КАКО СЕ СЛАВЕШЕ НЕКОГАШ ДЕНОТ НА МЛАДОСТА: Се славеше младоста, убавината, изградбата на социјализмот, достигнувањата на НОБ, а најмногу самиот Јосип Броз Тито

Добивај вести на Viber

Денот на младоста, 25 мај, се славел како посебен празник во времето на Јосип Броз Тито. Првично создаден како форма на прослава на роденденот на тогашниот неприкосновен лидер Јосип Броз Тито, Денот на младоста се славеше како голема манифестација на оптимизам и радост, а денес е спомен на лидерот на СФРЈ и минатото.

Денеска споменот на некогашниот ден на младоста најчесто е повод за собирање на обожавателите на Јосип Броз Тито и она што тој го отелотвори.

Составен дел на комеморацијата, на која во помала или поголема мера учествуваше целата земја, беа младинските штафети, стилизираните палки што младите ги носеа низ тогашните села и градови на Југославија, до предавањето на палката за време на слетувањето на стадионот на ЈНА на самиот Јосип Броз Тито.

Многумина кои на 25 мај ја посетија Куќата на цвеќето и Музејот носеа капи „титовка“, беџови со ликот на Тито, одликувања и награди од поранешна СФРЈ, а некои дојдоа со внуците, со црвени пионерски шалови околу вратот.

Симболично, на роденденот на Јосип Броз Тито, Денот на младоста, во сабота на 25 мај, Музејот на Југославија го отвора седмото по ред „Лето во музеј“, со рокенрол спектакл што може да го приреди само програмата на бендот „Обојени“. Концертот започнува во 19 часот во Фонтана на платото на музејот, а влезот е бесплатен.

Собир на спомени во Титовиот роден Кумровец

Секоја година, по повод Денот на младоста, во Кумровец се собираат илјадници стари пионери и оние кои сè уште го почитуваат делото и делото на Јосип Броз Тито. И оваа година се собраа речиси 10.000 луѓе.

- Целта на нашата средба е да евоцираме факти, достигнувања, реалност и спомени од некои минати, подобри времиња, а не да го поделиме општеството. Повеќе би сакале да се оддалечиме од политиканството отколку од политиката, да се занимаваме со евоцирање на имиџот, но повеќе од делата и вредностите што ги застапувал Јосип Броз Тито, затоа што како такви недостигаат во ова општество – порачаа организаторите на средбата во Кумровец, меѓу кои се здруженија на друштва Јосип Броз Тито Хрватска, пишува 24сата.

Како се славеше Денот на младоста во СФРЈ

Предавањето на палката, кулминација на повеќемесечните активности, од рацете на специјално избраните надежни млади луѓе, го одбележа најсвечениот момент од одбележувањето на Денот на младите.

Тоа беше форма на заедничка манифестација на лојалност и кон тогашниот неприкосновен маршал Јосип Броз Тито, и кон целата тогашна структура на вредносниот систем, очигледен израз на култот на личноста кој систематски се негуваше во тоа време.

Илјадници млади луѓе од цела поранешна Југославија секоја година учествуваа во низа настани на кои им се придава големо значење.

Започнуваше од различни делови на земјата, како што налага принципот на апсолутна рамноправна застапеност, неизбежен клуч, исто така, штафетите се носеа за да не се заобиколат и најоддалечените краеви на тогашната социјалистичка Југославија. Секоја година се менуваа стартните места, маршрутите и оние кои му ја предадоа палката на претседателот.

Дури и самиот Јосип Броз Тито не криеше дека 25 мај всушност не му бил роденден; тој, тврдеше, го прифатил бидејќи веќе се празнувал како Ден на младоста и радоста. Вистинскиот датум на раѓање најверојатно бил 7 мај.

