КОЈ Е ПЕТЕР НАВАРО: Економистот кого Илон Маск го нарече ‚морон' и клучна фигура на трговската политика на Трамп

Добивај вести на Viber

Кој е Питер Наваро, кого Илон Маск го нарече „морон“ на социјалната мрежа Х, официјално започнувајќи фаза на расправии и навреди во потесниот круг на соработниците и поддржувачите на Трамп во новиот мандат? Наваро често беше во центарот на несогласувањата околу трговската политика за време на првиот мандат на Трамп, а аргументите не беа невообичаени меѓу соработниците на Трамп. Овој пат Наваро го испровоцира Илон Маск нарекувајќи го „монтажник“ на автомобили, а не производител. Маск, кој веќе го изрази своето несогласување со тарифите на Трамп бидејќи неговата Тесла веќе трпи загуби поради мерките, реши дополнително да го истури својот гнев врз Наваро.

Што заговара Питер Наваро? „Меѓународниот трговски систем е скршен - и доктрината на Доналд Трамп за реципроцитет ќе го поправи тоа. Ова долго задоцнето реструктуирање ќе ги направи економиите на Соединетите Американски Држави и светот поотпорни и попросперитетни со враќање на правичноста и рамнотежата во системот наместен против Америка. Построги нетарифни бариери.

Питер Наваро, 75-годишен американски економист, одигра клучна улога во трговската политика на администрацијата на Доналд Трамп. За време на првиот мандат на Трамп, тој го водеше Националниот совет за трговија, а подоцна и Канцеларијата за трговија и производна политика. Тој беше назначен на овие позиции од самиот претседател во декември 2016 година, препознавајќи го како еден од најжестоките поборници за протекционистички мерки. Наваро дипломирал на Универзитетот Тафтс и докторирал економија на Универзитетот Харвард. И покрај неговото академско педигре, неговите идеи и пристапи често отстапуваа од конвенционалното економско размислување, предизвикувајќи поделби меѓу експертите и политичарите.

Тој влезе во историјата како првиот поранешен висок функционер во Белата куќа кој заврши во затвор поради презир кон Конгресот. Тој одби да сведочи пред Комитетот на Претставничкиот дом кој го истражуваше нападот на Капитол на 6 јануари 2021 година, за што беше осуден на четири месеци затвор во објект со слаба безбедност во Мајами. По излегувањето од затвор, тој веднаш се појави на Националната конвенција на Републиканците во Милвоки, каде беше пречекан со долг аплауз од толпата.

Наваро претходно се најде во центарот на вниманието на медиумите поради контроверзноста во која беше вмешан измислениот економист Рон Варо. Во 2019 година, беше откриено дека тој го цитирал измислениот економист Рон Варо, кој всушност е анаграм на неговото име, во шест негови книги, вклучително и Death By China. Истражувањето го спроведе професорката на Австралискиот национален универзитет Теса Морис-Сузуки, која не можеше да го потврди постоењето на Варо. Наваро подоцна призна дека тоа е псевдоним, опишувајќи го како „внатрешна шега“.

И покрај контроверзите, неговото влијание врз трговската политика на САД останува непобитно. Тој се смета за еден од најгласните поборници за трајно задржување на тарифите. Неговите идеи се дел од насоките на Проектот 2025, документ на конзервативната тинк-тенк фондација Херитиџ, кој служи како водич за политика за идниот републикански претседател. Во него, тој повикува на построги царински мерки против земјите со големи трговски суфицити со САД, како што се Кина, Индија, Тајланд, Тајван, Виетнам, Малезија, Јапонија и Европската унија.

Во времето кога Трамп воведе царини под слоганот „Ден на ослободувањето“, овие земји беа меѓу оние кои се соочија со највисоки царини - на пример, 46 отсто за Виетнам и 20 отсто за ЕУ. Наваро предложи натамошно проширување на царините против Кина со цел да се блокира пласманот на кинески стоки на американскиот пазар. Во овој контекст, американскиот претседател ги зголеми тарифите за Пекинг на 104 отсто доколку тој не ги повлече контрамерките кои вклучуваат давачки од 34 отсто за американските производи.

Сепак, експертите истакнуваат дека Наваро не е единствениот архитект на американската царинска политика. Џеред Мондшајн, директор за истражување во Центарот за студии на САД, верува дека Трамп би водел слична политика без негов совет. „Трамп е неконзистентен на многу начини, но трговијата е област каде што тој покажа извонредна конзистентност. Наваро му обезбедува експертиза, но тој не е одлучувачкиот фактор“, рече Мондшајн.

Политиките што ги промовираше Наваро и ги спроведуваше Трамп го нарушија глобалниот трговски систем, ги нарушија синџирите на снабдување и резултираа со загуби од трилиони долари. И додека Белата куќа ги толкува овие како потези кои ја зајакнуваат националната безбедност и го поттикнуваат домашното производство, пазарите се разнишани. Тензиите што произлегоа од овие политики сега се манифестираат во самиот круг на Трамп, меѓу Наваро и Илон Маск. Иако конфликтот не е невообичаен во околината на Трамп, Мондшајн забележува дека е изненадувачки што тензиите станаа јавни дури сега. „Имаше уште повеќе внатрешни борби во првиот мандат. Можеби е чудо што тие останаа скриени толку долго“, заклучува тој.