АПСУРДИ ВО АГРАРОТ: Милиони евра за субвенции, а увозот на храна расте!

Добивај вести на Viber

Се зголемува увозот на млечни производи, месо и преработки од месо, зеленчук, овошје, пијалоци и тутун, ова го покажуваат податоците од најновата Публикација на Државниот завод за статистика за стоковната размена на Македонија во 2013-та година. Споредбата е направена за 2012 и 2013 година.Податоците покажуваат дека увозот на месо и преработки од месо во 2012-та година изнесувал 160. 459.000 долари, додека за истата намена следната 2013-та се потрошени  169.896.000 долари. За млечни производи и птичји јајца во 2012-та година се потрошиле 56.132.000 долари, а во 2013-та година вредноста на увозот била  58. 797.000 долари. Пораст е увозот е регистриран и кај зеленчукот и овошјето, пијалоците и тутунот. Намалување на увозот има кај житата и преработките од жита, риби, ракови, шеќер и преработки од шеќер, мед. Извоз и увоз во милиони долари 2013 година(Државен завод за Статистика)

ИЗВОЗ	УВОЗ
2012                    2013	2012                             2013
Храна и живи животни                                339.618                365.272	681.495          681.619
Живи животни                                       3.740                   2.342	3.461                2.899
Месо и преработки од месо       39.283               37.270	160.459          169.896
Млечни произ. и птичји јајца     11.290                   9.520	56.132            58.797
Риби (освен морски цицачи)         7.661                   5.657	23.225             23.142
Жита и преработки од жита      58.943                67.397	116.732              97.592
Зеленчук и овошје                        175.434            193.841	77.994              83.874
Шеќер, прер.од шеќер и мед   11.044                11.851	64.977             57.407
Кафе, чај, какао, зачини                13.747                 14. 668	78.482             78.216
Добиточна храна (без жита)        1.219                    1.910	27.341              32.782
Разни произ.за исх. и прераб.     17.258                20.817	72.692             77.014
Пијалаци и тутун                            237.722                270.094	74.002              78.009
Пијалаци                                              91.359                   87.987	37.208             39.769
Тутун и производи од тутун      146.364                182.107	36.794               38.239

Се намалуваат површините со основните земјоделски производи и бројот на добиток Податоците најновата публикација на државниот Завод за статистика насловена како Македонија во бројки 2015, покажува дека површините  со основните земјоделски култури и добитокот во изминатите години бележи пад. Така површините со пченица од 101.321 хектаро во 2004 година, лани се намалиле на 76.686 хектри, пад е регистран и кај површините со домати, јачмен, тутун јаболки.

Површина на основни земјоделски култури

2004                       2009                       2014

Пченица                                              101.321                 88.151                 76. 686

Јачмен                                                 44.739                   48.622                    41.157

Тутун                                                    17.716                    17.800                  17.756

Домати                                                  5.972                     5.731                    5.720

Јаболки                                              3.625                         4.049                    3.776

Грозје                                                 88.840                    75.228      84.481

Во сточарството најдрастичено е намалувањето на бројот на овците, ако во 2004 година имало 1.432.369 овци, лани бројката е намалена на 740.457 грла. Намалување има и кај говедата, свињите,живината. Број на добиток по видови (Државен завод за статистика) 2004                                       2009                                       2014 Говеда                                254.803                                 252.521                                  241.607 Овци                               1.432.369                                  755.356                                 740.457 Свињи                                 158.231                                 193.840                                 165.054 Живина                          2.725.298                             2.117.890                             1.939.879 -Поддршката на сточарството не е намерно ниска и неконзистентна, туку дел е од непознавање на проблемите, предностите и приоритетите кои треба да резултираат од стручни анализи, а такви никој не прави, па и оние кои ги распоредуваат средствата за поддршка. Одгледувањето на продуктивен добиток е високостручна работа, а нашите земјоделци се воглавно недоволно едуцирани, па не можат да се зафатат со производство на поголеми фарми и влозување во поголеми капацитети кои не можат да остварат економски резултати поради што и често оваа дејност се напушта. Зголемувањето на увозот на добиточни производи е резултат на малата домашна понуда и зголемување на потрошувачката со порастот на стандардот на населението.Во делот на растително производство, па и во поледелството, има опаѓање на некои приноси, но тоа не е генерално, и е во согласност со метеоролоските услови. Повеќе загрижува опаѓањето на вкупното производство, како резултат на намелени површини, поради постојано намалување на обработливите површини со нивна трајна пренамена или напустање, вели агроекономистот Борис Анакиев. Се зголемуваат субвенциите, расте извозот и увозот на земјоделски производи Податоците покажуваат дека субвенциите за поддршка на земјоделството во последните три години пораснале за три пати. Во 2008 година за директна поддршка на земјоделството биле издвоени 45 милиони евра, за годинава се планирани 150 милиони евра, а исто толку ќе се исплаќаат и во следните пет години. Во последните седум години статистиката регистрира пораст на извозот на земјоделско-прехрамбени производи, но и позабрзан тренд на увозот на земјоделски производи. И покрај финансиската поддршка, според податоците од Националната стратегија за земјоделство,  увозот на земјоделско-прехрамбени  производи од 2008 година до 2013 година се зголемил за 120,5 милиони евра. Причината за зголемениот увоз на земјоделски производи наспроти милионските субвенции, земјоделците и агроекспертите ја лоцираат во неколку сегменти: недоволна едукација на земјоделците како ги да ги искористат парите, погрешна распределба на средствата шп сектори, нецелосна реализација на планираните суми за субвенции и партиската распределба. Во еден од своите извештаи Светска банка посочува дека е добро што субвенциите се зголемуваат, но како проблем го наведува тоа што  најголем дел од субвенциите се наменети за секторите со низок потенцијал за извоз. Екскпертите од Светска банка во последниот извештај посветен на македонското земјоделство, укажуваат дека иако извозот на зеленчук и овошје, учествува со голем процент во вкупниот извоз, сепак не добива доволно од колачот за финансиска поддршка на земјоделското производство. Т.С