноправна членка на ЕУ, тие брзо треба да склучат некаков договор за асоцијација.

Никој не сакаше да се дојде до Гринцидент (Graccident). Ова сепак се случи и трошоците се значителни. Сега се бара преземање на итни мерки за да се обезбеди добар резултат од оваа ужасна ситуација.