Шест ризик фактори за светските пазари во второто полугодие

Добивај вести на Viber

Половина од 2014 година помина и водечките пазари веќе се насочуваат кон летно расположение - идеален момент за потсетување и поглед кон она што се уште може да нè изненади во оваа година. И покрај геополитичките потреси во Украина и на Блискиот Исток првото полугодие во целина беше позитивно за финансиските пазари според податоците на MSCI. Вкупниот обем на ИПО (Initial public offering - IPO) во првото полугодие се зголеми за 44% до 104,9 милијарди долари, а бројот на трансакции достигна 533 според податоците на Dealogic. Сепак пазарот на спојувања и превземања продолжи да биде под пред кризното ниво. Пазарите беа убедени дека главните централни банки ќе продолжат да преливаат пари во финансискиот систем, како и дека каматните стапки ќе останат на рекордно ниски нивоа, иако ова може да доведе до ризик од други проблеми. "Инвеститорите конкурираат за финансиски средства, поддржувајќи ги очекувањата дека глобалната монетарна политика ќе продолжи да биде флексибилна за долго време", посочија во скорешната анализа аналитичарите од Barclays. Кои потенцијални шокови ни претстојат? Зголемувањето на основните камати Втората половина на 2014 година најверојатно ќе не изненади со првото зголемување на каматните стапки од страна на голема западна централна банка. Премногу голема е веројатноста тоа да биде Англиската централна банка, која ќе ги покачи стапките во ноември, ако сигналите за состојбата на економијата продолжат да се така позитивни. Од друга страна ЕЦБ планира да ги задржи ниските каматни стапки до крајот на 2016 година, или барем додека инфлацијата во еврозоната заостанува значително под насоченото ниво од 2%. Тоа донекаде ќе го омекне ефектот од активностите на други банки во големите економии. Исто така нема никакво сомневање дека Федералните резерви на САД ќе се насочуваат кон постепено затегнување на монетарната политика. Ризикот Велика Британија да ја напушти ЕУ Во Обединетото Кралство се очекува интензивирање на дебатата за даночниот систем, бидејќи политичарите треба да ги подготват своите позиции во очекување на изборите во 2015 година. Неодамнешните студии покажаа дека реформите во Европската унија (ЕУ) се клучен фактор што ќе го одреди ставот на британските гласачи за идеите за напуштање на Унијата. Очигледно е дека премиерот Дејвид Камерон ќе го користи назначувањето на Жан-Клод Јункер за претседател на Европската комисија како аргумент, што значително ги намалува шансите на противниците за отцепување. А еден ваков развој би бил тежок удар на обединета Европа. Референдумот се очекува не порано од 2017 година, но дотогаш јавно зборување за темата ќе влијае силно на политичките и економските процеси на Стариот континент. Поскапувањето на нафтата Геополитичките ризици едвај ќе исчезнат, но ако цената на нафтата продолжи да расте поради проблемите на Блискиот Исток, некои водечки земји, особено во светот во развој, би имале сериозни проблеми. Претходно оваа година фокусот беше насочен кон преговорите меѓу САД и Иран. Билатералниот дијалог во второто полугодие се очекува да доведе до комплетно отстранување или барем ублажување на санкциите пред крајот на оваа година или најдоцна во почетокот на следната. Во исто време претседателот на САД Барак Обама ќе се обиде да го заобиколи отпорот на Конгресот, за да ги ублажи санкциите, доколку е потребно. Најинтересно е дека Вашингтон изгледа подготвен за дијалог со Иран без да ги земе предвид интересите на сојузниците во регионот, што ја прави ситуацијата уште покомплицирана. Независно од тоа САД се подготвени да ја платат таа цена за нормализирање на односите со Иран. Од друга страна, светот продолжува да ја следи ситуацијата во соседен Ирак. Ако екстремистите од "Исламската држава во Ирак и Левант" не бидат спречени од владините сили, нафтените резерви од вториот по големина производител на "црното злато" меѓу земјите од Организацијата на земјите извознички на нафта (ОПЕК) можат да бидат под закана . Идила веќе ја презеде контролата над областа Аджеел, на чија територија нафтените полиња испорачуваат околу 30 000 барели на ден. Жестоки борби се водат исто и при една од најголемите рафинерии во земјата, лоцирана во провинцијата Бајџи. Ако офанзивата на радикалните исламисти кон јужниот дел на земјата не биде суспендиран, Техеран се соочува со целосно губење на контрола над Ирак и неговото усвојување под контрола на лидерите на терористичките организации. Последиците можат да бидат катастрофални, бидејќи ќе го уништат целосно кревкиот баланс на силите на Блискиот Исток и најверојатно ќе провоцираат радикализацијата на населението во соседните земји. Зголемувањето на цените на прехранбените производи Освен цените на енергетските ресурси раст ќе одбележат и други стоки, како што се житариците. Независно од тоа во втората половина на оваа година цените на стоките ќе растат рамномерно. Производството на енергија и индустриски производи ќе биде подобро од тоа на зрното. Во прилог на ова аналитичарите од Citi предвидуваат дека во есента САД ќе се радуваат на рекордна жетва. Бавното закрепнување на светската економија Barclays им препорача на своите клиенти ризичните стратегии да останат на заден план и филозофијата на тргување да стане "одбрана". Тоа наведува на мислата дека човек не треба да очекува обновување на светската економија. Стариот континент ќе остане под политички и социјален притисок, а реализирањето на структурните реформи ќе станува толку тешко и покрај потребата од управување со кризи во долг рок. Напорите од страна на Европската централна банка за обезбедување на полесен пристап до кредити за малите и средни претпријатија ќе имаат ограничен успех. Комбинацијата на висока невработеност и слабите услови за кредитирање ќе доведе до голем број на негативни последици до крајот на годината. Во САД растот се очекува да биде постојан, но низок, сметаат економистите од HSBC. Најголеми проблеми за пазарите во развој Турција е еден од највознемирувачките пазари. "Земјата има уште мирољубива централна банка и политичка несигурност. Турција е погодена и од високите цени на нафтата. Русија и Венецуела пак ќе извлекуваат корист од тоа", посочи шефот на истражувачки единици за Европа, Блискиот Исток и Африка во Barclays Кристијан Келер. Во исто време Турција активно бара начини да се соочи со Иран и овие методи се многу видливи, особено во Ирак. Анкара ги користи енергетските договори со владата на Курдистан и на тој начин се врзани уште повеќе јазли во регионот. Во Турција владејачката "Партија на правдата и развојот" ќе се соочи со зголемување на внатрешна тензија. Тоа најверојатно ќе вклучува активни јавни демонстрации и бунтови, поврзани со активностите на Курдската работничка партија. Сепак веројатноста за целосна преродба на курдските бунтовнички движење во Турција оваа година е премногу мала. К.К.