05 Декември, 2025
0.0272

Колку ја чинат Македонија хроничните болести без соодветна терапија?

Објавено во: Колумни 29 Август, 2025 07:30

Добивај вести на Viber

Автор: Филип Ачкоски, м-р по фармација, извршен директор во фармацевтска индустрија, медицински писател и здравствен едукатор со повеќе од 20 години искуство на пазарите во Југоисточна Европа. ТопЕдукатор.

Замислете го македонскиот здравствен буџет како брод кој постојано пропушта вода. Хроничните болести се најголемите дупки во овој брод, а недоволната превенција, недостигот на модерна терапија и недоволниот здравствен персонал се главните причини зошто ситуацијата секоја година станува сè полоша. Прашањето кое треба да си го поставиме е: „Колку навистина нè чинат хроничните болести кога не ги лекуваме правилно?“

Скриените економски трошоци на хроничните болести

Хроничните болести, како дијабетес, кардиоваскуларните заболувања, хроничните респираторни состојби и канцерите, не се само здравствени проблеми, туку и економски. Без соодветна терапија, овие состојби резултираат во големи финансиски загуби за здравствениот систем и економијата во целина:

·  Зголемена потреба од хоспитализации и итна медицинска помош;

·  Повеќе боледувања и намалена продуктивност на работната сила;

·  Долгорочни компликации кои бараат дополнителни ресурси.

Инфо од пракса:

Во развиените земји, хроничните болести учествуваат со околу 70-80% од вкупните здравствени трошоци. Македонија не е исклучок, со оглед на тоа дека речиси две третини од здравствениот буџет се наменети токму за хронични состојби.

Долгорочните последици од несоодветната терапија

Недоволната или несоодветна терапија директно резултира во:

·  Прерана инвалидност и губење на работоспособноста;

·  Зголемување на потребата од социјална поддршка и пензиски давачки;

·  Пад на економската продуктивност на земјата.

На пример, ако не се контролира дијабетесот, се зголемува ризикот од ампутации, слепило, срцеви заболувања и бубрежна инсуфициенција, што генерира огромни трошоци.

Зошто Македонија не ги лекува хроничните болести соодветно?

Причините за недоволното третирање се повеќеслојни:

·  Ограничен здравствен буџет и недоволни ресурси за нови терапии;

·  Недостаток на здравствена едукација и свест за важноста на превенцијата, раната детекција и брзата интервенција при заболувањата;

·  Отсуство на стратешки план за справување со хронични состојби.

Ова не само што создава дополнителни здравствени компликации, туку долгорочно ја отежнува и економската стабилност на земјата.

Како може да се промени оваа ситуација?

Македонија мора да ја промени својата стратегија со:

·  Зголемени инвестиции во превенција и рана дијагностика;

·  Воведување на иновативни и ефикасни терапии кои долгорочно ги намалуваат вкупните трошоци;

·  Подобрување на здравствената едукација и подигање на свеста за хроничните болести.

Практичен пример:

Доколку навремено и адекватно се третира дијабетесот, годишните трошоци за лекување на компликации како ампутации и дијализа можат да се намалат и до 50%. Ова значи директни заштеди од милиони евра на ниво на целата држава.

Заклучок

Несоодветната терапија на хроничните болести не е заштеда, туку краткорочно размислување кое води кон поголеми долгорочни економски и општествени загуби. Време е Македонија да го препознае економскиот товар од хроничните заболувања и да преземе конкретни чекори за негово ублажување преку навремена, соодветна и ефикасна терапија. Само така може да изградиме здрав, стабилен и економски просперитетен систем за сите наши граѓани.

* Македонска берза и оваа година во соработка со Фактор доделува повеќе награди во различни категории за „Акција на годината“ при тргувањето со хартии од вредност.
Еден од критериумите за доделување на признанијата ќе биде и мислењето на јавноста. Гласањето ќе се одвива до 12 декември, а предвиден термин за доделувањето на самите награди е 23 декември.
Од таму, може да гласате за едно од следните котирани друштва:

Можеби ќе ве интересира

Зеленски „под контрола“!

Зеленски „под контрола“!

Топ 10 лекови во светски рамки – и каде е Македонија во овој поглед?

Топ 10 лекови во светски рамки – и каде е Македонија во овој поглед?