Македонија на чекор до формирање Берза за струја!

Добивај вести на Viber

Најдоцна за две недели во Владата ќе се прецизираат чекорите како и кога Македонија ќе добие берза за струја, дознава Фактор. Најверојатно, Берзата ќе се прави по примерот на словенечката BSP South pool. Катерина Попоска Експерти, стручни луѓе од Министерството за економија, од енергетските компании и од Агенцијата за енергетика на чело со вицепремиерот за економски прашања, Владимир Пешевски интензивно работат за Берзата за струја да стане реалност и во Македонија. Според неофицијални информации од енергетските компании, во изминатите три месеци работната група изготвила Нацрт извештај за тоа како треба да се организира Берзата за струја во земјава. Кон средината на февруари во Владата ќе се прецизираат детаљите на кој начин во Македонија ќе се тргува со електрична енергија. За сега никој не открива како ќе функционира Брезата за струја во Скопје. Во октомври минатата година, Владата си зададе амбициозна цел- за 3,5 месеци да стартува Берзата за струја, но со оглед на динамиката, повеќе од јасно е дека проектот ќе почека уште некое време. Што ќе добие Македонија со Берзата за струја?! Од земјите од регионот, само Словенија има Берза за струја, која функционира веќе 12 години. Експертска група од МЕПСО во средината на октомври минатата година ја посети Словенечката берза BSP South pool за да ги види искуствата оттаму и можноста за примена и во македонскиот проект. На Берзата се очекува да тргуваат најголемите компании кои купуваат и продаваат електрична енергија. Во прво време од неа ќе купуваат големите потрошувачи, а понатаму и малата индустрија, за веќе од 2015 година, согласно целосната либерализација на пазарот на електрична енергија струја сами да си купуваат и домаќинствата. Тоа ќе значи дека граѓаните ќе можат бираат од кого и по која цена ќе ја купат електричната енергија. Оттука, Регулаторната комисија за енергетика нема повеќе да ја определува цената на струјата, туку таа ќе зависи од слободниот пазар.

“Транспарентноста во работењето, односно транспарентноста во цената на енергијата беше приоритет за нас кога ја формиравме Берзата. Мислам дека важно е секоја земја да има Берза на струја. Овде постојат повеќе можности. Некои земји тоа да го прават сами, некои во соработка со странска берза. Соработката меѓу две Берзи може да биде на различни нивоа, може да биде само преку изнајмување на софтвер, може да биде соработка за делба на трошоците за работата, бидејќи она што е важно да се потенцира е дека трошоците за работа на Берзата за струја воопшто не се мали. Ако Берзата работи само на еден мал пазар ќе има големи трошоци. Така беше и во нашиот случај кога инициравме соработка со странските партнери. Помали се трошоците за работа, а може да се постигнат поповолни резултати заедно, одошто ако работие сами“, изјави неодамна генералниот директор на словенечката Берза за струја (BSP South pool), Горазд Ажман во интервју за “Фактор“.

Ажман изјави и дека очекуваат 2012 година да заврши со обрт од речиси 4,5 терават/часови електрична енергија, што е речиси 35%-40% од словенечкиот конзум, што претставува голема истргувана количина на електрична енергија. Во евра тоа би било околу 300 милиони евра промет. Во некои месеци од 2012 година, прометот на Берзата за струја беше поголем од оној на Берзата за хартии од вредност во Љубљана. Македонија досега неколку пати се обидуваше да создаде Берза за струја, токму по примерот на Словенија, но желбата со години чека реализација. Податоците покажуваат дека Романија и Германија се гиганти кога станува збор за берзанско тргување со струја.