Постои ли поврзаност меѓу слободниот пазар и сиромаштијата?

Добивај вести на Viber

Некои католички духовници повторно ги осудија поддржувачите на т.н. лесен-ФЕР капитализам. Кардиналот Оскар Андрес Родригез Марадиага тврди дека слободната пазарна економија е "новиот идол", кој создава нееднаквост, ги изолира сиромашните, и дека "оваа економија убива". И тој не е сам во својата теза. Кардиналот го цитира папата Фрањо, кој во едно неодамнешно соопштение посочи дека бидејќи е израснат во Аргентина, има "темелно познавање за животот на сиромашните". Немам никакво сомневање дека папата Фрањо видел многу сиромашни луѓе со свои очи, пишува во анализа за Mises Institute економистот Даглас Мекензи. Сепак нашето разбирање за причините за сиромаштијата бара како податоци за економските услови, така и теоретски знаења за економските системи. Што ни кажува рационалната анализа на доказите за глобалната сиромаштија? Очигледен факт е дека екстремната сиромаштија изчезналa во најразвиените земји. Земји како САД, Велика Британија, Швајцарија, Јапонија и останатите најголеми економии во светот се познати претежно со своите слободни пазарни услови. Дури т.н. социјални демократии како Шведска и Германија, развиени во услови на слободен пазар, постигнуваат високи нивоа на економски развој и индустријализацијата. Податоците на Светската банка покажуваат дека навистина постои нееднаквост, но тоа е меѓу економиите со слободен пазар и оние кои се обложуваат на капитализам и социјализам. Основната идеја дека немешање во економијата предизвикува сиромаштија е силно неоснована. Согледувајќи ги сепак благата кои ги обезбедува капиталистичкиот систем, Кина и Индија постигнаа одреден напредок во последните години, намалувајќи ја сиромаштијата токму благодарение на воведувањето на некои капиталистички мерки. Се разбира, Пекинг и Њу Делхи сметаат на добриот стар регулиран капитализам, но и тој е подобра опција од нивните претходни силни социјалистички системи. Познат факт е дека постојат значителни подобрувања во условите на живот во целиот свет во последните 30 години. Најголем напредок во најсиромашните земји се случи за време на бранот на глобализација, кој се случи пред околу 20 години непосредно по падот на Железната завеса. Распадот на Советскиот Сојуз ја отвори вратата кон невидена глобализација на индустријата. Што ни кажуваат реалните податоци за сиромаштијата во овој период? Бруто домашниот производ по глава на жител е зголемен драматично: Пред 30 години околу 50 отсто од луѓето во посиромашните земји во светот живееле во крајна сиромаштија. Во 2012 година 21 отсто од луѓето во посиромашните земји во светот живееле во крајна сиромаштија. Со други зборови, развојот на глобалните пазари значително ја намали сиромаштијата во светот. Да, кардиналот Марадиага греши - оваа економија не убива, таа го подобрува животот на најсиромашните. Еден површен преглед на светот денес покажува дека има сиромаштија, која е реална последица на животниот стандард и просечниот животен век, и истовремено дека глобалните пазари и капитализмот се сериозно застапени во поголемиот дел од светот. Повеќе внимателна анализа сепак покажува дека капитализмот навистина го намалува товарот на сиромаштијата со текот на времето, и дека главниот проблем поврзан со него во повеќето држави е дека има премногу прописи и премногу нерегулиран врски на власта со крупниот бизнис. Вистината е дека папата Францис и кардиналот Марадиага веројатно имаат добри намери, но нивните анти-капиталистички убедувања се неосновани. Нивната кампања против глобалниот капитализам ги загрозува токму најсиромашните луѓе во светот. K.K.