Дали Вештачката Интелигенција е Иднина или Само Фантазија?
Објавено во: Мои пари 17 Декември, 2025 07:20
Глобалниот финансиски пејзаж моментално е дефиниран од една единствена, сеизмичка сила: Вештачката Интелигенција (ВИ). Овој технолошки бран не само што ги реконфигурираше деловните операции, туку создаде и длабок идеолошки јаз меѓу инвеститорите, спротивставувајќи ги претпазливите фундаменталисти против смелите футуристи. Влогот е огромен, што води до клучното прашање на нашето време: Дали тековниот пораст на ВИ е одржливo „ВИ-Удвојување“ („AI Double“), подготвенo за деценија на револуционерен раст, или маршираме кон неизбежен крах на „ВИ-Меур“ („AI Bubble“)?
Големата Дебата за Проценка на Вредноста
Во срцето на оваа инвестициска загатка лежи борбата за квантифицирање на вистинската вредност. Професионалните инвеститори се ангажирани во немилосрдна потрага да ги разликуваат вистинските, скалабилни профити од чистиот шпекулативен моментум. Трилиони долари пазарна капитализација сега зависат од неколку мега-кап технолошки компании, што предизвикува интензивно испитување на традиционалните метрики за вреднување. Дали односот Цена-на-Добивка (P/E) кој надминува 100х е оправдан со ветувањето за идна продуктивност? Или ги игнорираме историските паралели на минатите меури, каде пазарното расположение се одвои од основните деловни фундаменти? Одговорот одредува дали инвеститорот ќе биде пионер или жртва.
Навигација низ Системски Ризик и Концентрација
Приказната за ВИ не е само приказна за иновации; таа е приказна за ризикот од концентрација. Тековниот бум е претежно канализиран преку клучната инфраструктура неопходна за изградба и функционирање на ВИ—имено, чипови со високи перформанси и експанзивни клауд платформи. Ова создаде самозајакнувачки, цикличен образец на инвестирање меѓу најголемите технолошки компании. Стратезите итно испитуваат како да управуваат со портфолијата наспроти оваа голема изложеност. Дебатата се проширува на одбранбените стратегии: со оглед на тоа што нестабилноста е сигурна, како треба инвеститорите да го пренасочат капиталот во традиционални заштитници (hedges) како злато, обврзници или специфични ЕТФ-и за да ги ублажат потенцијалните системски шокови од технолошкиот сектор?
Ставот на проф.д-р Роналд Глаих од Франкфурт е дека„Инвестициската средина во областа на Вештачката Интелигенција (ВИ) покажува двојна динамика.
Од една страна, постои силен технолошки и инфраструктурен случај. Технолошките основи се робусни, водени од значителна побарувачка за компјутерски капацитет од хипер-скалерите и јасниот потенцијал за зголемување на продуктивноста низ бројни индустрии. Оваа инвестиција е насочена кон долгорочна инфраструктура, споредлива со развојот на клучни индустриски епохи (како што се железницата или раниот интернет), кои историски резултирале со значителна општествена и економска вредност.
Меѓутоа, оваа темелна сила е придружена со високи пазарни проценки. Брзата ескалација на вредностите на приватниот пазар, концентрацијата на изведбата на индексите во неколку мега-кап компании и обемот на влезен капитал се индикатори за интензивна пазарна активност.
Инвеститорите треба да се фокусираат на анализа на ризикот и диверзификацијата. Идниот раст на ВИ технологијата е многу веројатен, но тековните проценки во одредени, високо-концентрирани области може да бидат подложени на корекција. Клучниот пристап вклучува диверзификација низ целиот екосистем: балансирањена изложеноста помеѓу 'креаторите' на ВИ (оние кои ја градат основната технологија, како што се чипови и инфраструктура) и пошироките 'усвојувачи' на ВИ (сектори кои ја користат технологијата за да остварат продуктивност), одржувајќи притоа севкупна добро-анализирана портфолио стратегија.“ Завршува професорот.