Денот на младоста се слави уште од Втората светска војна

Всушност, уште од Втората светска војна, 25 мај се слави како роденден на Маршал Тито, а потоа, спротивно на она што тој подоцна го тврдеше, тој самиот предложи тој ден да се вика Ден на младоста.

Под тоа име за прв пат е во 1957 година, обележана со бројни манифестации, односно изрази на лојалност.

„Титовата палка“, која обично содржела некаква порака, била стилизирана палка, а изгледот и обликот му биле променети.

Во социјалистичка Југославија, како што е познато, штафетата се појавила на иницијатива на младинската организација на Крагуевац, веднаш во 1945 г.

Претходно кај нас беа познати соколските штафети, за време на Кралството Југославија и порано. Беа одржани и летови на соколот, исто така претставени како манифестации на младост, здравје, оптимизам, тогаш базирани на принципите на панславизмот.

Во 1935 година, штафетата Сокол била пренесена од Сараево во Опленац, до гробиштата на кралот Александар Караѓордевиќ, обединувачот и творецот на Југославија.

Неколку палки беа пренесени и предадени на маршалот Тито, а подоцна беше одлучено да му биде дадена посебна. Првата церемонија од ваков вид се одржа во Загреб.

Во следните години, церемонијата на доделување се одржа во комплексот на палатата во Дедиње.

Од 1957 година кога е воведено името Ден на младоста, палката се доделува на стадионот на ЈНА, а не пред Белата палата како досега.

Златен часовник на подарок

Јосип Броз Тито, како и обично, му подари златен часовник на носителот на палката, последниот во низата кој ќе упати соодветна порака и до првиот човек на партијата и државата и до јавноста.

Последниот стадион на Партизан, првично стадионот на ЈНА, чија изградба беше завршена во 1951 година, потоа стана место за слетување, голема манифестација која вклучуваше серија претстави обликувани на таков начин што укажуваат на највисоките вредности. на редот во тоа време.

Се славеше младоста, убавината, изградбата на социјализмот, достигнувањата на НОБ, а најмногу самиот Јосип Броз Тито.

Како што се променија околностите, клучните пораки исто така беа малку приспособени. Така, подоцна, освен секогаш нагласеното братство и единство, беше истакнато и работничкото самоуправување или неврзување, во кое тогашна Југославија се разликуваше од повеќето земји кои прокламираат изградба на социјализмот.

Кога на Тито му беше врачена последната палка

Диригентската палка на младоста за последен пат му беше предадена на Јосип Броз Тито во 1979 година.

Првата палка на стадионот на ЈНА, во 1957 година, му ја врачи на маршалот Тито Мика Трипало, тогаш висок младински функционер, подоцна еден од водачите на таканареченото масовно движење во Хрватска.

Последната, во 1979 година, ја добил од рацете на Санија Хисени, студентка од Приштина.

По неговата смрт, на 4 мај 1980 година во Љубљана, целиот настан продолжи до 1987 година.

Колку и да изгледа необично денес, во 1980 година беше лансиран слоганот „И по Тито - Тито“ и доследно се применуваше секаде каде што беше можно.

Во 1980 година, палката беше поставена на неговиот клас во салата на Собранието на тогашната СФРЈ, а понатаму, на стадионот на ЈНА, како дел од десантот, како и досега, му беше доделена на лидерот на Социјалистичката младинска асоцијација на Југославија, последен пат на 25 мај 1987 г.

Таа година имаше скандал поврзан со целиот настан што се одржуваше со децении. Се покажа дека уметничкото решение на плакатот е копија, римејк, на нацистички пропаганден плакат.

Авторите беа членови на словенечката уметничка група Нов колективизам.

Несомнено е дека тоа е направено свесно како еден вид гест на спротивставување на тоталитарното наследство, или поверојатно потсмев, потсмев.

Не беше спорно дека оригиналниот автор на плакатот е Ричард Клајн (1890 - 1967), поранешен шеф на Минхенската школа за применета уметност, познат пропагандист на нацизмот.