ПРОИЗВОДИ КОИ РЕЧИСИ СЕКОЈДНЕВНО ГИ КУПУВАМЕ СЕ НА „ЦРНАТА ЛИСТА“ - тие се меѓу најголемите загадувачи
Објавено во: Економија 09 Јули, 2023
Производството на текстил, облека и обувки се смета за еден од најголемите загадувачи во светот, т.н. брза мода, која дополнително го зголемува количеството на текстилен отпад и ја загадува животната средина поради начинот на производство, а компаниите со фокус на одржливото производство тешко се пробиваат.
Акцискиот план на Европската унија за кружна економија наведува дека текстилот е четврта по големина категорија во однос на употребата на примарни суровини и вода, по производството на храна, домувањето и транспортот.
„Брзата мода подразбира се што е лошо во модната индустрија, а се поврзува со послаб квалитет на производите за облека, искористување на работниците и загадување на животната средина“, вели Ирена Шабариќ, професорка на Текстилниот факултет во Загреб.
По нафтената индустрија тие се најголемиот загадувач на животната средина во светот, кое е решението?
Брзата мода се карактеризира со брзината во производството на облека и нивната дистрибуција до продавниците. Најчесто станува збор за производи кои имаат попристапни цени, но често и понизок квалитет, што резултира со поголема потрошувачка и несоодветно депонирање на отпадот бидејќи повеќето од нив не можат да се рециклираат.
Рециклирањето често значи препродажба во други земји
Компаниите често го префрлаат производството во региони каде што не мора да се придржуваат до строгите правила за производство, за да произведуваат производи што е можно поевтино, најмногу на сметка на работниците и да остварат профит, истакнува Шабариќ.
Посебен проблем се текстилните материјали од синтетички влакна, како полиестер и најлон, кои ослободуваат микропластика преку употреба на облека.
„Поголемиот дел од текстилот што го „рециклираме“ се пакува во контејнери и се испраќа во други земји каде што се откупува и препродава, од што всушност се состои ова „рециклирање““, нагласи Шабариќ.
Животниот век на облеката зависи од многу фактори. Материјалите направени од синтетички влакна се прилично издржливи и можат да траат подолго од памукот, но тоа зависи и од квалитетот на самото производство.
„Истражувањето обично се врши врз основа на 50 перења, ако некое парче облека издржи 50 перења, тогаш се смета дека е поквалитетно“, објаснува Шабариќ, објаснувајќи ја разликата во квалитетот на производот во модната индустрија.
Шабариќ смета дека на пазарот има место за компании кои се фокусираат на одржливо производство, но дека е тешко да се пробие.
„Нивните цени на почетокот не се толку популарни како кај некои попопуларни и познати брендови, бидејќи секој друг напис промовира некои познати хај-стрит брендови“, заклучи таа.
Министерство: Формирање центри за повторна употреба
Главниот проблем е количината на стоки бидејќи брзата мода се заснова на консумеризмот, потрошувачката и краткиот век на производите. Иако некои компании согоруваат вишок облека, постои постојана потреба од примена на различни концепти за одржлив развој.
Сепак, големи количини на штетни хемикалии се ослободуваат во животната средина за време на производството бидејќи се троши значителна количина на вода и енергија.
* Наградата се доделува на котирано друштво, избрано со гласање преку онлајн анкета на веб страниците на Берзата и интернет порталот „Фактор“, кој е партнер на Берзата во доделувањето на оваа награда. Гласањето се врши паралелно на двете веб страници и акцијата на издавачот што ќе има најмногу гласови од двете анкети збирно, ќе биде прогласена за Акцијата на годината по избор на јавноста за 2024 година.
Предмет на анкетата е листа од десет котирани акции, избрани врз основа на остварениот промет и транспарентноста во нивното работење.