Сепак да оставиме бројките да зборуваат, следејќи ги последните квартални извештаи на најголемите технолошки компании а истовремено и најголеми инвеститори во ВИ можам да заклучам дека:
„Колективна инвестиција од околу 325 милијарди долари во последните 12 месеци од технолошките гиганти—Амазон, Мета, Мајкрософт и Гугл—во центри за податоци оптимизирани за ВИ, сигнализира повеќе од само раст. Таа открива длабока стратешка промена во алокацијата на капиталот. Клучно, овие инвестиции во голема мера се финансираат преку слободни парични текови (free cash flow), оставајќи им значителна ликвидност на билансите, факт што зборува многу за нивната доверба и капацитет.
Од гледна точка на инвеститор, гледањето како компаниите чуваат огромни резерви на готовина, заработувајќи номинална камата од 3-4%, е субоптимално. Овие неодамнешни, агресивни трошења за ВИ покажуваат посветеност на максимизирање на вредноста за акционерите преку префрлање на капиталот од средства со низок принос во проекти со потенцијално многу повисок Принос на Инвестиран Капитал (ROIC).
Со оглед на тоа што речиси сите од овие компании постојано одржуваат ROIC кој значително ја надминува нивната Пондерирана Просечна Цена на Капитал (WACC), сегашниот бран на трошење не е знак за тревога, туку потврда дека сè уште има изобилство на профитабилни инвестициски можности со висок раст. Мислам дека сеуште е рано за грижа кај инвеститорите, напротив, време е да се препознае стратешката мудрост на пласирањето капитал во ВИ сферата, но потребна е длабинска анализа при избор на компании во кои се инвестира.
Сепак, јас по природа не сум супер оптимист па затоа ќе завршам со конзервативен став со порака до секој млад инвеститор: Инвестирањето без знаење е како да му дадете на бебе да си игра со жилет – иако можеби ќе се забавува, постои огромна можност за несакан исход..“
Во време кога инвестициските прашања бараат прецизни одговори, вистинската вредност лежи во искрената размена на мислења. Ве повикуваме да бидете дел од нашата ексклузивна панел дебата „Christmas Talks“, каде што фокусот ќе биде ставен токму на оваа суштинска тема. Низ најнова и најрелевантна дискусија, ќе навлеземе длабоко во искрените проценки на пазарните стратегии, ќе зборуваме за неопходната дисциплина на вреднување и ќе ги анализираме реалните изгледи за секторот.
Вештачката интелигенција несомнено ја исцртува новата економска реалност, но разликата помеѓу профит и загуба во оваа ера нема да зависи од моќта на алгоритмите, туку од финансиската писменост на инвеститорот. Затоа, наместо страв или слепа еуфорија, иднината бара ладна глава и способност да се препознае вистинската вредност зад моменталниот пазарен хајп, која можеби ќе биде спора. Но како што вели Ворен Бафет “Сите сакаат да се збогатат, но ретко кој сака да се збогати пополека”.
— [ пред. д-р(к.) Васко Костов, Хајделберг Факултет Скопје ]
Можеби ќе ве интересира
Халкбанк клучен поддржувач на македонскиот ракомет, потпишан договор за соработка и за 2026 година
Инграм Микро – Македонија, Албанија и Косово го одбележува својот десетгодишен јубилеј: декада на раст, партнерство и технолошка трансформација
Дигитална картичка веднаш! „Digital first“- нова функционалност на НЛБ Банка
ЕДУКАТИВНО ПРЕДАВАЊЕ ЗА ОДГОВОРНО ИГРАЊЕ ИГРИ НА СРЕЌА
КАМ го потврдува својот квалитет со три нови меѓународни сертификати „Best Buy“
Како да купуваме паметно во пресрет на новогодишните празници
Во dm има голем избор на мирисни ноти: Која ќе доминира оваа зима? Ова се нашите топ 5!
Како да откриеш која кредитна картичка одговара на твојот животен стил?




