ОПАСНО ЗАДОЛЖУВАЊЕ: Глобалниот долг на историски максимум, експертите предупредуваат за последици

Добивај вести на Viber

Глобалниот долг се стабилизира, иако останува висок, бидејќи континуираниот пад на кредитирањето во приватниот сектор го компензираше зголеменото задолжување на владата. Вкупниот долг малку се промени минатата година, останувајќи на нешто над 235 проценти од глобалниот бруто домашен производ, според најновото ажурирање на базата на податоци за глобалниот долг на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ).

Приватниот долг падна под 143 проценти од БДП, најниско ниво од 2015 година, што одразува намалување на долгот на домаќинствата и мала промена во долгот на нефинансиските корпорации. Спротивно на тоа, јавниот долг се зголеми на речиси 93 проценти, според базата на податоци на ММФ, која се базира на годишно истражување за износот и составот на долгот што го поседуваат владите, бизнисите и домаќинствата.

Изразено во американски долари, вкупниот долг малку се зголеми на 251 трилион долари, при што јавниот долг се зголеми на 99,2 трилиони долари, а приватниот долг падна на 151,8 трилиони долари.

Различни трендови низ земјите и групите на приходи

Како што е наведено во официјалниот блог на ММФ, овие глобални просеци маскираат значителни разлики меѓу земјите и групите на приходи. Додека САД и Кина продолжуваат да играат доминантна улога во обликувањето на динамиката на глобалниот долг, како што покажа Фискалниот монитор на ММФ во април, нивоата на долг и дефицит во многу земји остануваат високи и загрижувачки според историските стандарди, и во развиените и во економиите во развој.

Во САД, долгот на општата влада се зголеми на 121 процент од БДП минатата година (од 119 проценти), додека долгот на Кина се зголеми на 88 проценти (од 82). Со исклучок на САД, јавниот долг во развиените економии се намали за повеќе од 2,5 процентни поени, на 110 проценти од БДП.

Зголемувањата во некои големи напредни економии, како што се Франција и Обединетото Кралство, беа компензирани со падови во Јапонија и помалите економии, како што се Грција и Португалија.

Со исклучок на Кина, јавниот долг на пазарите во развој и економиите во развој се намали малку на просечно под 56 проценти.

Трендовите на приватниот долг значително варираа низ земјите. Соединетите Американски Држави забележаа значителен пад од 4,5 процентни поени, на 143 проценти од БДП, додека Кина забележа зголемување од шест процентни поени, на 206 проценти од БДП. Меѓу другите пазари во развој и економии во развој, приватното задолжување нагло се зголеми во поголемите економии како што се Бразил, Индија и Мексико, но се намали во Чиле, Колумбија и Тајланд.

Што ги движи моделите на јавниот и приватниот долг?

Постојано високиот глобален фискален дефицит, кој во просек изнесува околу пет проценти од БДП, е главниот двигател на растот на јавниот долг. Овој дефицит продолжува да ги одразува долготрајните трошоци од Ковид-19 - како што се субвенциите и социјалните бенефиции - во комбинација со зголемените нето трошоци за камата, соопшти ММФ.

Намалувањето на приватниот долг произлегува од различни фактори, во зависност од земјата и групата на приходи. Во многу напредни економии, компаниите позајмуваат помалку, веројатно како одговор на слабите перспективи за раст, продолжувајќи го трендот што започна во 2023 година. Во Соединетите Американски Држави, силните позиции во билансот на состојба и паричните резерви, исто така, придонесуваат за пониско корпоративно задолжување. Во други случаи, зголемувањето на јавниот долг заедно со намалувањето на приватниот долг укажува на ефект на истиснување, во кој големото јавно задолжување ја ограничува достапноста на кредити или ги зголемува нивните трошоци за приватниот сектор.

- Во Кина, растот на приватниот долг е предводен од нефинансиските корпорации. Ова зголемување, и покрај постојаната слабост во секторот за недвижности, го одразува континуираното изобилство на кредити, особено за поддршка на стратешките сектори. Спротивно на тоа, долгот на домаќинствата малку се намали, бидејќи слабата побарувачка за хипотеки и загриженоста за вработувањето и растот на платите продолжуваат да го оптоваруваат задолжувањето, проценува ММФ.

На други места, на големите пазари во развој и економиите во развој, растот на приватниот долг произлегува од високите каматни стапки и нивното влијание врз нефункционалните кредити (како во Бразил), подобрените краткорочни перспективи за раст (како во Индија) и спојувањата и преземањата на корпорации. Спротивно на тоа, послабите перспективи за раст доведоа до пад на приватниот долг во земји како Колумбија и Тајланд.

Во земјите со ниски приходи, неодамнешната динамика на долгот одразува голем број дополнителни фактори. Тие вклучуваат поограничен финансиски развој, тесни услови на ликвидност и ефекти на истиснување поврзани со врската помеѓу државниот и приватниот долг.

„Владите треба да помогнат во управувањето со овие трендови преку давање приоритет на постепените фискални прилагодувања во рамките на веродостоен среднорочен план за намалување на јавниот долг, а воедно да се избегне истиснување на приватното задолжување и инвестиции. Во исто време, поттикнувањето средина што го зајакнува економскиот раст и ја намалува неизвесноста ќе помогне во ублажувањето на јавниот долг и ќе ги поттикне инвестициите во приватниот сектор“, заклучува ММФ.